Μπαίνεις στην τάξη, εντοπίζεις τη θέση σου, κάθεσαι. Μπροστά σου έχεις μόνο ένα χαρτί και ένα μπουκαλάκι νερό. Και, φυσικά, το τυχερό σου στιλό. «Έχετε κλείσει όλοι και όλες το κινητό σας;» ακούγεται η φωνή του επιτηρητή. Γνέφεις σιωπηλά, και λίγο νευρικά. Σου μοιράζουν τα θέματα. Τα κοιτάς επίμονα, λες και εξαρτάται ολόκληρη η ζωή σου από αυτά. Ιδρώνουν τα χέρια σου.
Σιγά σιγά ανεβαίνουν οι παλμοί. «Είναι το τελευταίο», επαναλαμβάνεις από μέσα σου. Πρέπει να συγκεντρωθείς. Αρχίζεις να γράφεις… Και φτάνει η μέρα των αποτελεσμάτων. Έχεις μπει στο πανεπιστήμιο! Είσαι και επίσημα φοιτητής/τρια, έτοιμος/η να πάρεις τη ζωή στα χέρια σου.
Η φοίτηση στο πανεπιστήμιο είναι το πρώτο μεγάλο βήμα στον κόσμο των ενηλίκων για τους περισσότερους νέους. Όμως, σε αυτόν τον κόσμο, δεν είναι όλα τα μαθήματα ακαδημαϊκά. Ορισμένα αφορούν τις καθημερινές οικονομικές ευθύνες.
Για τους νέους απόφοιτους λυκείου, η λήψη του πρώτου μισθού από την πρώτη τους δουλειά μπορεί να είναι σχεδόν τόσο συναρπαστική όσο και η ανακοίνωση ότι έχουν μπει στο πανεπιστήμιο. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελεί και μια πρόκληση: πώς θα πρέπει να διαχειριστεί αυτά τα χρήματα;
Ιδού κάποια χρήσιμα tips που θα βοηθήσουν τους πρόσφατα αποφοιτήσαντες και νυν φοιτητές να ξεκινήσουν με επιτυχία τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά.
Τα βασικά στοιχεία του οικονομικού προγραμματισμού ακούγονται (παραπλανητικά) απλά: «να ξοδεύετε λιγότερα από όσα κερδίζετε και να αποταμιεύετε για το μέλλον».
Γιατί Πρέπει να με Ενδιαφέρουν τα Προσωπικά Οικονομικά;
Ας θέσουμε αυτό το ερώτημα διαφορετικά: πώς φαντάζεστε τον εαυτό σας σε 10 χρόνια;
Το πιο πιθανό είναι το όραμά σας να περιλαμβάνει κάποιο βαθμό οικονομικής ασφάλειας – ίσως διακοπές στην Ευρώπη ή ένα ωραίο αυτοκίνητο. Τουλάχιστον, θα θέλετε αρκετό «χώρο» στον προϋπολογισμό σας για να συμπεριλαμβάνεται στο εβδομαδιαίο σας πρόγραμμα ένα ωραίο φαγητό ή η αγορά ενός εισιτηρίου για την αγαπημένη σας συναυλία – χωρίς άγχος για το αν σας φτάνουν τα χρήματα στην τσέπη.
Ε, λοιπόν, αυτή η ζωή δεν θα έρθει από μόνη της. Οι σημερινές οικονομικές αποφάσεις σας είναι αυτές που θα καθορίσουν το αν θα πληρώσετε το τίμημα ή θα καρπωθείτε τα οφέλη τους σε 10 χρόνια από τώρα.
Από Πού Να Ξεκινήσω;
Τα βασικά στοιχεία του οικονομικού προγραμματισμού ακούγονται (παραπλανητικά) απλά: «να ξοδεύετε λιγότερα από όσα κερδίζετε και να αποταμιεύετε για το μέλλον».
Όσο απλή και αν είναι αυτή η συμβουλή, το να ζεις με περιορισμούς είναι κάτι που πιο εύκολα λες παρά κάνεις. Πάμε να δούμε πώς μπορούμε να το πετύχουμε.
1. Ανακαλύψτε το Δικό σας Στιλ Προϋπολογισμού
Μόλις λάβατε τον πρώτο σας μισθό ή μπήκε επιτέλους το χαρτζιλίκι του μήνα. Είναι μεγάλος ο πειρασμός να κάνετε όλα αυτά τα πράγματα που σκεφτόσασταν εδώ και μέρες και δεν μπορούσατε λόγω οικονομικής στενότητας. Αλλά, προτού ξεκινήσετε να ψωνίζετε ή να σκέφτεστε την επόμενη έξοδο, είναι σημαντικό να καταλάβετε τον τρόπο με τον οποίο κάνετε τον προϋπολογισμό σας.
Σκεφτείτε τον ως την προσωπική σας οικονομική πυξίδα. Ορισμένοι φοιτητές ευδοκιμούν στη σχολαστική παρακολούθηση κάθε δεκάρας, ενώ άλλοι προτιμούν μια πιο χαλαρή προσέγγιση. Εξερευνήστε διαφορετικά στιλ κατάρτισης προϋπολογισμού, από τον σχολαστικό γκουρού των λογιστικών φύλλων μέχρι τον διαισθητικό μαέστρο των «νοητικών μαθηματικών». Βρείτε αυτό που σας ταιριάζει καλύτερα και αφήστε το οικονομικό σας ταξίδι να ξεκινήσει με αυτοπεποίθηση.
Μην ξεχνάτε ότι υπάρχει μια σειρά από δωρεάν εφαρμογές κατάρτισης προϋπολογισμού που μπορούν να σας βοηθήσουν να παρατηρείτε πού πηγαίνουν τα χρήματά σας κάθε μήνα. Μπορείτε επίσης να ενημερώνετε τακτικά ένα φύλλο Excel για να παρακολουθείτε τα έσοδα και τα έξοδά σας.
2. Little Things Add Up
Έχετε ακούσει ποτέ την αγγλική ρήση: «Look after the pennies, and the pounds will look after themselves»; Λοιπόν, ισχύει και στον κόσμο των προσωπικών οικονομικών.
Αυτά τα μικρά, φαινομενικά ασήμαντα έξοδα, όπως ο καθημερινός σας καφές στον δρόμο για το μάθημα ή οι συνδρομές σε streaming, μπορεί, καθώς αθροίζονται με την πάροδο του χρόνου, να καταλαμβάνουν, τελικά, μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού σας από ό,τι νομίζετε.
Όταν συνειδητοποιήσετε πόσα ακριβώς ξοδεύετε σε αυτά τα είδη, το κίνητρό σας για να τα μειώσετε ή να σταματήσετε να τα αγοράζετε θα είναι μεγαλύτερο. Είναι οι μικρές αλλαγές που μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.
3. Αξιοποιήστε τη Φοιτητική σας Ιδιότητα!
Το να είσαι φοιτητής έχει τα τυχερά του, και οι φοιτητικές εκπτώσεις είναι από τα πιο γλυκά προνόμια. Είτε πρόκειται για εισιτήρια κινηματογράφου και συνδρομές ψηφιακής μουσικής (κοινώς Spotify) είτε ακόμη και για γεύματα στο αγαπημένο σας εστιατόριο, είναι πιθανό να σας περιμένει μια φοιτητική έκπτωση.
Δείξτε με περηφάνια τη φοιτητική σας ταυτότητα και ρωτήστε για τις εκπτώσεις όπου κι αν πάτε. Αυτές οι μικρές οικονομίες αθροίζονται με την πάροδο του χρόνου, αφήνοντας περισσότερα χρήματα στο πορτοφόλι σας για τα πράγματα που αγαπάτε.
4. Ανακαλύψτε τον Μάγειρα που Κρύβεται Μέσα σας
Όταν είσαι φοιτητής, τα deliveries πάνε κι έρχονται. Το να τρώτε έξω, να τσιμπάτε ένα snack στον δρόμο για το σπίτι ή να αφήνετε το efood να κάνει όλη τη δύσκολη δουλειά για εσάς μπορεί να σας γλιτώσει πολύ χρόνο, αλλά και να απορροφήσει μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού σας.
Το να τρώτε έξω μπορεί να είναι δελεαστικό, αλλά μπορεί γρήγορα να εξαντλήσει τα χρήματά σας. Αντ’ αυτού, ανακαλύψτε την τέχνη του μαγειρέματος στο σπίτι. Δεν είναι μόνο οικονομικά αποδοτικό, αλλά και μια πολύτιμη δεξιότητα ζωής. Σχεδιάστε τα γεύματά σας, ψωνίστε έξυπνα και πειραματιστείτε με εύκολες και προσιτές συνταγές. Μπορείτε, επίσης, να προετοιμάζετε και να καταψύχετε τα γεύματα στην αρχή κάθε εβδομάδας, ώστε να μη χρειάζεται να μαγειρεύετε κάθε μέρα.
5. Βρείτε μια Πηγή Εισοδήματος
Η εξισορρόπηση σπουδών και εργασίας μπορεί να αποτελεί πρόκληση, αλλά είναι επίσης ένας εξαιρετικός τρόπος για να αποκτήσετε πολύτιμες δεξιότητες αλλά και μια πηγή σταθερού εισοδήματος. Εξετάστε το ενδεχόμενο της μερικής απασχόλησης που ταιριάζει στο πρόγραμμά σας.
Όχι μόνο θα ενισχύσετε το βιογραφικό σας, αλλά θα μάθετε και βασικές δεξιότητες διαχείρισης χρόνου και προϋπολογισμού. Την ίδια στιγμή, αυτό το επιπλέον σταθερό εισόδημα μπορεί να βοηθήσει πολύ στην επίτευξη των οικονομικών σας στόχων. Απλώς βεβαιωθείτε ότι μπορείτε να συντονίσετε αποτελεσματικά την εργασία σας με τις φοιτητικές σας υποχρεώσεις.
6. Αποταμιεύστε!
Αχ, η σειρήνα των παρορμητικών αγορών και των νυχτερινών παραγγελιών πίτσας δεν σταματά ποτέ. Πράγματι, είναι πολύ εύκολο και δελεαστικό να σπαταλήσετε σε στιγμιαίες απολαύσεις τα μετρητά που κερδίσατε με κόπο.
Όμως, σκεφτείτε το εξής: αν έχετε τηρήσει σωστά τον προϋπολογισμό σας και σας περισσεύουν χρήματα κάθε μήνα, γιατί να μην αξιοποιήσετε αυτά τα χρήματα για το μέλλον σας; Ακόμα και αν σας περισσεύουν μόνο 10 ευρώ, αν βάζετε 10 ευρώ στην άκρη στο τέλος κάθε μήνα, θα έχετε 120 ευρώ επιπλέον στο τέλος του έτους. Δεν θα είστε φοιτητής για πάντα και όσο νωρίτερα αρχίσετε να δημιουργείτε αποταμιεύσεις τόσο το καλύτερο.
Να και ένα μικρό μυστικό: Η αποταμίευση μπορεί να είναι διασκεδαστική! Προκαλέστε τον εαυτό σας να επιτύχει συγκεκριμένους στόχους αποταμίευσης, όπως να αποταμιεύσετε για το μεταπτυχιακό σας ή για τις διακοπές του καλοκαιριού. Είναι σαν ένα παιχνίδι στο οποίο είστε και ο παίκτης και ο νικητής.
6+1. Αναζητήστε Υγιείς Οικονομικές Συμβουλές
Ως Gen-Z πιθανότατα έχετε παρακολουθήσει βίντεο στο TikTok ή στο YouTube με ανθρώπους να συζητούν τα πλεονεκτήματα της επένδυσης σε κρυπτονόμισμα ή να μιλούν για τις δικές τους εμπειρίες αποπληρωμής σημαντικών ποσών χρέους.
Όμως, χρειάζεται να προσέχετε ποιες συμβουλές θα ακολουθήσετε: ενδεικτικά, σύμφωνα με έρευνες, 1 στα 7 βίντεο από TikTokers για τα προσωπικά οικονομικά βρέθηκε να είναι παραπλανητικό.
Παρ’ όλα αυτά, ορισμένες από τις πληροφορίες που βρίσκονται εκεί μπορεί να φανούν χρήσιμες στους νέους που δεν αισθάνονται άνετα να μιλούν για χρήματα με τους φίλους και την οικογένειά τους. Γι’ αυτό, όταν αναζητάτε προσωπικές συμβουλές για τα χρήματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, φροντίστε να ελέγχετε την αξιοπιστία αυτών που ισχυρίζονται ότι είναι ειδικοί. Ίσως να ξεκινήσετε αναζητώντας άτομα που είναι εγγεγραμμένα ως πιστοποιημένοι χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι ή ως σύμβουλοι επενδύσεων.
Τα podcasts είναι ένας άλλος τρόπος για να μάθετε περισσότερα για τα χρήματα: η εκπομπή «Planet Money» του NPR δεν επικεντρώνεται αυστηρά στα προσωπικά οικονομικά, αλλά ασχολείται με ενδιαφέροντα, πολύπλοκα οικονομικά θέματα, όπως ο κατώτατος μισθός, ή φαινόμενα όπως το short squeeze του GameStop. Για ένα podcast που εστιάζει περισσότερο στα προσωπικά οικονομικά, το «Future Rich» με host την Barbara Ginty είναι μια επιλογή που δίνει συμβουλές για τα πάντα!
Αν είστε περισσότερο αναγνώστης, σκεφτείτε να ρίξετε μια ματιά στο «Broke Millennial» της Erin Lowry, το οποίο απευθύνεται σε νέους ενήλικες που δεν έχουν ιδέα για τα προσωπικά οικονομικά. Παράλληλα, το «Nudge: Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness» του καθηγητή της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ Cass Sunstein και του βραβευμένου με Νόμπελ Richard Thaler είναι μια άλλη καλή επιλογή. Οι συγγραφείς αναλύουν το πώς οι επιλογές μας στα προσωπικά οικονομικά και στη ζωή επηρεάζονται από προκαταλήψεις.
Ωστόσο, χρειάζεται να λάβετε υπόψη σας ότι η παροχή επενδυτικών υπηρεσιών και η άσκηση επενδυτικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα επιτρέπεται κατόπιν χορήγησης άδειας από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ή την αντίστοιχη εποπτική αρχή άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ως εκ τούτου, εάν επιθυμείτε να λάβετε υπηρεσίες από κάποια εταιρεία για το σκοπό αυτό, θα χρειαστεί να διαπιστώσετε την ύπαρξη άδειας λειτουργίας της από την ιστοσελίδα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ή των αντίστοιχων εποπτικών αρχών άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ανακεφαλαιώνοντας…
Για τους νέους φοιτητές, η πλοήγηση στον πραγματικό κόσμο και οι νέες οικονομικές ευθύνες μπορεί να αποτελέσουν πρόκληση. Μπορεί να βρεθείτε αντιμέτωποι με ερωτήσεις σχετικά με το πόσα πρέπει να ξοδέψετε για το ενοίκιο ή πώς να επενδύσετε τις αποταμιεύσεις σας, αλλά να μην είστε σίγουροι/ες πού να βρείτε απαντήσεις. Μη διστάσετε να το ψάξετε παραπάνω.
Οι αποφάσεις που παίρνετε τώρα θα διαμορφώσουν το οικονομικό σας μέλλον για τα επόμενα χρόνια. Ξεκινώντας αμέσως μετά την αποφοίτησή σας από το λύκειο και μαθαίνοντας τα βασικά των προσωπικών οικονομικών, θα εγκαινιάσετε την ενήλικη ζωή σας σε πιο στέρεες οικονομικές βάσεις.
Με αυτή τη στέρεη βάση μπορείτε να αρχίσετε να σχεδιάζετε τα βήματά σας προς τα ορόσημα που θέλετε να επιτύχετε αργότερα στη ζωή σας, όποια κι αν είναι αυτά.
Με την υποστήριξη
Το παρόν άρθρο συντάχθηκε αποκλειστικά από την αθηΝΕΑ. Οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό είναι γενικού και ενημερωτικού χαρακτήρα και δεν προορίζονται για να θεωρηθούν ως νομικές, λογιστικές, φορολογικές, επενδυτικές ή άλλες συμβουλές. Η ιδιότητα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος Α.Ε. ως χορηγός του παρόντος άρθρου δεν αποτελεί ούτε δύναται να ερμηνευθεί ως εγγύηση ή ανάληψη οιασδήποτε ευθύνης για την ακρίβεια, επάρκεια, πληρότητα, εγκυρότητα ή χρησιμότητα του περιεχομένου του καθώς και για το εν γένει περιεχόμενό του. Κάθε τυχόν επενδυτική ή άλλη απόφαση πρέπει να λαμβάνεται με ίδια κρίση του αναγνώστη και να βασίζεται σε προσωπική ενημέρωσή του. Ο αναγνώστης, πριν τη λήψη τυχόν επενδυτικών ή άλλων αποφάσεών του, χρειάζεται να λαμβάνει κάθε απαιτούμενη επαγγελματική συμβουλή από δικούς του ανεξάρτητους επενδυτικούς, νομικούς, φορολογικούς ή άλλους συμβούλους. Η Τράπεζα δεν ευθύνεται ούτε αναλαμβάνει ουδεμία νομική υποχρέωση σε σχέση με ή ως συνέπεια ενδεχόμενης επενδυτικής ή άλλης απόφασης που βασίστηκε στο παρόν άρθρο. Ακόμη, δεν φέρει καμία ευθύνη για οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση απώλεια ή ζημία που μπορεί να προκύψει από την ανάγνωση/ χρήση του παρόντος άρθρου.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Embedded Banking ας Συστηθούμε!
Βραχυχρόνια Μίσθωση: Με Συμφέρει Τελικά;
Στεγαστικά Δάνεια Νέων: Τι Πρέπει Να Γνωρίζω;‘
Fintech Εργαλεία για τον Μικρό Επιχειρηματία
4 Επενδυτικά Προϊόντα για Μικρούς Επενδυτές
