Παγκόσμιες προκλήσεις, χαρακτήρισε η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τους 17 στόχους της «Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης» για τους οποίους δεσμεύτηκε το σύνολο σχεδόν της ανθρωπότητας. Σε αυτούς, τρίτο κατά σειρά έθεσε τον στόχο «Καλή Υγεία και Ευημερία».
Γιατί, θέλοντας να μιλήσουμε για «βιώσιμη ανάπτυξη», δεν μπορεί παρά να είναι και οι δύο αυτές έννοιες –της υγείας και της ευημερίας– διασφαλισμένες για όλους και όλες τις ηλικίες. Όταν μιλάμε για «βιώσιμη ανάπτυξη», μιλάμε για την ίδια τη ζωή, την πολύτιμη, σε όποιο ηλικιακό σκαλοπάτι κι αν βρισκόμαστε.
Τι κι αν εκείνο το ηλικιακό σκαλοπάτι συνδέεται με το γήρας και κατ’ επέκταση με τη φθορά και την ασθένεια περισσότερο από τα άλλα, το σίγουρο είναι πως ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο χρειάζεται να υπάρχει ασφάλεια και προστασία, δηλαδή όλες εκείνες οι παροχές που κάνουν τους ανθρώπους, ιδίως όταν είναι ευάλωτοι, να διατηρούν την αυτονομία και την αξιοπρέπειά τους, να έχουν πρόσβαση σε βοήθεια, στήριξη, φροντίδα, περίθαλψη. Και αυτές οι παροχές είναι στενά συνδεδεμένες με τα ασφαλιστικά προγράμματα υγείας.
Γι’ αυτό στις μέρες μας, που η διαβόητη γήρανση του πληθυσμού της Γης έχει αναμοχλεύσει φόβους και ανασφάλειες, αλλά έχει θέσει επί τάπητος και ενδιαφέρουσες συζητήσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που απορρέουν από αυτή, είναι πιο αναγκαίες από ποτέ η ενημέρωση για τις διαθέσιμες επιλογές ασφάλειας υγείας, αλλά και η κατάλληλη πληροφόρηση σχετικά με αυτές πριν από τη λήψη των αποφάσεών μας.
Κανόνας της Ανθρώπινης Ύπαρξης οι Βιολογικές Αλλαγές και Μεταβάσεις
Σε βιολογικό επίπεδο, η γήρανση συνδέεται με τις ποικίλες μοριακές και κυτταρικές βλάβες που συντελούνται στο σώμα μας με την πάροδο του χρόνου. Αυτές έχουν ως συνέπεια τη σταδιακή μείωση των σωματικών και πνευματικών ικανοτήτων μας και τον αυξανόμενο κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων ασθενειών. Αν και οι βιολογικές αλλαγές είναι καθολικές σε όλους τους ανθρώπους, συνδέονται διαφορετικά με κάθε άτομο κατά την πάροδο της ηλικίας του.
Υπάρχουν, ωστόσο, παθήσεις που εμφανίζονται ευρέως στις μεγαλύτερες ηλικίες, όπως η απώλεια ακοής, ο καταρράκτης, ο πόνος στην πλάτη και στον αυχένα και η οστεοαρθρίτιδα, η κατάθλιψη, η άνοια κ.ά.
Εκτός από την κράση ή τη φυσική κατάσταση, την κληρονομικότητα, την πρόληψη και φροντίδα, που επηρεάζουν το πώς οι αλλαγές αυτές λειτουργούν λιγότερο ή περισσότερο επιβαρυντικά για την υγεία μας, μην ξεχνάμε πως η γήρανση συνδέεται συχνά και με άλλες αλλαγές στη ζωή μας, όπως η συνταξιοδότηση, η τυχόν μετεγκατάσταση, η απώλεια φίλων και συντρόφων κ.ά., που επίσης είναι σημαντικοί παράγοντες επηρεασμού της ευζωίας μας.
Είναι αυτονόητο πως η επίσκεψη στον γιατρό και η θεραπεία που θα προτείνει είναι εκ των ων ουκ άνευ για την ομαλή λειτουργία ενός οργανισμού σε οποιαδήποτε ηλικία. Όμως είναι εξίσου αυτονόητο πως η φροντίδα αυτή θα πρέπει να πολλαπλασιάζεται καθώς ο χρόνος περνά. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να υπάρχουν οικονομικά προσιτά, ολοκληρωμένα και ανθρωποκεντρικά μοντέλα παροχής υπηρεσιών, καθώς και ολοκληρωμένα συστήματα μακροχρόνιας φροντίδας για τους ηλικιωμένους.
Η αυξημένη χρήση υπηρεσιών υγείας συνεπάγεται, όμως, και αυξημένο κόστος. Όταν χρειαστεί να πληρώσουμε ως ασφαλισμένοι τη συμμετοχή μας για την υγειονομική περίθαλψη, το ποσό μπορεί να είναι τόσο υψηλό σε σχέση με το εισόδημά μας, ιδίως όταν οι παθήσεις είναι πολλαπλές και σύνθετες ή όταν υπάρχει ή ανάγκη για μακροχρόνια και συνεχή φροντίδα, που μπορεί να οδηγήσει σε «οικονομική καταστροφή».
Είναι ζωτικής σημασίας, λοιπόν, η ενημέρωση όλων μας για τις επιλογές ασφαλιστικής κάλυψης που προσφέρονται, καθώς και η προσεκτική επιλογή κάποιας ή κάποιων από αυτές, ώστε να καταφέρουμε να καλύψουμε τις ανάγκες που θα προκύψουν σε μια «απαιτητική» περίοδο της ζωής μας, όπως αυτή των γηρατειών.
Δημόσια ή Ιδιωτική Ασφάλιση; Παροχές και Ελλείψεις
Στην Ελλάδα, η ασφαλιστική κάλυψη παρέχεται κυρίως μέσω του δημόσιου συστήματος υγείας (Εθνικό Σύστημα Υγείας – ΕΣΥ) και των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ελλάδας, όλοι έχουμε δικαίωμα στην προστασία της υγείας και της γενετικής μας ταυτότητας. Το κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων.
Δημόσια Ασφάλιση Υγείας (ΕΣΥ)
Η δημόσια ασφάλιση παρέχεται σε όλους τους πολίτες μέσω των ασφαλιστικών ταμείων. Καλύπτει δε ευρύ φάσμα ιατρικών υπηρεσιών, όπως:
- Νοσοκομειακή περίθαλψη: Δωρεάν ή με χαμηλή συμμετοχή, για επεμβάσεις, εξετάσεις και διαμονή σε νοσοκομείο.
- Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας: Επισκέψεις σε γιατρούς, καθώς και εξετάσεις σε δημόσια κέντρα υγείας και νοσοκομεία.
- Φάρμακα: Με συμμετοχή στο κόστος αγοράς φαρμάκων, συνήθως από 0% έως 25%, ανάλογα με την πάθηση και το φάρμακο.
- Διαγνωστικές εξετάσεις: Δωρεάν ή με χαμηλή συμμετοχή για εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις.
- Μητρότητα και τοκετός: Καλύπτονται οι δαπάνες για προγεννητικές εξετάσεις, τον τοκετό και την περίθαλψη μητέρας και παιδιού.
- Φυσικοθεραπείες και αποκατάσταση: Σε ορισμένες περιπτώσεις καλύπτονται οι φυσικοθεραπείες και τα προγράμματα αποκατάστασης έπειτα από σοβαρά προβλήματα υγείας.
- Κατ’ οίκον νοσηλεία: Παρέχεται κάλυψη για συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως χορήγηση φαρμάκων ή νοσηλεία στο σπίτι.
Οι υπηρεσίες που δεν καλύπτει το ΕΣΥ είναι:
- Οδοντιατρικές υπηρεσίες: Περιορισμένα, μόνο για έκτακτες καταστάσεις ή για παιδιά.
- Οπτικά είδη: Ο ασφαλισμένος λαμβάνει συγκεκριμένο ποσό αποζημίωσης (π.χ. περίπου 100 ευρώ για γυαλιά οράσεως κάθε τέσσερα χρόνια, εκτός αν προκύψει κάποια επιδείνωση).
- Φάρμακα μη σχετικά με σοβαρές παθήσεις: Στην κατηγορία υπάγονται, μεταξύ άλλων, κάποια παυσίπονα, βιταμίνες ή συμπληρώματα διατροφής, αλοιφές και οφθαλμικές σταγόνες.
- Αισθητικές επεμβάσεις: Οποιαδήποτε επέμβαση ή θεραπεία που αφορά την αισθητική βελτίωση και δεν είναι ιατρικά αναγκαία.
- Εναλλακτικές θεραπείες: Η ομοιοπαθητική, ο βελονισμός και άλλες εναλλακτικές θεραπείες, εκτός αν τις έχει εγκρίνει ο ΕΟΠΥΥ ως μέρος της κλασικής ιατρικής περίθαλψης.
- Κάποια είδη φυσικοθεραπείας και αποκατάστασης: Καλύπτονται μόνο βασικές φυσικοθεραπείες και αποκατάσταση για συγκεκριμένες παθήσεις (π.χ. έπειτα από χειρουργεία ή ατυχήματα). Κάποιες επιπλέον ή εξειδικευμένες φυσικοθεραπείες μπορεί να μην καλύπτονται πλήρως ή και καθόλου.
- Καλύτερη θέση και διαμονή σε νοσοκομείο: Για καλύτερη θέση νοσηλείας (π.χ. μονόκλινο δωμάτιο αντί κοινού θαλάμου), οι ασθενείς πρέπει να πληρώσουν επιπλέον.
- Εξετάσεις εκτός συμβεβλημένων κέντρων: Οι εξετάσεις σε ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα, που δεν είναι συμβεβλημένα με τον ΕΟΠΥΥ, καλύπτονται από τον ασθενή.
- Νοσηλεία στο εξωτερικό: Το ΕΣΥ καλύπτει συγκεκριμένες περιπτώσεις θεραπείας στο εξωτερικό, όταν αυτές δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν στην Ελλάδα. Οι ασθενείς που επιλέγουν τη θεραπεία ή τη χειρουργική επέμβαση σε ιδιωτικά νοσοκομεία εκτός Ελλάδας πληρώνουν εξ ολοκλήρου το κόστος, εκτός εάν υπάρχει ειδική άδεια και κάλυψη από τον ΕΟΠΥΥ.
- Κατ’ οίκον φροντίδα: Παρέχεται σε ειδικές περιπτώσεις, όπως ασθενείς με σοβαρά προβλήματα υγείας. Για τις πιο γενικές ανάγκες (βοήθεια με την καθημερινότητα, κατ’ οίκον νοσηλευτική φροντίδα) δεν υπάρχει πλήρης κάλυψη.
Ιδιωτική Ασφάλιση Υγείας
Επιλέγοντας ένα πρόγραμμα ασφάλισης υγείας συνάπτουμε μια σύμβαση με μια ασφαλιστική εταιρεία. Η χρονική ισχύς κάθε συμβολαίου ποικίλλει, καθώς και οι παροχές που περιλαμβάνει, γι’ αυτό ο υποψήφιος προς ασφάλιση πρέπει να εξετάσει προσεκτικά και με τη βοήθεια ενός εξουσιοδοτημένου ασφαλιστή τις παροχές και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από κάθε ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
Κάποιες ασφαλιστικές εταιρείες προσφέρουν προγράμματα ανεξαρτήτως της ηλικίας εισόδου του ασφαλισμένου, των οποίων οι παροχές επίσης ποικίλλουν. Αυτό δίνει τη δυνατότητα ασφάλισης σε μεγάλες ηλικίες.
Πολλοί επιλέγουν ιδιωτική ασφάλιση υγείας είτε για να καλύψουν τα κενά στις παροχές του δημόσιου συστήματος, είτε για να αποφύγουν καθυστερήσεις, π.χ. στις ιατρικές εξετάσεις, είτε για να έχουν πρόσβαση σε καλύτερες υπηρεσίες. Οι καλύψεις της ιδιωτικής ασφάλισης ποικίλλουν ανάλογα με το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν:
- Ελεύθερη επιλογή γιατρών και νοσοκομείων.
- Νοσοκομειακή κάλυψη σε ιδιωτικά νοσοκομεία: Πλήρης ή μερική κάλυψη για νοσηλεία, εξετάσεις, χειρουργικές επεμβάσεις σε ιδιωτικά κέντρα.
- Κάλυψη φαρμάκων: Εξ ολοκλήρου ή μερική κάλυψη των φαρμάκων που δεν καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ.
- Διαγνωστικές εξετάσεις σε ιδιωτικά κέντρα: Πρόσβαση σε εξετάσεις χωρίς τις λίστες αναμονής των δημόσιων νοσοκομείων.
- Προληπτικές εξετάσεις και check-ups: Καλύπτονται από αρκετές ιδιωτικές ασφαλίσεις.
- Κάλυψη στο εξωτερικό: Πολλές ιδιωτικές ασφαλίσεις περιλαμβάνουν κάλυψη για ιατρικές υπηρεσίες εκτός Ελλάδας, κάτι που μπορεί να είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις σοβαρών ασθενειών ή εξειδικευμένων θεραπειών.
- Οδοντιατρική κάλυψη: Ορισμένες ιδιωτικές ασφαλίσεις καλύπτουν και οδοντιατρικές πράξεις.
Πρόληψη, Ένας Πολύτιμος Σύμμαχος
Το δημόσιο σύστημα υγείας καλύπτει βασικές και αναγκαίες υπηρεσίες. Η ιδιωτική ασφάλιση, που μπορεί να γίνει παράλληλα με τη δημόσια, παρέχει ευελιξία, ταχύτητα και πρόσβαση σε ευρύτερο φάσμα ιατρικών υπηρεσιών, ανάλογα με τις ατομικές ανάγκες και την οικονομική δυνατότητά μας. Καθώς η ιατρική περίθαλψη μπορεί να αποβεί δαπανηρή, η ιδιωτική ασφάλιση υγείας μπορεί να συμβάλλει στη μείωση αυτής της οικονομικής επιβάρυνσης.
Αυτό που είναι σημαντικό να θυμόμαστε είναι πως η ασφάλιση υγείας δεν ισχύει μόνο όταν είμαστε άρρωστοι, ή δεν αφορά μόνο αυτές τις περιόδους της ζωής μας. Η πρόσβαση στην προληπτική φροντίδα και περίθαλψη μας βοηθά να διατηρούμαστε ακμαίοι και υγιείς μέχρι την προχωρημένη ηλικία μας, να προλαμβάνουμε ασθένειες πριν αυτές εξελιχθούν, αλλά και να εξοικονομούμε χρήματα.
Οι ηλικιωμένοι έχουν να προσφέρουν πολλά, τόσο στην οικογένειά τους όσο και στην κοινότητα στην οποία ζουν. Αρκεί να απολαμβάνουν τη φροντίδα ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος, στο οποίο εντάσσεται και η πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου.
Με την υποστήριξη
Το παρόν άρθρο συντάχθηκε αποκλειστικά από την αθηΝΕΑ. Οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό είναι γενικού και ενημερωτικού χαρακτήρα και δεν προορίζονται για να θεωρηθούν ως νομικές, λογιστικές, φορολογικές, επενδυτικές ή άλλες συμβουλές. Η ιδιότητα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος Α.Ε. ως χορηγός του παρόντος άρθρου δεν αποτελεί ούτε δύναται να ερμηνευθεί ως εγγύηση ή ανάληψη οιασδήποτε ευθύνης για την ακρίβεια, επάρκεια, πληρότητα, εγκυρότητα ή χρησιμότητα του περιεχομένου του καθώς και για το εν γένει περιεχόμενό του. Κάθε τυχόν επενδυτική ή άλλη απόφαση πρέπει να λαμβάνεται με ίδια κρίση του αναγνώστη και να βασίζεται σε προσωπική ενημέρωσή του. Ο αναγνώστης, πριν τη λήψη τυχόν επενδυτικών ή άλλων αποφάσεών του, χρειάζεται να λαμβάνει κάθε απαιτούμενη επαγγελματική συμβουλή από δικούς του ανεξάρτητους επενδυτικούς, νομικούς, φορολογικούς ή άλλους συμβούλους. Η Τράπεζα δεν ευθύνεται ούτε αναλαμβάνει ουδεμία νομική υποχρέωση σε σχέση με ή ως συνέπεια ενδεχόμενης επενδυτικής ή άλλης απόφασης που βασίστηκε στο παρόν άρθρο. Ακόμη, δεν φέρει καμία ευθύνη για οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση απώλεια ή ζημία που μπορεί να προκύψει από την ανάγνωση/ χρήση του παρόντος άρθρου.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Χρηματοοικονομικές Στρατηγικές, Ευκαιρίες και Προκλήσεις για Freelancers
10 Τραπεζικές Συναλλαγές που Μπορείς να Πραγματοποιήσεις πια από το Σπίτι
Χρηματοοικονομικό Στρες και Ψυχική Υγεία
Επιχειρηματίας στα 20. Γίνεται;
Οι πιο Περιζήτητες Ψηφιακές Δεξιότητες για την Επόμενη Πενταετία
