O Βασίλης Φραντζολάς ξεκίνησε την πορεία του στον χώρο του ελαιολάδου από… τις κατασκευές μεταλλικών κτιρίων. Με σπουδές πολιτικού μηχανικού στην Ελλάδα και την Αμερική (Διοίκηση Κατασκευών), επιδόθηκε επαγγελματικά στην κατασκευή μεγάλων μεταλλικών κτιρίων, όπως το Ολυμπιακό στο Γαλάτσι.
Η αλλαγή πορείας έγινε στη συνέχεια, με σπουδές στο Λονδίνο σε έναν τελείως διαφορετικό τομέα, αυτό των τροφίμων. Το 2003 θα εκδώσει, μάλιστα, και ένα βιβλίο συνταγών, το «Γεύσεις της Θάλασσας», με πολλές επανεκδόσεις μέχρι και σήμερα.
Το 2004 ξεκίνησε δειλά τα πρώτα σεμινάρια για το ελαιόλαδο, καθώς εκπροσωπούσε την τρίτη γενιά «λαδάδων» της οικογένειάς του. Το 2009 ίδρυσε το οliveoilseminars.com, μέσω του οποίου εκπαιδεύει τα τελευταία 20 χρόνια, εκπονώντας σεμινάρια, παραγωγούς και ελαιοτριβείς στην παραγωγή αποκλειστικά ποιοτικού ελαιολάδου.
Ακολούθησε το 2017 η συνεργασία με την Ιταλική Εθνική Ένωση Δοκιμαστών Ελαιολάδου, μια πολύ σημαντική συνεργασία για τη χώρα μας, με στόχο την εκπαίδευση Ελλήνων Δοκιμαστών Ελαιολάδου.
Σταθμό αποτέλεσε η συγγραφή και έκδοση του μεγάλου βιβλίου «Σύγχρονες Τεχνικές Ελαιοκομίας και Παραγωγής Ποιοτικού Ελαιολάδου», ένα πολύτιμο βοήθημα για τους Έλληνες ελαιοπαραγωγούς στις σύγχρονες μεθοδολογίες, σε συνδυασμό και με το βιβλίο «Το Κλάδεμα της Ελιάς» του καθηγητή R. Gucci, σε μετάφραση και έκδοση του ιδίου.
Διαβάσαμε και μας έκανε εντύπωση ο όρος «Εκπαιδευμένος Δοκιμαστής Ελαιολάδου» που χρησιμοποιείτε και στα σεμινάριά σας.
Ο όρος Εκπαιδευμένος Δοκιμαστής είναι σχετικά νέος για τη χώρα μας, αφού μόλις προ 7 ετών ξεκίνησε η παροχή 65ωρης εκπαίδευσης Δοκιμαστών Ελαιολάδου και στην Ελλάδα. Ο όρος (Olive Οil Τaster στα αγγλικά) καθιερώθηκε από την ΕΕ το 1993 και από τότε έχει καθιερωθεί και διεθνώς. Δεν πρέπει να συγχέεται με το «γευσιγνώστης ελαιολάδου», όρος πολύ γενικός, ο οποίος δεν είναι δόκιμος και για τον οποίο δεν υπάρχει αντίστοιχη εκπαίδευση.
Ο Δοκιμαστής Ελαιολάδου εκπαιδεύεται στη χώρα μας από τα Oliveoilseminars, σε σεμινάριο 65 ωρών κατά τη διάρκεια 4 μηνών, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου η σχετική εκπαίδευση περιορίζεται στις 35 ώρες. Διδάσκουν πολλοί πανεπιστημιακοί εισηγητές από το εξωτερικό και δοκιμάζονται εκατοντάδες δείγματα, με έμφαση στα τυχόν ελαττώματα που μπορεί να εμφανίζουν.
Το να μπορούμε να αξιολογούμε ένα δείγμα για την ένταση του φρουτώδους, πικρού ή πικάντικου είναι βασικό μεν, όμως αυτό που απαιτεί συνεχή εξάσκηση και εμπειρία είναι η ανίχνευση και ο προσδιορισμός –αν υπάρχουν– οργανοληπτικών ελαττωμάτων (π.χ. ταγκό, μούχλα), σε ποιο στάδιο της παραγωγής δημιουργήθηκαν αυτά και με ποιο τρόπο θα αποφευχθούν στο μέλλον.
Από το 2016-2017, η Εθνική Ιταλική Ενωση Δοκιμαστών Ελαιολάδου (ΟΝΑΟΟ), λόγω παλαιότερης συνεργασίας που είχαμε, μας εμπιστεύθηκε την από κοινού διοργάνωση, εκπαίδευση και απονομή του τίτλου «Εκπαιδευμένος Δοκιμαστής Ελαιολάδου» και στη χώρα μας. Ωστόσο, η εκπαίδευση των Ελλήνων Δοκιμαστών δεν σταματά μετά την ολοκλήρωση του βασικού προγράμματος των 65 ωρών.
Εφόσον επιθυμούν να κρατήσουν σε ισχύ τη Βεβαίωση Εκπαίδευσης πέραν της διετίας, μπορούν να παρακολουθήσουν το Πρόγραμμα Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης (ΠΣΕΔΕ), το οποίο έχει λάβει πολύ θετικά σχόλια από το εξωτερικό.
Οι συμμετέχοντες λαμβάνουν κάθε μήνα έξι δείγματα διαφόρων ελαιόλαδων και, μέσω μιας πολύ εύχρηστης πλατφόρμας, μπορούν να καταχωρίσουν τις αξιολογήσεις τους και να τις συγκρίνουν με την αξιολόγηση των άλλων συμμετεχόντων ή και με τη βασική αξιολόγηση που έχει καταχωρίσει έγκαιρα στην πλατφόρμα το πιστοποιημένο πάνελ MultichromLab του κ. Μ. Σαλιβαρά. Είναι δύσκολο ένας δοκιμαστής να συγκρατήσει στη μνήμη του για περισσότερο από 12-24 μήνες τα θετικά χαρακτηριστικά ή τις αρνητικές οσμές ή γεύσεις που έμαθε αν δεν συνεχίζει με αξιόπιστο τρόπο την εξάσκησή του.
«Έχει ενδιαφέρον ότι έχουν παρακολουθήσει τα σεμινάρια περισσότεροι από 130 γεωπόνοι μέσης και ανωτάτης εκπαίδευσης».
Ποιοι παρακολουθούν συνήθως αυτά τα επί εικοσαετίας σεμινάρια του οliveoilseminars.com που οργανώνετε, στα οποία και διδάσκετε;
Τα σεμινάρια για την παραγωγή ποιοτικού ελαιολάδου, καθώς και η βασική εκπαίδευση στη δοκιμή ελαιόλαδων, ξεκίνησαν αργότερα (2010) και συμμετείχαν κυρίως παραγωγοί και ελαιοτριβείς, φοιτητές, γεωπόνοι, ακόμα και απλώς… περίεργοι, οι οποίοι διέκριναν τη δυναμική του τομέα και ήθελαν να ενημερωθούν, παρότι δεν υπήρχε πρόθεση επαγγελματικής απασχόλησης.
Έχουν παρακολουθήσει τα σεμινάρια περισσότερα από 2.500 άτομα, κυρίως παραγωγοί, αλλά και εκπρόσωποι και στελέχη των μεγαλύτερων εταιρειών του χώρου, καθώς και περί τους 340 ιδιοκτήτες/χειριστές ελαιοτριβείων. Τα τελευταία χρόνια, το κοινό μας αποτελείται πλέον από επαγγελματίες, ενώ το επίπεδο γνώσεων των σεμιναρίων έχει ανέβει σημαντικά. Έχει ενδιαφέρον ότι έχουν παρακολουθήσει τα σεμινάρια περισσότεροι από 130 γεωπόνοι μέσης και ανωτάτης εκπαίδευσης.
«Η ανάγκη απόκτησης εξειδικευμένων γνώσεων για το ελαιόλαδο είναι πολύ μεγάλη στη χώρα μας».
Πώς εξηγείτε ότι παρακολουθούν τα σεμινάριά σας και γεωπόνοι ενώ εσείς είστε κατά βάση… ένας πολιτικός μηχανικός;
Δυστυχώς ναι, αυτό συμβαίνει, η ανάγκη απόκτησης εξειδικευμένων γνώσεων για το ελαιόλαδο είναι πολύ μεγάλη στη χώρα μας. Όμως αυτό οφείλεται και στη διαχρονικά καλή φήμη των σεμιναρίων σε συνδυασμό με την πολύ χαμηλής έντασης εκπαίδευση που παρέχεται στα ελληνικά ΑΕΙ στην ελαιοκομία και στην παραγωγή ελαιολάδου (δεν υπάρχει καν ως αντικείμενο).
Χωρίς παιδεία και παροχή σύγχρονης εκπαίδευσης στο αντικείμενο της ελιάς και του ελαιολάδου, δεν θα γίνει εφικτό να παράγουμε σε ποσότητες ελαιόλαδο με πραγματικά υψηλές προδιαγραφές, με σταθερά ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπως ήδη γίνεται από το 2010 στην Ιταλία και την Ισπανία. Ενδεικτικά, στη χώρα μας που παράγει κατά μέσο όρο 250.000 τόνους ελαιολάδου ετησίως, με 4.000 ελαιοτριβεία, δεν υπήρχε βιβλίο που να απεικονίζει (!) και να εξηγεί έστω στοιχειωδώς τις αρχές λειτουργίας των μηχανημάτων του ελαιοτριβείου.
«Είμαι πεισμένος ότι ποτέ δεν αγαπήσαμε πραγματικά το δέντρο της ελιάς και υπάρχουν πολλά στοιχεία που συνηγορούν σε αυτό».
Η κατάσταση δεν είναι καθόλου καλή, σας διαβεβαιώ, και δεν βλέπω κανέναν να ενδιαφέρεται πραγματικά προς την κατεύθυνση βελτίωσης του επιπέδου στην ελαιοπαραγωγή. Είμαι πεισμένος ότι ποτέ δεν αγαπήσαμε πραγματικά το δέντρο της ελιάς και υπάρχουν πολλά στοιχεία που συνηγορούν σε αυτό.
Μόνο την ιστορία της περιοχής του Ελαιώνα στην Αθήνα να εξετάσουμε, τι ήταν και πώς την καταντήσαμε, αλλά και την καταστροφή εκεί της μυθικής αξίας περίφημης ελιάς του Πλάτωνα το 1970, δεν χρειάζεται να πούμε τίποτα περισσότερο…
Η έλλειψη επαρκούς ελαιοκομικής παιδείας και διαθέσιμων πηγών ήταν ίσως και ο λόγος για να γράψετε ένα δικό σας, πλήρες βιβλίο;
Ακριβώς! Εργάστηκα εντατικά 5 χρόνια για να γραφτεί ένα βιβλίο στην ελληνική γλώσσα του ίδιου υψηλού επιπέδου με αυτό αντίστοιχων βιβλίων του εξωτερικού, ώστε να περιέχει ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει σήμερα στον τομέα ελαιοκομίας και ελαιοποίησης.
Μικρό Πορτρέτο
Ανήκει στην τρίτη γενιά της οικογένειας Φραντζολά, η οποία ασχολείται με το ελαιόλαδο από το 1932, ενώ η καταγωγή του είναι από το Λυγουριό της Αργολίδας. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός, M.Sc. (ΕΜΠ), M.Sc. Διοίκηση Κατασκευών, M.Sc. (ΗΠΑ), (M.Sc.) και Πολιτική Τροφίμων (Food Policy) στο City University στο Λονδίνο. Σήμερα ασχολείται επαγγελματικά στον τομέα των σεμιναρίων για το ελαιόλαδο και με τη συγγραφή σχετικών βιβλίων.
Έχει συγγράψει και εκδώσει το βιβλίο «Σύγχρονες Τεχνικές Ελαιοκομίας και Παραγωγής Ποιοτικού Ελαιολάδου» (3η έκδοση τον Οκτώβριο του 2023). Επίσης έχει μεταφράσει στα ελληνικά και εκδώσει το βιβλίο «Σύγχρονες Τεχνικές Κλαδέματος Ελαιοδέντρων» του καθηγητή R. Gucci (4η εκδοση το 2022) και αρθρογραφεί τακτικά στο ένθετο Agricola της Κυριακάτικης Καθημερινής.
Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια για την οργανοληπτική αξιολόγηση του ελαιολάδου στην Ελλάδα και την Ιταλία. Το 2012 παρακολούθησε σειρά οργανοληπτικών σεμιναρίων της Εθνικής Ιταλικής Ένωσης Δοκιμαστών Ελαιολάδου (ONAOO).
Εκτός από την οργάνωση και διδασκαλία σε δεκάδες σεμινάρια του www.oliveoilseminars.com, τα οποία διοργανώνονται από το 2005, παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες για τη βελτίωση της ποιότητας του ελαιολάδου σε παραγωγούς. Από το 2017 το οliveoilseminars.com ξεκίνησε συνεργασία με τον Ιταλικό Εθνικό Οργανισμό Δοκιμαστών Ελαιολάδου (ΟΝΑΟΟ), διοργανώνοντας στην Ελλάδα τετράμηνα σεμινάρια 65 ωρών Εκπαίδευσης Δοκιμαστών Ελαιολάδου.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Το πιο Παλιό Αμπέλι Αφηγείται τις Ιστορίες του
Kωνσταντίνος Λαζαράκης MW: Τι Μπορεί να Μάθει ο Καφές από το Κρασί;
Γαστρονομικός Τουρισμός στον Νομό Καβάλας
