Συγγραφείς! Ποιοι και ποιες είναι τελικά; Τι περνάει από το μυαλό τους και με ποιον τρόπο φτάνουν να αποτυπώσουν στο χαρτί τις ιστορίες που σκαρφίζονται;
#ExRay: η στήλη του newsletter μας για το βιβλίο, με τίτλο ένα παιχνίδι ανάμεσα στο Ex Libris και στην «ακτινογραφία» αγγλιστί (x-ray), φιλοξενεί κάθε φορά έναν/μία συγγραφέα.
Με χιουμοριστική διάθεση αλλά και αγνή, πραγματική περιέργεια, τους καλούμε να καταθέσουν ό,τι προαιρούνται από τα εσώψυχά τους και να αυτοσχεδιάσουν απαντώντας σε 10 –φαινομενικά απλές– ερωτήσεις. Καλεσμένη αυτού του μήνα είναι η Μαρία Σκιαδαρέση.
Η Μαρία Σκιαδαρέση γεννήθηκε στην Αθήνα το 1956 και σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επί χρόνια δίδαξε Ιστορία στην Ελληνογαλλική Σχολή Jeanne d’ Arc, ενώ παράλληλα εργάστηκε δίπλα στον καθηγητή Αντώνη Ζώη στην ανασκαφή της Βασιλικής Ιεράπετρας. Επίσης, δίδαξε Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στη σχολή θεάτρου «Κεντρική Σκηνή».
Με τη λογοτεχνία ασχολείται από το 1994 και από τότε έχει δημοσιεύσει μυθιστορήματα, διηγήματα, νουβέλες, βιβλία για παιδιά και εφήβους, ιστορικές μελέτες. Το βιβλίο της «Ο Πρίγκιπας, Αλέξανδρος Υψηλάντης» έχει προταθεί για Κρατικό Βραβείο (2009), ενώ τα «Γιλάν – Η Πριγκίπισα των Φιδιών» (2017) και «Σαν Άνεμος, Λόρδος Μπάιρον» (2021) για το Βραβείο του Αναγνώστη. Έργα της έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά, ισπανικά, ιταλικά, καταλανικά, τουρκικά. Κείμενά της δημοσιεύονται κατά καιρούς σε περιοδικά και εφημερίδες, ενώ διηγήματά της συμπεριλαμβάνονται συχνά σε λογοτεχνικά περιοδικά και συλλογικές εκδόσεις. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Τελευταίο της βιβλίο, το μυθιστόρημα «Αντιγόνη απ’ το Πουσκάρ» (Εκδόσεις Πατάκη, 2024).
Ποιo είναι το πρώτο βιβλίο που θυμάστε;
«Το Βιβλίο της Ζούγκλας (Μόγλι)». Στην προσχολική ηλικία μου το διάβαζαν οι μεγάλοι, αργότερα, μαθαίνοντας τα πρώτα γράμματα, ξεκίνησα να το διαβάζω συλλαβιστά και να συνδυάζω το κείμενο με την εικόνα. Ακόμα θυμάμαι τον ενθουσιασμό μου όταν κατόρθωσα να το διαβάσω όλο μόνη μου – ήμασταν πια εγώ και αυτό. Έτσι πρωτοβούτηξα στη θάλασσα της ανάγνωσης. Και ένα είναι σίγουρο· διαβάζοντάς το αγάπησα τον λύκο, γι’ αυτό και δεν συμπάθησα ποτέ ούτε την Κοκκινοσκουφίτσα ούτε τη γιαγιά της!
Το αγαπημένο σας βιβλιοπωλείο; (Ναι, κάντε του διαφήμιση!)
Παλιά κλασική αγάπη, η Εστία έως ότου έκλεισε. Κατόπιν τη σκυτάλη πήρε η Πολιτεία, που με κατέκτησε με τους πάντα και για τα πάντα ενημερωμένους υπαλλήλους της, τον πλούτο των τίτλων και τη ζεστή της ατμόσφαιρα. Και βέβαια το Επί λέξει της Μαρίας Παπαγεωργίου, της πιο καταρτισμένης βιβλιοπώλισσας της Αθήνας, που έχει αφιερώσει τη ζωή της στο βιβλίο και πολύ τη θαυμάζω γι’ αυτό.
Συγγραφέας που θα καλούσατε σε δείπνο; (Ή μήπως σε δείπνο… κυανίου; Διευκρινίστε, όμως, για να μη γίνει κάποιο λάθος!)
Τον Knut Hamsun. Μπας και καταλάβω πώς αυτός ο συγγραφέας αριστουργημάτων, όπως η «Πείνα» και η «Ευλογία της Γης», στήριξε ακραίες ρατσιστικές ιδέες και έγινε ναζιστής.
Βιβλίο που θα θέλατε να έχετε γράψει;
Κάθε συγγραφέας θα ήθελε να είχε γράψει ένα top έργο. Εγώ λοιπόν έχω ζηλέψει τους «Μπούντενμπροκ» του Thomas Mann. Και είναι σπουδαίο για τις απαράμιλλες περιγραφές τόπων, καταστάσεων και προσώπων, για τη βαθιά διείσδυση στην ανθρώπινη ψυχή, για το πλάσιμο των χαρακτήρων, την ειρωνική ματιά απέναντι στα ανθρώπινα και κυρίως για τον θαυμαστό τρόπο με τον οποίο ένας πιτσιρικάς (ήταν 25 χρονών όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο) κατάφερε να συνθέσει ένα αριστουργηματικό οικογενειακό έπος-ποταμό για μια μεγάλη εμπορική φαμίλια σε παρακμή, μέσα στις ιδιαίτερες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες της πόλης όπου εξελίσσεται.
Το βιβλίο που διαβάζετε τώρα;
«Η Γλώσσα του Τρίτου Ράιχ» του Victor Klemperer, και έχω μαγευτεί. Παρακολουθώ, μέσα από μια υποδειγματική αφήγηση το πώς οι Ναζί κατόρθωσαν να χειραγωγήσουν το ίδιο το γλωσσικό αίσθημα των ανθρώπων, εφευρίσκοντας μια νέα γλώσσα, αυτή του απόλυτου ολοκληρωτισμού. Αναγνωστική εμπειρία.
Αλήθεια, γιατί γράφετε;
Γιατί δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Αλλά και για να αποφύγω το ντιβάνι του ψυχαναλυτή.
Ποια είναι η μεγαλύτερη επιρροή σας; (Όχι απαραίτητα από τον χώρο των Γραμμάτων.)
Ο κινηματογράφος, γραφή εν κινήσει, και ιδιαίτερα ο ιταλικός νεορεαλισμός. Θεός ο Visconti, μεγάλοι όσοι ακολουθούν, Pasolini, Antonioni, Fellini, αλλά και ο Bertolucci, μιας άλλης στόφας, που και μόνο για το «1900» τον θεωρώ μαέστρο του δράματος· ιστορικού, πολιτικού, ερωτικού και ψυχαναλυτικού.
Σελιδοδείκτης, τσάκισμα σελίδων ή «λίγο μπρος, λίγο πίσω δεν χάθηκε ο κόσμος»;
Τσακίσματα εδώ κι εκεί, όχι μόνο για το πού έχω σταματήσει, αλλά και για να βρίσκω εύκολα τα αποσπάσματα που ξεχωρίζω. Και υπογραμμίσεις λέξεων ή φράσεων, σημειώσεις στην ώα, σκέψεις μου στις λευκές σελίδες. Το ζω το βιβλίο, με σημαδεύει και το σημαδεύω.
Τι εκτιμάτε σε έναν εκδοτικό οίκο;
Ο εκδοτικός οίκος (σπίτι) πρέπει να σε κάνει να νιώθεις ότι είναι το δεύτερο σπίτι σου. Και αυτό συμβαίνει μόνο όταν υπάρχει συνέπεια και σεβασμός απέναντι στον συγγραφέα.
Με τι κάνει ιδανικό ζευγάρι ένα βιβλίο;
Με ένα καλοξυσμένο μολύβι. Αλλά και με ένα αναπαυτικό μαξιλάρι στη μέση, στην πλάτη ή στο κεφάλι.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
10 Ερωτήσεις Αναζητούν Συγγραφέα | Μάκης Μαλαφέκας
