Η αφόρητη μοναξιά, ο παράφορος έρωτας, η παράλογη ζήλια ελλοχεύουν κινδύνους, καθώς ξυπνούν τα πιο άγρια ένστικτα και συναισθήματα. Οδηγούν το μυαλό σε παραλογισμό. Οδεύουν τον άνθρωπο σε ακραίες και αποτρόπαιες πράξεις. Τον κάνουν θύτη και θύμα ταυτόχρονα. Η κυριαρχία πρέπει να είναι απόλυτη. Για τα δεσμά αυτού του έρωτα, ισχύει «ή μαζί ή κανείς».
Το Γέρασμα | Italo Svevo | Εκδόσεις Πατάκη
Το μυθιστόρημα γράφτηκε γύρω στα 1890 και διαδραματίζεται στην Τεργέστη, τη γενέτειρα του συγγραφέα Aron Hector Schmitz, γνωστότερου με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Italo Svevo.
«Όλη του η ύπαρξη στρεφόταν γύρω απ’ αυτόν τον έρωτα… δεν μπορούσε να σκεφτεί τίποτε άλλο, δεν μπορούσε να συγκεντρωθεί και να εκτελέσει σωστά τα καθήκοντά του στο γραφείο. Αλλά δεν τον πείραζε. Για λίγο καιρό η ζωή του θα έπαιρνε αυτήν την καινούρια όψη, και όταν θα βαριόταν την Αντζολίνα θα επέστρεφε ήσυχα και ωραία στην πρότερη κατάσταση…» Αμ δε!
Ο Εμίλιο είναι ένας τριανταπεντάρης συγγραφέας και υπάλληλος. Έχει μια αδερφή, για την οποία νιώθει προστάτης, και έναν κολλητό φίλο, τον Στέφανο. Το όνειρο που κυνηγάει στην ουσία είναι ο έρωτας. Προσπαθεί να τον πιάσει, αλλά σαν φτερωτός άγγελος του ξεφεύγει πάντα.
Έχει «ερωτευτεί παράφορα μια νεότερή του γυναίκα», την Αντζολίνα. Η Αντζολίνα λοιπόν του κάνει τον βίο αβίωτο, κάποιες φορές εσκεμμένα, κάποιες όχι. Ο χαρακτήρας και η στάση ζωής της διαφέρουν πολύ από το status και τις αρχές του Εμίλιο.
Αυτό και μόνο γίνεται αιτία του εσωτερικού διχασμού που επικρατεί στη σκέψη του Εμίλιο και σε όλη την υπόστασή του. Ένας εσωτερικός πόλεμος επικρατεί στο μυαλό του και στην καρδιά του. Από τη μια είναι τρελά ερωτευμένος, από την άλλη όμως αισθάνεται τη διαφορά ηλικίας και νιώθει απογοητευμένος με τις αταξίες της Αντζολίνα.
Πολλές φορές αποφασίζει πως πρέπει να χωρίσουν οι δρόμοι τους. Αλλά και αυτό του φαίνεται αδιανόητο, δεν το αντέχει. Η Αντζολίνα κάνει πονηριές που εκείνος δεν μπορεί να παραβλέψει. Τις οποίες επίσης καταδικάζει.
«Σκεφτόταν ότι με το πέρασμα του χρόνου θα φρόντιζε και πάλι την αδερφή του, αλλά εκείνη τη μέρα ήθελε να τη φυλάξει για τον εαυτό του, για το πάθος του. […] Κουρασμένος, με το μυαλό κλειστό σε οποιαδήποτε συγκίνηση, ένιωσε σχεδόν ευτυχισμένος. Θα χώριζε από την Αντζολίνα, θα αφοσιωνόταν στην αδερφή του. Θα ζούσε για το καθήκον».
Υπάρχει και η αδερφή του στο προσκήνιο. Η Αμάλια. Μια ασθενική κοπέλα που είχε ανάγκη τη φροντίδα του αδερφού της, κάτι σαν ένας άτυπος κανόνας, σαν μια απαρέγκλιτη υποχρέωση, σαν εμμονή. Τώρα όμως ο αδερφός της δεν της δίνει και πολλή σημασία, την παραμελεί. Εκείνη τον παρακολουθεί και νιώθει αβοήθητη, βυθίζεται όλο και πιο πολύ στη μοναξιά της. Καταλαβαίνει πως είναι αγκιστρωμένος σε μια στενωπό και πως είναι γεμάτος από αμφιβολίες που γεννά η ζήλια και ο έρωτάς του για την Αντζολίνα.
Όλο αυτό γεννά προσήλωση αλλά και απέχθεια, συναισθήματα αντιφατικά και παράλογα που δεν τον αφήνουν να γαληνέψει, αντιθέτως παθιάζεται με αυτό το κυνηγητό. Η Αμάλια απελπίζεται, αλλά καταφέρνει να βρει παρηγοριά στον πιο κοντινό τους ανθρωπο, τον στενό φίλο του Εμίλιο, τον Στέφανο. Ο Στέφανο, ούτως ή άλλως, δεν παίρνει και πολύ βαριά τα πράγματα. Η Αμάλια τον ερωτεύεται και εκεί αρχίζουν να παίρνουν νόημα και σχήμα οι καταστάσεις, να περιπλέκονται και…
Ο Εμίλιο άφησε τον εαυτό του να γεράσει, δεν του έδωσε την ευκαιρία, δεν έπιασε τη ζωή «από τα μαλλιά», αφέθηκε στο να φροντίζει την αδερφή του και να σπαταλιέται στον ερωτικό περίγελο με την Αντζολίνα. Δεν είχε το θάρρος να αρπάξει αυτό που του έλειπε, αυτό που του ανήκε, τον έρωτα που ποθούσε. Τον άφησε να πλανάται και να τον πλανεύει μέχρι να τον αφήσει στο μηδέν, μόνο και απόλυτα γέρασμένο. Γερασμένο από τόσο νωρίς.
- Τη μετάφραση υπογράφει η Σώτη Τριανταφύλλου.
Το Τούνελ | Ernesto Sábato | Εκδόσεις Μεταίχμιο
Μια απειροελάχιστη φιγούρα που κοιτάει τη ζωγραφισμένη θάλασσα στην άκρη ενός πίνακα στην έκθεση της άνοιξης του 1946 έδωσε το έναυσμα για να αρχίσει ένας έρωτας που είχε άσχημη πορεία και επώδυνο τέλος.
Η γυναικεία φιγούρα που κοιτούσε τη θάλασσα ήταν η αιτία να γνωρίσει ο Χουάν τη Μαρία. Τη γυναίκα που έμελλε να γίνει ερωμένη του, να τον απελευθερώσει από τα δεσμά της μοναξιάς του, να πάθει εμμονή μαζί της, να παραληρεί, να την καταδιώξει, να αλλοφρονήσει και να φτάσει να σηκώσει όπλο απέναντί της για να τη σκοτώσει.
«Πόσες φορές αυτός ο διχασμός της καταραμένης συνείδησης δεν υπήρξε ένοχος για φριχτές πράξεις».
Ο Χουάν Πάμπλο Καστέλ αποφασίζει να μιλήσει για το έγκλημά του, αλλά κυρίως γι’ αυτό που πυροδότησε το έγκλημα. Τη διαδρομή. Τη στενωπό, «το τούνελ» από το οποίο πέρασε χωρίς δυστυχώς να βγει στο «φως», αυτό που έβλεπε από τα κάγκελα μόνο του κελιού του.
«Θυμάμαι διαρκώς πως ο πατέρας της Δεισδαιμόνας προειδοποίησε τον Οθέλλο ότι μια γυναίκα που εξαπάτησε τον πατέρα της θα μπορούσε να εξαπατήσει και άλλον άντρα».
Δεν πρόλαβε να της μιλήσει. Την έψαχνε διακαώς, έφτιαχνε ιστορίες με το μυαλό του για το πού θα μπορούσε να τη βρει, μέχρι που τη συνάντησε τυχαία σε έναν δρόμο. Αυτό ήταν! Η αρχή της εξέλιξης του δράματος. Η Μαρία ενέδωσε στον Χουάν, αλλά ήταν άτακτη, ήταν παντρεμένη με έναν τυφλό άνδρα, στην κυριολεξία, αλλά η Μαρία, ούτως ή άλλως, θα ζούσε όπως ήθελε. Και θα το πλήρωνε με τη ζωή της, γιατί βρέθηκε στον δρόμο της ένας άνθρωπος που θα αποφάσιζε για την ύπαρξή της στη ζωή.
Ο Χουάν στο μυαλό του παραληρούσε. Καταλάβαινε τι συνέβαινε – ή ίσως και να μην καταλάβαινε και να μηχανευτόταν ιστορίες. Έπαιρνε τα πάνω του για λίγο λόγω του εγωισμού του, αλλά, όσες αποφάσεις και αν έπαιρνε, αυτό που ποθούσε πιο πολύ ήταν να γυρίσει η Μαρία κοντά του. «Αλλά η Μαρία δεν ήρθε».
«Σ’ έναν μικρό πλανήτη, που κινείται προς το τίποτα εδώ και εκατομμύρια χρόνια, γεννιόμαστε μες στον πόνο, μεγαλώνουμε, αγωνιζόμαστε, αρρωσταίνουμε, υποφέρουμε, κάνουμε άλλους να υποφέρουν, φωνάζουμε, πεθαίνουμε, πεθαίνουν, κι άλλοι γεννιούνται για να ξαναρχίσει ή μάταιη κωμωδία».
«Παρ’ όλα αυτά, ο άνθρωπος είναι τόσο προσκολλημένος στη ζωή, που τελικά προτιμάει να υποφέρει την ατέλεια και τον πόνο που προκαλεί η ασχήμια του παρά να καταστρέψει τη φαντασμαγορία με μια πράξη της ίδιας του της βούλησης».
- Τη μετάφραση υπογράφει η Κλαίτη Σωτηριάδου.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
«Στέλλα, Κρατάω Βιβλίο!» | Βιβλιοπροτάσεις Γεμάτες Άδολη Αγάπη
10 Ερωτήσεις Αναζητούν Συγγραφέα | Στέφανος Δάνδολος
Φως στο Σκοτάδι των Ψευδαισθήσεών μας | James Baldwin 100 Χρόνια Μετά
