Πώς βλέπουν οι νέοι το διάλειμμα μετά το πανεπιστήμιο; Ως ευκαιρία ή ως ρίσκο;
Το Gap Year είναι σαν ένα σταυροδρόμι. Από τη μία πλευρά, μια ελκυστική ευκαιρία για ταξίδια, αυτογνωσία και πειραματισμούς. Από την άλλη, ένας άγνωστος δρόμος που τρομάζει με την αβεβαιότητά του. Ποιον δρόμο θα διαλέξεις;
«Για μένα, ήταν η καλύτερη απόφαση που πήρα», εξηγεί η Ελένη. Έμαθα να διαχειρίζομαι τον χρόνο μου και να επικοινωνώ με ανθρώπους από κάθε γωνιά του κόσμου». Το αν θα ωφελήσει εξαρτάται από το πώς αξιοποιείται.
Η Ελένη Eίναι…
… 23 ετών, γεννημένη και μεγαλωμένη στο Λονδίνο. Πρόσφατα ολοκλήρωσε το πτυχίο της στην ψυχολογία από το King’s College of London (KCL). Με ελληνικές και ισπανικές ρίζες, διατηρεί μια βαθιά σύνδεση με διαφορετικές κουλτούρες.
Πρόσφατα πραγματοποίησε ένα μοναχικό ταξίδι στη Νότια Αμερική, το οποίο άλλαξε ριζικά την οπτική της και ενίσχυσε την αγάπη της για τα ταξίδια και τη φωτογραφία. Πλέον, επιδιώκει να εξερευνήσει πώς μπορούν η ψυχολογία, η δημιουργικότητα και η βιωσιμότητα να συνδυαστούν στην επαγγελματική της πορεία. Τη γνώρισα σε ένα φιλικό σπίτι πριν από τα Χριστούγεννα, όπου μου χάρισε την εμπειρία της στη συνέντευξη που ακολουθεί.
«Η δύναμη δεν βρίσκεται στην αποφυγή των δυσκολιών, αλλά στην ικανότητά μας να τις ξεπερνάμε».
Τι σε ενέπνευσε να κάνεις διάλειμμα ενός έτους και να ταξιδέψεις στη Νότια Αμερική αντί να προχωρήσεις αμέσως σε μεταπτυχιακό;
Βρισκόμουν σε ένα κρίσιμο σημείο της ζωής μου, χωρίς να είμαι απόλυτα σίγουρη για τα επόμενα βήματα στην καριέρα μου ή για το αν η ψυχολογία ως επιλογή ήταν η κατάλληλη κατεύθυνση για μένα. Ταυτόχρονα, πάντα ονειρευόμουν να κάνω ένα εκτεταμένο ταξίδι, ιδιαίτερα στη Νότια Αμερική. Η κουλτούρα, τα τοπία και η ιστορία της με γοήτευαν από μικρή, και αυτή η στιγμή έμοιαζε ιδανική για να το πραγματοποιήσω.
Ξεκίνησα να διαβάζω ιστορίες ανθρώπων που είχαν αφιερώσει χρόνο για να ταξιδέψουν. Οι εμπειρίες τους, για το πώς εξελίχθηκαν και απέκτησαν νέες προοπτικές, με ενέπνευσαν βαθιά. Αυτές οι μαρτυρίες με έκαναν να συνειδητοποιήσω ότι ένα τέτοιο ταξίδι θα μπορούσε να είναι μια μοναδική ευκαιρία για να γνωρίσω καλύτερα τον εαυτό μου και να ξεφύγω από τη ζώνη άνεσής μου. Έτσι, πήρα την απόφαση να το τολμήσω. Πέρασα μερικούς μήνες αποταμιεύοντας χρήματα και τελικά έκλεισα το εισιτήριό μου.
«Τα ταξίδια μου δίδαξαν ότι η πραγματική ανάπτυξη έρχεται μέσα από τη “δυσφορία”. Η πραγματική ανάπτυξη συμβαίνει μόνο όταν αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις κατά πρόσωπο».
Πώς επηρέασε η εμβάθυνση σε διαφορετικές κουλτούρες και νέα περιβάλλοντα την προσωπική σου ανάπτυξη, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο κοιτάζεις τη ζωή;
Ήταν συναρπαστικό να βλέπω πώς ζουν οι άνθρωποι σε διαφορετικά μέρη του κόσμου, και αυτό υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα διδάγματα. Το να ταξιδεύω μόνη έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να με βγάλει από τη ζώνη άνεσής μου. Στην αρχή, όταν έφτασα στη Γουατεμάλα, ένιωθα φοβισμένη και αβοήθητη σε ένα άγνωστο περιβάλλον. Ωστόσο, με τον χρόνο, κέρδισα αυτοπεποίθηση, γνώρισα νέους ανθρώπους και έμαθα να αντιμετωπίζω καινούργιες καταστάσεις. Στο τέλος του ταξιδιού ένιωθα πολύ πιο σίγουρη και ικανή να υπερασπιστώ τον εαυτό μου όποτε χρειαζόταν.
«Η ικανότητα να προσαρμόζομαι και να διατηρώ ψυχραιμία υπό πίεση είναι ανεκτίμητη σε καταστάσεις υψηλού στρες».
Μου έκανε μεγάλη εντύπωση πόσο μοναδική είναι κάθε κουλτούρα. Κάθε χώρα είχε τον δικό της τρόπο ζωής, μοναδικές παραδόσεις και προσέγγιση στον κόσμο. Ήταν αδύνατο να συγκρίνεις τα μέρη – ήταν όλα τόσο διαφορετικά και ξεχωριστά!
Το ταξίδι μου άνοιξε πραγματικά τα μάτια για το πόσο μεγάλος είναι ο κόσμος και πόσοι διαφορετικοί τρόποι υπάρχουν για να ζήσει κανείς μια ολοκληρωμένη ζωή. Με βοήθησε να αφήσω πίσω την ανάγκη να ελέγχω τα πάντα και να συνειδητοποιήσω ότι δεν υπάρχει ένας «σωστός» τρόπος. Βλέποντας πόσο προσαρμοστικοί και ευχαριστημένοι είναι οι άνθρωποι σε τόσο διαφορετικές συνθήκες, γεννήθηκε μέσα μου μια βαθύτερη εκτίμηση για την προσαρμοστικότητα και την ανθεκτικότητα.
Υπήρξαν εμπειρίες ή συναντήσεις κατά τη διάρκεια των ταξιδιών σου που άλλαξαν την άποψή σου για την ψυχική υγεία ή την ψυχολογία;
Τα ταξίδια μου επιβεβαίωσαν τη σημασία του διαλόγου για την ψυχική υγεία, καθώς πρόκειται για ένα παγκόσμιο ζήτημα. Παρά τις πολιτισμικές διαφορές, οι προκλήσεις είναι συχνά κοινές. Στη Λατινική Αμερική, με εντυπωσίασε η έμφαση στην κοινότητα και την οικογένεια. Οι άνθρωποι εκεί κάνουν πάντα το κάτι παραπάνω για να στηρίξουν ο ένας τον άλλο, ακόμα και άγνωστους ταξιδιώτες. Στην αρχή αυτό με εξέπληξε, αλλά υπήρξαν τόσες στιγμές στις οποίες εντελώς άγνωστοι άνθρωποι έκαναν τα πάντα για να με βοηθήσουν, που με άγγιξε βαθιά.
Επιπλέον, η πνευματικότητα και η σύνδεση με τη φύση, ειδικά σε χώρες όπως το Περού και τη Βολιβία, όπου οι πνευματικές πρακτικές είναι ιδιαίτερα σημαντικές, αποτέλεσαν σημαντική στήριξη, δίνοντάς μου δύναμη να αντιμετωπίσω δύσκολες στιγμές κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Συνειδητοποίησα τη δύναμη που έχει το να γειώνεσαι στο περιβάλλον σου και να αντλείς από αυτό ηρεμία και δύναμη.
«Το ταξίδι μου άνοιξε πραγματικά τα μάτια για το πόσο μεγάλος είναι ο κόσμος και πόσοι διαφορετικοί τρόποι υπάρχουν για να ζήσει κανείς μια ολοκληρωμένη ζωή».
Μια εμπειρία που με σημάδεψε ήταν στο Ελ Σαλβαδόρ, όπου ταξίδεψα με έναν φίλο που γνώρισα εκεί. Είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με νέους ανθρώπους που μοιράστηκαν ιστορίες για το πώς οι οικογένειες και οι κοινότητές τους έχουν επηρεαστεί από τη βία των συμμοριών.
Οι μεγαλύτερες γενιές, ιδιαίτερα, έχουν υπομείνει τεράστιες δυσκολίες, ωστόσο συχνά αποφεύγουν να μιλούν για τα τραύματά τους λόγω της φρίκης των εμπειριών τους αλλά και της έλλειψης γνώσης γύρω από την ψυχική υγεία. Στο Ελ Σαλβαδόρ, το στίγμα γύρω από την ψυχική υγεία και η περιορισμένη πρόσβαση σε υποστήριξη καθιστούν τη βοήθεια σπάνια. Αν και οι ιστορίες τους ήταν σπαρακτικές, με συγκλόνισε η ανθεκτικότητά τους και η δύναμη με την οποία αντιμετωπίζουν τις αδιανόητες προκλήσεις της ζωής.
Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού σου και πώς τις ξεπέρασες;
Ένα από τα πιο σημαντικά μαθήματα ήταν να μάθω να διεκδικώ τον εαυτό μου και να εκφράζω τις ανάγκες μου χωρίς φόβο. Όταν ταξιδεύεις μόνος σου, δεν υπάρχει κάποιος άλλος να αναλάβει την κατάσταση για σένα. Είσαι υπεύθυνος εσύ για τον έλεγχο οποιασδήποτε κατάστασης, καθώς και για να βρεις λύσεις. Αναπόφευκτα, τα πράγματα δεν πηγαίνουν πάντα όπως τα σχεδιάζεις – και αυτό σου διδάσκει την αξία της προσαρμοστικότητας. Αυτή η δεξιότητα αποδείχθηκε ανεκτίμητη όχι μόνο κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μου, αλλά και σε πολλούς άλλους τομείς της ζωής μου.
«Έχω μάθει ότι είναι απολύτως εντάξει να δοκιμάζεις κάτι και, αν δεν λειτουργήσει, να αλλάζεις κατεύθυνση».
Βοήθησε αυτό το διάλειμμα από την ακαδημαϊκή πορεία για να ξεκαθαρίσεις ποια ειδικότητα στην ψυχολογία ή σε άλλο τομέα θέλεις να ακολουθήσεις;
Γνώρισα πολλούς ταξιδιώτες που ακολουθούσαν συναρπαστικά μονοπάτια στην καριέρα και στη ζωή τους, κάτι που με ενέπνευσε βαθιά. Συνειδητοποίησα ότι υπάρχουν πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις που μπορώ να ακολουθήσω.
Μέσα από τα μέρη που επισκέφτηκα και τις εμπειρίες με ανθρώπους από διαφορετικά υπόβαθρα, ανέπτυξα έντονο ενδιαφέρον για την περιβαλλοντική ψυχολογία και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Σήμερα, αυτό το ενδιαφέρον έχει γίνει η νέα μου πυξίδα. Θέλω να εμβαθύνω στη σύνδεση της ψυχολογίας με τη βιωσιμότητα, να κατανοήσω πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την ευημερία μέσω του περιβάλλοντος και να συμβάλλω σε λύσεις που έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο.
Ποιες δεξιότητες ή μαθήματα που κέρδισες μέσα από τα ταξίδια σου πιστεύεις ότι θα ωφελήσουν την καριέρα ή τις σπουδές σου;
Ένα από τα σημαντικότερα μαθήματα είναι η διαχείριση της αβεβαιότητας. Η ικανότητα να προσαρμόζομαι και να διατηρώ ψυχραιμία υπό πίεση είναι ανεκτίμητη σε καταστάσεις υψηλού στρες. Επιπλέον, έμαθα να εμπιστεύομαι τον εαυτό μου και να εκτιμώ την αξία της ενσυναίσθησης.
Η επαφή με διαφορετικές κουλτούρες ενίσχυσε την κατανόησή μου για τις διαφορετικές οπτικές και τη σημασία της ανοιχτής σκέψης. Τέλος, τα ταξίδια μου δίδαξαν ότι η πραγματική ανάπτυξη έρχεται μέσα από τη «δυσφορία». Κατάλαβα ότι η πραγματική ανάπτυξη συμβαίνει μόνο όταν αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις κατά πρόσωπο.
«Ένα από τα πιο σημαντικά μαθήματα για μένα ήταν να μάθω να διεκδικώ τον εαυτό μου και να εκφράζω τις ανάγκες μου χωρίς φόβο».
Κοιτάζοντας πίσω, πιστεύεις ότι το διάλειμμα από τις σπουδές σε βοήθησε να πάρεις πιο σίγουρες αποφάσεις για το μέλλον σου; Αν κάποιος βρισκόταν σε παρόμοια θέση, θα του συνιστούσες να πάρει την ίδια απόφαση;
Θα το συνιστούσα ανεπιφύλακτα. Σίγουρα, ξεκαθάρισε τι είδους καριέρα θέλω να ακολουθήσω, και επέστρεψα νιώθοντας πιο έτοιμη να κάνω το επόμενο βήμα. Πριν από το ταξίδι ήμουν κυρίως επικεντρωμένη στο να ζήσω την εμπειρία, οπότε είναι δύσκολο να συγκρίνω την κατάσταση στην οποία βρισκόμουν τότε με αυτή που είμαι τώρα.
Αυτό που κέρδισα από αυτή την εμπειρία είναι ότι νιώθω πιο σίγουρη για τις ικανότητές μου να παίρνω αποφάσεις και να ρισκάρω. Έχω μάθει ότι είναι απολύτως εντάξει να δοκιμάζεις κάτι και, αν δεν λειτουργήσει, να αλλάζεις κατεύθυνση. Δεν χρειάζεται να έχω λύσει τα πάντα αυτή τη στιγμή ή να αποφασίσω τι θα κάνω για το υπόλοιπο της ζωής μου.
Ελένη, έχεις κάποιο μότο;
«Η δύναμη δεν βρίσκεται στην αποφυγή των δυσκολιών, αλλά στην ικανότητά μας να τις ξεπερνάμε».
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Μάρω Θεοδωράκη: «Να Μεγαλώνουμε Μικροί και Μεγάλοι με Εγκαρδιότητα»
Βιβή Ριζάβα: «Το Employer Branding δεν Είναι Μόδα, Αλλά Σχέδιο Δράσης»
