«Εισόδημα 25 σελίνια τη βδομάδα, έξοδα 24 = πλούτος. Εισόδημα 24 σελίνια τη βδομάδα, έξοδα 25 σελίνια = πτώχευση. Eισόδημα 25 σελίνια τη βδομάδα, έξοδα 25 σελίνια = ευτυχία».
Τα μαθήματα οικονομίας του κυρίου Μικάουμπερ στον μικρούλη Ντέιβιντ Κόπερφιλντ δείχνουν δυο πράγματα: ότι το χρήμα, από τότε που έγινε μέσο συναλλαγής, απασχολεί όλες τις ηλικίες και ότι, όταν εντάσσεται σε λογοτεχνικά αριστουργήματα, αποκτά φιλοσοφικές διαστάσεις. Διότι, σύμφωνα με τον κύριο Μικάουμπερ του Ντίκενς, όταν τα εβδομαδιαία έσοδα είναι ίσα με τα εβδομαδιαία έξοδα το αποτέλεσμα ισούται με την ευτυχία.
Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τα μαθήματα οικονομικών του μυθιστορηματικού ήρωα, το θέμα είναι πως, είτε είσαι ένα φτωχόπαιδο στο Λονδίνο του 19ου αιώνα, είτε ένα πλουσιοκόριτσο στη Γαλλία του 20ού αιώνα, είτε ο οποιοσδήποτε άνθρωπος, γυναίκα ή άνδρας, παιδί, έφηβη ή ενήλικας του 21ου στην Αθήνα, για να αποφύγεις την πτώχευση ή για να εξασφαλίσεις τον πλούτο ή την ευτυχία χρειάζεται να ξέρεις πώς να αποφεύγεις τις κακοτοπιές και να βρίσκεις τους κατάλληλους σύγχρονους Μικάουμπερ που θα σε μάθουν απλά ή πολυπλοκότερα οικονομικά με στόχο, εάν όχι την ευτυχία, τουλάχιστον την αξιοπρεπή διαβίωση.
Ο… κύριος Μικάουμπερ στην Αθήνα
Μέσα από την πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήσαμε για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό των γυναικών στην Ελλάδα, η αθηΝΕΑ και το Women On Top, σε συνεργασία με την qed και με την υποστήριξη της Παπαστράτος, εντοπίσαμε μια σειρά αξιοζήλευτων καλών πρακτικών χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης σε όλο τον κόσμο, με εντυπωσιακότερο ίσως όλων το πολυεπίπεδο θεματικό πάρκο διασκέδασης 1.500 τετραγωνικών μέτρων Financial Life Park στη Βιέννη, το οποίο δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Τραπεζικού Ομίλου Erste (Erste Group Bank AG) για τη χρηματοοικονομική εκπαίδευση παιδιών και νέων από 10 ετών και πάνω.
Πιο φρέσκια από όλες τις πηγές χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης είναι το πρόγραμμα «Μαθήματα Οικονομίας», το οποίο αποτελεί συνέχεια της συντονισμένης προσπάθειας που έχει ξεκινήσει από το Women on Top, την αθηΝΕΑ και την Παπαστράτος, και στοχεύει στη γυναικεία ενδυνάμωση και την ανάδειξη των προκλήσεων που σχετίζονται με τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό.
Μπορεί στην Ελλάδα να μη διαθέτουμε (ακόμη τουλάχιστον) τόσο εντυπωσιακά και διασκεδαστικά εργαλεία χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης, έχουμε ωστόσο αρκετές και σταθερές πηγές πληροφόρησης και εξοικείωσης με το χρήμα και την αποδοτικότερη για τον καθένα μας διαχείρισή του.
Μαθήματα Οικονομίας
Πιο φρέσκια από όλες τις πηγές χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης είναι το πρόγραμμα «Μαθήματα Οικονομίας», το οποίο αποτελεί συνέχεια της συντονισμένης προσπάθειας που έχει ξεκινήσει από το Women on Top, την αθηΝΕΑ και την Παπαστράτος, και στοχεύει στη γυναικεία ενδυνάμωση και την ανάδειξη των προκλήσεων που σχετίζονται με τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό.
Πρόκειται για τον 9μηνο κύκλο επιμόρφωσης που απευθύνεται σε γυναίκες άνω των 18 ετών και έχει ως στόχο την εξοικείωσή τους με βασικές αρχές χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων που θα τις βοηθήσουν να διαχειριστούν το οικονομικό τους μέλλον με αυτοπεποίθηση.
Τα σεμινάρια θα παραδίδονται από έμπειρες εκπαιδεύτριες που έχουν επιμορφωθεί στις βασικές αρχές της θεματικής από το Women On Top και θα περιλαμβάνουν πολύτιμο υλικό που έχει διαμορφωθεί από τον οργανισμό, για την ενίσχυση της χρηματοοικονομικής ανθεκτικότητας των γυναικών.
Μέσα από μηνιαίες διαδραστικές και ενδιάμεσες ομαδικές συναντήσεις, οι συμμετέχουσες θα έρθουν σε επαφή με πρακτικά εργαλεία και στοχευμένες δραστηριότητες και θα μάθουν να οργανώνουν καλύτερα τα οικονομικά τους, να αποταμιεύουν με βιώσιμο τρόπο, να αυξάνουν τα έσοδα και να μειώνουν τα έξοδά τους, ενώ θα εξοικειωθούν επίσης με τη σημασία του μακροπρόθεσμου οικονομικού σχεδιασμού και τις βασικές αρχές των επενδύσεων.
Οι ενδιαφερόμενες μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στο πρόγραμμα έως τις 2 Μαρτίου, στον σύνδεσμο που θα βρείτε εδώ.
Το Μάθημα Συνεχίζεται
Σε αντίστοιχο πλαίσιο, όμως, εντάσσονται και οι πρωτοβουλίες για τη βελτίωση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην Ελλάδα που προέρχονται από θεσμικούς φορείς.
Η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ) μέσω του εκπαιδευτικού της βραχίονα, του Ελληνικού Τραπεζικού Ινστιτούτου (ΕΤΙ), έχει δημιουργήσει σειρά προγραμμάτων χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, στοχεύοντας κυρίως σε μαθητές και νέους.
Συγκεκριμένα:
- Το πρόγραμμα «Τράπεζες σε Δράση», που απευθύνεται σε μαθητές λυκείου και τους βοηθά να εξοικειωθούν με τη χρηματοοικονομική γνώση και να αποκτήσουν τις κατάλληλες δεξιότητες για να διαχειρίζονται τα οικονομικά τους.
- Το πρόγραμμα «Η Οικονομία κι Εγώ», για την απόκτηση βασικών χρηματοοικονομικών γνώσεων.
- Το πρόγραμμα «Επιχειρήσεις σε Δράση», που βοηθά τους μαθητές να κατανοήσουν τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς και τον ρόλο των επιχειρήσεων σε αυτή, τα στάδια οργάνωσης, αλλά και της παραγωγής και προώθησης του προϊόντος, καθώς και τις κοινωνικές ευθύνες μιας επιχείρησης και τον ρόλο του κράτους στην ελεύθερη οικονομία.
- Την ετήσια «Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Χρήματος».
- Τον διαδικτυακό «Εθνικό Διαγωνισμό για τα Χρήματα» για μαθητές 13 έως 15 ετών, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας.
- Τη συμμετοχή στην Ομάδα Έργου για τη Χρηματοπιστωτική Εκπαίδευση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας.
Επειδή ωστόσο όλα γύρω αλλάζουν, όταν η επιθυμία για αλλαγή υποστηρίζεται από συντονισμένες, συστηματικές και μακροχρόνιες προσπάθειες, στους τίτλους τέλους αυτής της σειράς δημοσιευμάτων μάλλον θα γράφει «to be continued…».
Ακόμη, καθώς οικονομικά εγγράμματο χαρακτηρίζεται μόλις το 43% των συμπολιτών μας, χωρίς να υπάρχει, στο κομμάτι αυτό, κάποια ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες, ευκαιρίες εκπαίδευσης μπορεί κάποιος να αναζητήσει:
- Στο πρόγραμμα «Banks in Action» για παιδιά ηλικίας 16-18 ετών, το οποίο περιλαμβάνει οκτώ ωριαίες εκπαιδευτικές συνεδρίες, που διαχειρίζεται η Ελληνική Ένωση Τραπεζών με την υποστήριξη του Junior Achievement (JA) και του Υπουργείου Παιδείας.
- Στο Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού (ΙΧΑ), το οποίο υλοποιεί μια σειρά από δράσεις για την ανάδειξη της αξίας της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα παιδιά και στους εφήβους, ενώ αναπτύσσει δράσεις και για άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (ανέργους, γυναίκες, συνταξιούχους και μετανάστες) και διοργανώνει το πρόγραμμα e-learning «Απλά Χρηματοοικονομικά για Όλους», σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πειραιά.
- Στη «Φορολογική και Τελωνειακή Ακαδημία» της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων της Ελλάδας (ΑΑΔΕ) που ιδρύθηκε για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης, ενημέρωσης και επιμόρφωσης μελών επιστημονικών και επαγγελματικών φορέων της χώρας, ιδιωτών, αλλά και υπαλλήλων υπηρεσιών και φορέων του δημόσιου τομέα, καθώς και για για την ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού και την οργάνωση εκδηλώσεων και δράσεων εκπαιδευτικού χαρακτήρα για το ευρύ κοινό.
- Στα 50 Κέντρα-Γραφεία Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους σε όλη την επικράτεια, που δημιουργήθηκαν προκειμένου να καλυφθεί το κενό των χρηματοοικονομικών γνώσεων σε ευαίσθητες ομάδες.
Μαθαίνοντας Ανοίγει η Όρεξη
Ολοκληρώνοντας τον κύκλο των οκτώ δημοσιογραφικών άρθρων για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό των γυναικών στην Ελλάδα που βασίστηκαν στην αντίστοιχη έρευνα, δύο είναι τα επικρατέστερα συμπεράσματα: παρότι το χρήμα ουδείς εμίσησε, δεν φροντίζουμε να μάθουμε πώς να το διαχειριζόμαστε αποδοτικά και, παρότι άνδρες-γυναίκες είναι εξίσου εγγράμματοι (ή αγράμματοι), η αυτοπεποίθηση των γυναικών είναι αντιστρόφως ανάλογη με αυτήν των ανδρών.
Επειδή ωστόσο όλα γύρω αλλάζουν, όταν η επιθυμία για αλλαγή υποστηρίζεται από συντονισμένες, συστηματικές και μακροχρόνιες προσπάθειες, στους τίτλους τέλους αυτής της σειράς δημοσιευμάτων μάλλον θα γράφει «to be continued…».
- Τα παραπάνω στοιχεία προέκυψαν στο πλαίσιο της έρευνας που πραγματοποίησε το Women On Top και η αθηΝΕΑ, σε συνεργασία με την qed και με τη χρηματοδότηση της Παπαστράτος, για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό των γυναικών στην Ελλάδα, την οποία θα βρείτε εδώ.
Ενημερωθείτε για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό από την αθηΝΕΑ:
Μισθολογικό Χάσμα και Χρηματοοικονομικός Αλφαβητισμός
«Μαθήματα Οικονομίας»: Για τη Χρηματοοικονομική Ανθεκτικότητα των Γυναικών
Χρηματοοικονομικές Γνώσεις: Στον Πίνακα, Παρακαλώ!
Γνώσεις Οικονομικών: Πες Μου το Φύλο Σου να Σου Πω τι Ξέρεις