Η Ολλανδία έχει ταυτιστεί με το Άμστερνταμ και τα κανάλια του. Λογικό, αφού είναι η πρωτεύουσα, σύμφωνα με το ολλανδικό Σύνταγμα. Όμως, όλες οι διοικητικές υπηρεσίες, η κουλτούρα και η καρδιά της Ολλανδίας βρίσκονται στην πόλη των διεθνών δικαστηρίων.
Μια πόλη χωρίς κανάλια, με ελάχιστους τουρίστες και λεωφόρους που θυμίζουν άλλη χώρα. Η πόλη που κάθε μονοπάτι, κάθε στροφή, σε φέρνει μπροστά σε μια δραματική ιστορία. Η πόλη όπου έζησα τρία από τα πιο όμορφα χρόνια της ζωής μου.
Περιδιαβαίνοντας το Κέντρο της Πόλης
Το κέντρο της πόλης είναι σύγχρονο, με ψηλούς ουρανοξύστες που στεγάζουν κυρίως υπουργεία. Η κατασκευή τους προκάλεσε ανησυχία, ειπώθηκε ότι αλλοιώνουν την ιστορία της πόλης. Ίσως όμως απλώς να διαμορφώνουν το μέλλον της.
Το δημαρχείο, ένα τεράστιο λευκό κτίριο, έχει το παρατσούκλι «το παγωμένο παλάτι». Απέναντι βρίσκεται ένα συγκρότημα διαμερισμάτων με την πιο μεγαλοπρεπή ονομασία Amadeus, καθώς στο ίδιο σημείο έζησε για κάποιους μήνες ο Mozart. Στον κεντρικό δρόμο μια πολυκατοικία έχει χαραγμένη στην είσοδο μια ανατριχιαστική λέξη: Spinalonga. Εδώ, όπως μπορεί εύκολα να φανταστεί κανείς, ήταν κάποτε το λεπροκομείο της Χάγης.
Ανάμεσα στα σύγχρονα κτίρια ξεχωρίζει το Binnenhof, ένα μεσαιωνικό συγκρότημα κτιρίων που περιβάλλεται από λίμνη και στεγάζει τη Βουλή, το γραφείο του πρωθυπουργού και την αίθουσα του θρόνου. Μέσα σε αυτό χτυπάει η καρδιά των ολλανδικών εξελίξεων. Από εκεί ανακοινώνει κάθε χρόνο ο βασιλιάς και η κυβέρνηση τον προϋπολογισμό. Εκεί γίνονται οι ετήσιες στρατιωτικές παρελάσεις, παρόμοιες με αυτές της Ελλάδας. Εκεί θα μαζευτούν οι δημοσιογράφοι αργά το βράδυ για να μάθουν τις εξελίξεις μετα τις κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις. Εκεί θα γίνουν οι (ομολογουμένως λίγες) διαδηλώσεις. Εκεί κυμάτιζε μεσίστια η σημαία μετά την πτώση της πτήσης MH17 των Malaysia Airlines με τους 193 Ολλανδούς. Ο συμβολισμός που αποπνέει το μέρος για τους Ολλανδούς είναι ύψιστος. Προς το παρόν, βέβαια, όλα αυτά έχουν μετακομίσει λόγω ανακαίνισης, που θα ολοκληρωθεί το 2026.
Ανάμεσα στα κυβερνητικά κτίρια υπάρχει και το Μauritshaus, με τον περίφημο πίνακα «Το Κορίτσι με το Μαργαριταρένιο Σκουλαρίκι» του Vermeer, που ενέπνευσε την ομώνυμη ταινία με τη Scarlett Johansson. Πιο πέρα, στην πλατεία που έχει το όνομα «Η Πλατεία», θα δεις συχνά να κυκλοφορούν πολιτικοί χωρίς συνοδεία, κάνοντας διάλειμμα για έναν καφέ ή για μια συνέντευξη. Λίγο πιο κάτω, ένα μουντό γκρίζο κτίριο, που μοιάζει με φρούριο, στέγαζε την η παλιά αμερικανική πρεσβεία, που πλέον έχει μεταφερθεί σε ένα μεγάλο κάμπους με ελικοδρόμιο έξω από την πόλη. Και δίπλα ακριβώς, το Μουσείο του Escher, το οποίο στεγάζεται σε ένα από τα πρώτα παλάτια του ολλανδικού θρόνου.
Προσπερνώντας το σπίτι όπου έζησε η διάσημη Ολλανδή κατάσκοπος Mata Hari φτάνεις στην Denneweg, από τους πιο παλιούς και πιο όμορφους δρόμους της πόλης, με ιστορικά καφέ και εστιατόρια. Όταν περνάω από εκεί σταματάω στο διατηρητέο κτίριο με τον αριθμό 6. Οι κουρτίνες μου είναι ακόμα εκεί, κληρονομιά για τους επόμενους. Οι αναμνήσεις, με γείτονες έναν τενόρο και έναν χορευτή μπαλέτου, μου αφήνουν μια μελαγχολία που δύσκολα θα ξεπεράσω.
Η πόλη ήταν και παραμένει διεθνής, τόσο ως προς τη σύνδεσή της με τον έξω κόσμο όσο και ως προς τη σύσταση του πληθυσμού της.
Σε έναν παράλληλο δρόμο, στη Noordeinde, υπάρχει ένα ακόμα παλάτι, εκεί που περνάει τη μέρα του ο Ολλανδός βασιλιάς. Η οικογενειακή κατοικία του είναι λίγο πιο έξω από το κέντρο, μακριά από αδιάκριτα βλέμματα. Απέναντι από τις πύλες, ένα άγαλμα της βασίλισσας Wilhelmina περνάει σχεδόν απαρατήρητο. Η επιγραφή «Μοναχική αλλά όχι μόνη» συμβολίζει μια δυνατή γυναίκα, που διένυσε έναν παγκόσμιο πόλεμο χωρίς σύντροφο, έχοντας όμως την υποστήριξη ενός ολόκληρου έθνους. Κάτω, μια μεγάλη πυξίδα γράφει «Ηρεμία μέσα στην τρικυμία».
Σε όσους αρέσει η μοντέρνα τέχνη, το Μουσείο Τέχνης της Χάγης έχει μεταξύ άλλων μια μεγάλη συλλογή έργων του Modriaan, του εδραιωτή του De Stijl. Όπως είχε πει και ο πρόεδρος Obama, κατά την επίσκεψή του το 2014, «δεν έχω κάνει πολλές συνεντεύξεις με τόσο εντυπωσιακό υπόβαθρο».
Στη Διεθνή Ζώνη με το… Πρωθυπουργικό Ποδήλατο
Σε αρκετά μεγάλη απόσταση, πιο βόρεια, μια και μιλάμε για μια απλωμένη πόλη, βρίσκεται η διεθνής ζώνη. Το Διεθνές Δικαστήριο, στεγασμένο στο ιδιαίτερο Παλάτι της Ειρήνης, και μια σειρά από διεθνείς οργανισμούς, όπως η Europol και η Eurojust, κρύβουν στην καρδιά τους το Catshuis: την επίσημη κατοικία του πρωθυπουργού, ο οποίος πολλές φορές πηγαινοέρχεται με ποδήλατο. Πιο πέρα, το Παγκόσμιο Φόρουμ είναι ένα συνεδριακό κέντρο που έχει ζήσει μεγάλες δόξες, μεταξύ αυτών και τη Eurovision του 1980, με την Άννα Βίσση να τραγουδάει «Οτοστόπ».
Δίπλα στέκει το παροπλισμένο πλέον δικαστήριο για τα εγκλήματα της Γιουγκοσλαβίας, θυμίζοντάς μου ότι οι συμβολισμοί αυτής της πόλης ξεπερνάνε τα σύνορά της. Από αυτούς τους δρόμους έχουν περάσει εγκληματίες πολέμου, ενώ και το κρατητήριο όπου πέθανε ο Slobodan Milošević κατά τη διάρκεια της δίκης του δεν είναι πολύ μακριά. Η πόλη ήταν και παραμένει διεθνής, τόσο ως προς τη σύνδεσή της με τον έξω κόσμο όσο και ως προς τη σύσταση του πληθυσμού της, που αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από διπλωμάτες και εργαζόμενους στους διεθνείς οργανισμούς.
Κι εκεί που νομίζεις ότι έχεις δει τα πάντα, ο άσσος στο μανίκι είναι η παραλία της, το Scheveningen. Ένας άλλος κόσμος, μια γειτονιά χτισμένη δίπλα στη θάλασσα, που διαφέρει με την πόλη όσο τα ελληνικά νησιά με την Αθήνα.
Μια Πόλη Δίπλα στη Θάλασσα
Κι εκεί που νομίζεις ότι έχεις δει τα πάντα, ο άσσος στο μανίκι είναι η παραλία της, το Scheveningen. Ένας άλλος κόσμος, μια γειτονιά χτισμένη δίπλα στη θάλασσα, που διαφέρει με την πόλη όσο τα ελληνικά νησιά με την Αθήνα. Ο επισκέπτης αντικρίζει μια τεράστια αμμώδη παραλία, με πολλούς τουρίστες και beach bars. H παραλία έχει ιστορική σημασία, καθώς σε αυτή έκανε απόβαση ο πρίγκιπας Willem το 1813, κηρύσσοντας την ανεξαρτησία απέναντι στους Γάλλους.
Ο πιο υποψιασμένος επισκέπτης θα αναγνωρίσει έναν ανακαινισμένο παραλιακό πεζόδρομο, αντίστοιχο με το θαλάσσιο μέτωπο της Βαρκελώνης. Ο Manuel de Solà-Morales, υπεύθυνος σε μεγάλο βαθμό για την αναβάθμιση της ισπανικής πόλης, δεν πρόλαβε να δει το ολλανδικό του έργο ολοκληρωμένο.
Πιο κάτω από το Scheveningen υπάρχουν τα dunes, οι χαρακτηριστικοί λόφοι που έχει η Ολλανδία στα σύνορά της με τη θάλασσα, χάρη στους οποίους καταφέρνει να αντιστέκεται στο νερό και να παραμένει κάτω από το επίπεδό της. Εδώ γύρισαν κάποτε οι Coldplay ενα εναλλακτικό βίντεο κλιπ για το «Viva la Vida», καθώς ο γνωστός σκηνοθέτης Αnton Corbijn είναι κάτοικος της πόλης. Τελευταία φορά τον είχε δει μια φίλη μου να πίνει καφέ σε μια πλατεία παρέα με τον Bono των U2, όταν οι τελευταίοι είχαν έρθει για συναυλία.
Τις άγριες μέρες, κατέβαινα με ορμή, έχοντας στο μυαλό μου το «Running to the Sea» των Röyksopp, για να δω τα μανιασμένα κύματα.
Πέρα όμως από τα επιβλητικά ξενοδοχεία, τα καζίνα, τα σινεμά και τα θέατρα, η πραγματική δύναμη της περιοχής αναδύεται από την ίδια τη θάλασσα. Τις ήρεμες μέρες που πήγαινα να δω το ηλιοβασίλεμα μετά τη δουλειά, ένιωθα γαλήνη. Τις άγριες μέρες, κατέβαινα με ορμή, έχοντας στο μυαλό μου το «Running to the Sea» των Röyksopp, για να δω τα μανιασμένα κύματα. Αυτά που πήραν τόσους ναυτικούς και ψαράδες, τα ονόματα των οποίων είναι χαραγμένα στον τοίχο, στο λιγότερο τουριστικό σημείο της παραλίας. Και από πάνω, το γυναικείο άγαλμα που κοιτάζει τη θάλασσα στέκεται εκεί να συμβολίζει τις τόσες γυναίκες που τους περίμεναν, αλλά δεν τους είδαν να γυρνάνε ποτέ πίσω.
Πίτσα, Τηγανιτές Πατάτες αλλά και Ελληνική Κουζίνα
Όσοι βρεθούν στη Χάγη, μπορούν να κάνουν ένα διάλειμμα για καφέ ή φαγητό στο Milu. Στο εμπορικό κομμάτι, το σχετικά καινούριο Pinseria La Storia ακολουθεί τη σύγχρονη τάση για την εναλλακτική μορφή πίτσας. To Frites Atelier, λίγο πιο κάτω, δίνει ένα twist στην αγαπημένη γευστική συνήθεια των Ολλανδών, στις τηγανιτές πατάτες. Twist και στην ελληνική κουζίνα δίνει το Nefeli Deli, ένα μαγειρείο ίσως ανώτερο από πολλά που βρίσκεις στην Ελλάδα. Το εστιατόριο restaurant-n, χωμένο σε ένα από τα στενά της πόλης, με τα τραπέζια κάτω από ένα δέντρο, θυμίζει αντίστοιχα εστιατόρια στην Ιταλία, ενώ το Suzie Q στη μαρίνα της Χάγης προσφέρει όμορφη θέα – μια όαση ανάμεσα στα εστιατόρια της περιοχής.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Ένα Σαββατοκύριακο στην Αμβέρσα | Προτάσεις και Διαδρομές
