Στη στήλη «Φωτογράφος του Μήνα» αναζητάμε προσωπικές ματιές. Η επιθυμία μας είναι να μοιραστεί μαζί μας αγαπημένες φωτογραφίες του/της, αλλά και να αποκαλύψει τον κόσμο πίσω από τα κλικ της μηχανής του/της. Προσκεκλημένος φωτογράφος για τον Μάιο του 2025 είναι ο Georges Salameh.
Ο Georges Salameh είναι εικαστικός καλλιτέχνης και κινηματογραφιστής. Γεννήθηκε στη Βηρυτό το 1973. Σπούδασε κινηματογράφο στο Paris VIII St. Denis. Έχει ζήσει στο Λίβανο, στην Κύπρο, στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στη Σικελία και στην Αίγυπτο. Τα τελευταία έξι χρόνια ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Η δουλειά και η έρευνά του αφορούν μια ιδιότυπη εμπειρία της καθίζησης, τόσο με τη φυσική όσο και με τη μεταφυσική έννοια, μέσα από τη δημιουργική σύγκριση της πραγματικότητας, των γλωσσών και των αφηγήσεων. Από το 1998 εκθέτει φωτογραφικές εγκαταστάσεις και βίντεο, ντοκιμαντέρ και δοκιμιακές ταινίες. Από το 2009 είναι συνιδρυτής της πλατφόρμας παραγωγής και εκδόσεων MeMSeA. Έχει εκδώσει τρία βιβλία, έχει επιμεληθεί εκθέσεις, αφιερώματα ταινιών και φωτογραφιών και έχει διοργανώσει εργαστήρια που στρέφονται γύρω από τη μελέτη της στατικής και κινούμενης εικόνας. Τα έργα του ανήκουν σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
«Όλα αυτά τα χρόνια, ονομάζω αυτή τη μορφή πρακτικής “Περιπατητική Φωτογραφία”, μια μορφή εμπειρικής καταγραφής του πραγματικού και του αοράτου».
Τι είναι αυτό που θα τραβήξει το βλέμμα και θα σας κάνει να σηκώσετε την κάμερα; Είναι ο φωτογράφος ένας καλλιτέχνης που φιλοσοφεί για μια στιγμή; Για όσο κρατάει ένα κλικ;
Επιλέγω εν μέρει ως απάντηση αυτό το μικρό απόσπασμα (Mon Oncle-Jacque Tati) από μια ταινία του Jacques Tati, γιατί συμπυκνώνει με έναν ακριβή τρόπο τη σχέση μου με τη φωτογραφία, το βλέμμα και την απόσταση που παίρνω από τις φωτογραφίες μου μετά τη λήψη τους.
«Η έκφραση παίρνει μορφή μέσα από την επιμονή σε ένα αίσθημα, την υπομονή και τη σκληρή δουλειά».
Οι φωτογραφίες μου γεννιούνται μέσα από μια τυχαία σχεδόν στιγμή και μέσα από την περιπατητική διαδικασία. Δεν ψάχνω να απαθανατίσω κάτι συγκεκριμένο ή κάποια προκαθορισμένη ιδέα, ούτε θέλω να αλλάξω κάτι με τη ματιά μου, αλλά αναγνωρίζω ότι το βλέμμα, αναπόφευκτα, αλλοιώνει την πραγματικότητα. Αντιλαμβάνομαι το κάθε κλικ περισσότερο σαν μια εφήμερη χειρονομία που με την απόσταση και τον χρόνο είναι εν δυνάμει μια εικόνα που μπορεί να αναδυθεί από τη λήθη και να συναντήσει και άλλες εικόνες σε μια αφήγηση που με ξεπερνά.
Θα θέλατε μας συστήσετε τις αγαπημένες σας φωτογραφικές μηχανές;
Πέρασα μια πρώτη περίοδο μεταξύ 1991 και 2005 που άλλαζα τακτικά αναλογικές μηχανές, όπως Minolta, Nikon, Pentax, Olympus, Minox. Από το 2006 και έπειτα επέλεξα τη μεσαίου φορμάτ αναλογική μηχανή MAMIYA 7 II. Άργησα να εκτιμήσω την αξία της. Με το πέρασμα του χρόνου, όμως, έμαθα να αξιοποιώ ορισμένα δυνατά της χαρακτηριστικά και κατάφερα να την αγαπήσω. Αν δεν είχε εκτιναχθεί η τιμή του φιλμ και της επεξεργασίας του, θα τη χρησιμοποιούσα αποκλειστικά. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιώ ενίοτε και μια ψηφιακή μεσαίου φορμάτ Fuji.
«Αντιλαμβάνομαι το κάθε κλικ περισσότερο σαν μια εφήμερη χειρονομία που με την απόσταση και τον χρόνο είναι εν δυνάμει μια εικόνα που μπορεί να αναδυθεί από τη λήθη και να συναντήσει και άλλες εικόνες σε μια αφήγηση που με ξεπερνά».
Από την αναλογική κάμερα στην πλήρη ψηφιοποίηση. Καθώς αλλάζει ο εξοπλισμός, αλλάζει και ο τρόπος με τον οποίο φωτογραφίζουμε;
Η αλυσίδα της διαδικασίας αλλάζει, προσωπικά, όμως, όχι ο τρόπος που φωτογραφίζω. Η ανάγκη μου να ελαχιστοποιήσω τα κλικ παραμένει. Το ίδιο και ο χρόνος επεξεργασίας των εικόνων, ο οποίος φροντίζω να είναι περίπου ο ίδιος.
Επεξεργάζεστε τις φωτογραφίες σας; Η ψηφιακή επεξεργασία είναι απαραίτητη συνθήκη στη φωτογραφία σήμερα;
Πιστεύω ότι μέρος της δουλειάς ενός εικαστικού φωτογράφου είναι και η επεξεργασία ανεξαρτήτως μέσου και τύπου εικόνων (ψηφιακές ή αναλογικές). Από τα πρώτα μου σταθερά βήματα στα τέλη της δεκαετίας του ’90 έμαθα από τους δασκάλους και συνεργάτες μου ότι οι διαφορετικές επεξεργασίες και η διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος, δηλαδή μέχρι και το τύπωμα, είναι θέμα επιλογών σε όλα τα στάδια της παραγωγής των εικόνων. Αν δεν είσαι και τεχνίτης έστω στο ελάχιστο, τότε δεν είσαι φωτογράφος.
Εκτυπώνετε τις φωτογραφίες σας;
Για πολλά χρόνια δεν το θεωρούσα απαραίτητο, γιατί τραβούσα slides και έτσι μπορούσα να τις προβάλλω μεγάλες στον εκάστοτε χώρο. Πλέον, θεωρώ ότι χωρίς την εκτύπωσή τους δεν ολοκληρώνεται η σχέση του φωτογράφου με τις εικόνες. Πειραματίζομαι αρκετά σε αυτό το πεδίο τα τελευταία χρόνια και τυπώνω σε διαφορετικά είδη χαρτιών και επιφανειών – μερικές φορές φτάνοντας στα άκρα τις δυνατότητες των επαγγελματικών εκτυπωτών. Αυτό που επιχειρώ είναι να μετατρέψω σε αντικείμενο το ψηφιακό αρχείο, για να αισθάνομαι ότι κλείνει ο κύκλος της σχέσης μου με τη φωτογραφία στον εκθεσιακό χώρο.
«Αν δεν είσαι και τεχνίτης έστω στο ελάχιστο, τότε δεν είσαι φωτογράφος».
Σε ποιους φωτογράφους έχετε «αδυναμία»; Θέλετε να αναφέρετε τους αγαπημένους σας;
Οι αδυναμίες μου είναι πάντα στους στοχαστές και στους ποιητές, στις ονειροπολήσεις του Rousseau, στα γραπτά του Rimbaud, του Baudelaire και στη συνέχεια του Stevenson, του Thoreau, του Benjamin, του Walser, του Sebald και τόσων άλλων που με ενθάρρυναν, όταν τους διάβαζα, να βάλω τα παπούτσια μου και να περπατήσω. Βέβαια υπάρχουν και κάποιοι φωτογράφοι ως σημεία αναφοράς. Θα σταθώ μόνο στον Robert Frank για τον συνεχή πειραματισμό του με το μέσο, μέχρι την τελευταία του έκθεση, και στον Νίκο Μάρκου για την μαεστρία του ως καλλιτέχνη και ως τεχνίτη.
Τελικά, τι σημαίνει για εσάς η φωτογραφία; Καταγραφή και αποτύπωση της πραγματικότητας, «μεταμόρφωση» της πραγματικότητας, έκφραση, άσκηση «ύφους»;
Η φωτογραφία, όπως και η ποίηση, ο κινηματογράφος, η ζωγραφική και άλλες μορφές τέχνης, είναι πρώτα απ’ όλα μέσο έκφρασης. Η έκφραση παίρνει μορφή μέσα από την επιμονή σε ένα αίσθημα, την υπομονή και τη σκληρή δουλειά. Στη φύση του μέσου υπάρχει και η καταγραφή και η αποτύπωση μιας πραγματικότητας, αλλά αυτό την κάνει να είναι, επίσης, μια μορφή τοποθέτησης της Ιστορίας στον χώρο της βιωματικής μάθησης. Όλα αυτά τα χρόνια ονομάζω αυτή τη μορφή πρακτικής «Περιπατητική Φωτογραφία», μια μορφή εμπειρικής καταγραφής του πραγματικού και του αοράτου.
- Περισσότερες φωτογραφίες του Georges Salameh μπορείτε να δείτε στο website του και στον προσωπικό του λογαριασμό στο Ιnstagram. Επίσης, μπορείτε να δείτε τη βραβευμένη με 7 βραβεία ταινία του «Claw Machine» στο Ertflix (μέχρι 15/9/25).
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Φωτογράφος του Μήνα | Άννα Οικονόμου
