Έστω ότι βρίσκεστε μπροστά στο ράφι μιας κάβας κρασιών, χωρίς να υπάρχει κάποιος να σας κατευθύνει για το κρασί που θα επιθυμούσατε, αυτό που θα ταίριαζε με τις προτιμήσεις σας και την περίσταση. Έστω πως δεν γνωρίζετε ποικιλίες και terroir και ψάχνετε ένα ωραίο δώρο για να εντυπωσιάσετε. Πόσες φορές σας έχουν τραβήξει την προσοχή οι ωραίες ετικέτες;
Δεν είναι λίγες οι φορές που καταλήξατε σε μια επιλογή χάρη στην αισθητική της ετικέτας, όπως και άλλες τόσες που φωτογραφίσατε ένα instagrammable μπουκάλι με φόντο ένα εστιατορικό πιάτο.
H τέχνη του κρασιού αναπτύσσεται και μαζί της εξελίσσεται και κάθε άλλη μορφή έκφρασής της. Αυτό ώθησε και τα δημιουργικά γραφεία στην Ελλάδα να αξιοποιήσουν την παλέτα τους με έναν νέο στόχο, δημιουργώντας έναν εν δυνάμει ανταγωνισμό, αυτόν της καλύτερης ετικέτας.
Δεν αρκεί –πάντα– μόνο το «ζουμί» αλλά και το περιτύλιγμα λένε οι καβίστες και οι sommelier των εστιατορίων. Έτσι, τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι οινοποιοί αφιερώνουν χρόνο και επενδύουν χρήματα για τη δημιουργία καλόγουστων ετικετών, υψηλής αισθητικής, που αντιπροσωπεύουν τη φιλοσοφία και την ποιότητα των κρασιών που παράγουν.
Αφήνοντας στην άκρη τις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες το περιτύλιγμα μπορεί να είναι παραπλανητικό σε σχέση με το περιεχόμενο, αναζητήσαμε τα δημιουργικά γραφεία και τους εμπνευστές των στιλάτων ετικετών –πραγματικών έργων τέχνης– που μας κέντρισαν την προσοχή και εκείνοι μοιράστηκαν μαζί μας την έμπνευσή τους.
Αλυσίδα Σουπερμάρκτετ Lidl – προϊόν PL – Twenty Stories
«Αν η ζωή μας ήταν μια υπέροχη ιστορία, τότε –πιθανότατα– σε κάθε σημαντικό κεφάλαιο θα άνοιγε και ένα ξεχωριστό μπουκάλι κρασί. Είτε για να γιορτάσουμε ένα σημαντικό γεγονός, είτε για να επισφραγίσουμε μια μεγάλη συμφωνία, είτε για να αναδείξουμε μια πολύτιμη στιγμή – ή απλώς για να απογειώσουμε κάτι εξαιρετικά έντονο.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Lidl αποφάσισε να τιμήσει τα 20 χρόνια παρουσίας της στην Ελλάδα, παρουσιάζοντας ένα τοπικό κρασί υψηλής ποιότητας Syrah–Merlot σε αρκετά προσιτή τιμή, αποκλειστικά για τους Έλληνες οινόφιλους.
Το έργο “βγήκε στον αέρα” και στα ράφια το 2020 ως ένα special limited edition και γνώρισε πολύ μεγάλη επιτυχία, τόσο εμπορικά όσο και ποιοτικά. Πρόκειται για ένα πολυβραβευμένο έργο και διεθνώς και στην Ελλάδα: D&AD Awards, Pentaward, Red Dot, Βραβεία ΕΒΓΕ».
• Κώστας Καπάρος, Founder, Caparo design crew
Foivos Papastratis
Η «Παραλία» ήταν μια από τις πρώτες ζωγραφιές του μικρούλη Φοίβου Παπαστρατή, στο πρότυπο εργαστήρι εικαστικών «Ευπαλίνος» στη Γλυφάδα. Ο Φοίβος λάτρευε τις μπογιές, τα μολύβια, τα πινέλα, τα παστέλ και ζωγράφιζε ακατάπαυστα, τόσο που στο λύκειο ετοιμάστηκε για εξετάσεις στη Σχολή Καλών Τεχνών. Όταν ξαφνικά έκανε μια απότομη στροφή και τον κέρδισαν τα αμπέλια και το κρασί.
Είκοσι έξι χρόνια μετά, η «Παραλία», που παρέμενε φυλαγμένη στο μεγάλο χάρτινο κουτί της μητέρας, γίνεται η icon ετικέτα για το λευκό single vineyard, ήπιας παρέμβασης κρασιού, του οινοποιού πια Φοίβου Παπαστρατή.
Μια ετικέτα γεμάτη μνήμες της παιδικής ηλικίας στις παραλίες της Βουλιαγμένης. Μια ετικέτα που συμβολίζει την πορεία από τη ζωγραφική στο κρασί. Μια ετικέτα που εκφράζει τον αυθορμητισμό, την απλότητα, την πρωτοτυπία που χαρακτηρίζουν τα κρασιά του Φοίβου.
Κτήμα Τσιμπίδη
«Όλα ξεκινούν με μια ελληνική οικογένεια, την οικογένεια Τσιμπίδη, την αγάπη της για το κρασί και την πατρίδα τους και την περιπέτεια που ξεκίνησε το 1997 και οδήγησε στην αναβίωση των κρασιών της Μονεμβασιάς.
Από τις παραδόσεις μιας χώρας γεμάτης ιστορίες και συμβολισμούς –το κρασί Malvasia έγινε διάσημο σε όλη την Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης– θεωρήσαμε ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε αυτά τα τοπικά χαρακτηριστικά στις ετικέτες των κρασιών.
Μόνο ασπρόμαυρες εικονογραφήσεις με χρυσό φύλλο σε προσεκτικά επιλεγμένες λεπτομέρειες, ρίγες και σκληρά φυτικά μοτίβα κυριαρχούν στα προϊόντα, με τον ίδιο τρόπο που η ιστορική πόλη και το μεσαιωνικό Κάστρο της Μονεμβασιάς είναι σκαλισμένα στην εκπληκτική πλαγιά του βράχου».
• K2design, graphic design firms
Κτήμα Ακράνη
«Το όνομα Ακράνη δεν αναδύεται απλώς από τη λέξη “ακράνης”, που σημαίνει φίλος ή σύντροφος. Είναι ένα όνομα που κρύβει πίσω του μια βαθιά σημασία, αντανακλώντας τις φιλίες που η οικογένεια Τριανταφυλλόπουλου έχει αναπτύξει όλα αυτά τα χρόνια κατά τα οποία επιδόθηκε στη διαδικασία παραγωγής κρασιού.
Το λογότυπο συνεχίζει την ιστορία του ονόματος, αποτυπώνοντας τη φιλία ανάμεσα σε δύο αρχικά αντίπαλους πολεμιστές: τον “Γενάρχη των Κώων”, τον Ηρακλή, και τον θρυλικό βασιλιά της Κω Χάλκωνα.
Οι ετικέτες του κρασιού αποτυπώνουν δύο πρόσωπα, ενωμένα μεταξύ τους, επισημαίνοντας την αλληλεγγύη και την αδιάκοπη συνοχή των φίλων. Με μια προσέγγιση καθαρή και μινιμαλιστική, η εικονογραφία των ετικετών αναδεικνύει τον πυρήνα της φιλίας, προσφέροντας ένα βαθύτερο νόημα σε κάθε σταγόνα αυτού του πολύτιμου κρασιού».
• K2design, graphic design firms
Κτήμα Γεροβασιλείου
«Σταφύλια της ποικιλίας Μαλαγουζιά αφήνονται να υπερωριμάσουν πάνω στα κλήματα μόνο τις χρονιές που το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες. Το αποτέλεσμα είναι ένας πολύ ιδιαίτερος επιδόρπιος οίνος, που διατίθεται σε περιορισμένο αριθμό φιαλών.
Προκειμένου να τονίσουμε τον συλλεκτικό χαρακτήρα του οίνου, προτείναμε να δημιουργηθούν τρεις διαφορετικές ετικέτες επιλέγοντας τρία ανοιχτήρια από τη συλλογή του Μουσείου Γεροβασιλείου.
Τα ανοιχτήρια τυπώθηκαν με ασημένιο χρώμα σε μαύρο φόντο και η λέξη Μαλαγουζιά τυπώθηκε με μεταλλοτυπία γαλάζιου χρώματος. Κάθε φιάλη έχει το δικό της κουτί. Η ιστορία κάθε ανοιχτηριού αναγράφεται στην οπίσθια ετικέτα και στο κουτί».
• Σίμος Σαλτιέλ/Red Creative
Κτήμα Βογιατζή
«Οι ετικέτες των τεσσάρων ποικιλιακών οίνων (Τσαπουρνάκος, Λευκοτσικνιάς, Ξινόμαυρο, Ξινόμαυρο-Μοσχόμαυρο) βασίστηκαν στην ιστορία του Τσαπουρνάκου, της παλιάς ελληνικής ποικιλίας που είχε εξαφανιστεί σχεδόν την εποχή της φυλλοξήρας.
Επιλέξαμε να απεικονίσουμε τον βάτραχο-πρίγκιπα σε λίμνη, παραπέμποντας αφενός στην τοποθεσία του οινοποιείου (στις όχθες της λίμνης του Πολύφυτου) και αφετέρου στο στοιχείο του παραμυθιού.
Αυτά τα δύο στοιχεία καθόρισαν τελικά τη σειρά των ποικιλιακών οίνων, δίνοντας μια παραμυθένια διάσταση στην απεικόνιση των ζώων που συναντά κανείς στην περιοχή γύρω από το οινοποιείο: ο πρίγκιπας-βάτραχος στον Τσαπουρνάκο, το ελάφι με τον λαιμό κύκνου στο Ξινόμαυρο, το πουλί-μπαλαρίνα στον Λευκοτσικνιά, το ζευγάρι των ελαφιών στο Ξινόμαυρο-Μοσχόμαυρο.
Εικονογράφηση: Ελίνα Στελετάρη
• Σίμος Σαλτιέλ/Red Creative
Troupis Winery
«Εμπνευσμένοι από την ονομασία Routes, την έννοια των κυριολεκτικών και μεταφορικών διαδρομών που διανύουμε στα ταξίδια ανακάλυψης και εμπειριών μας, δημιουργήσαμε μια σειρά ετικετών με μοντέρνα εικονογράφηση σε έντονα χρώματα.
Θέλαμε να αποδώσουμε το ιδιαίτερο τοπίο των αμπελώνων του κτήματος με έναν γραφικά μοναδικό τρόπο».
Κτήμα Δύο Ύψη
«Τα κρασιά Dialogos αποκτούν μια τολμηρή συσκευασία που επικοινωνεί την ιδιαίτερη τοπογραφία του αμπελοτόπου του, την αγάπη για το κρασί, αλλά και την αφοσίωση στην τέχνη της οινοποιίας.
Γραμμικά illustration, τοποθετημένα στο κέντρο με δεύτερη/ξεχωριστή ετικέτα, περιτριγυρίζονται από πληροφορία, δίνοντας την αίσθηση κάδρου/έργου τέχνης, αλλά και κάνοντας αναφορά σε παλιά γκραβούρα, επικοινωνώντας την αγάπη για το κρασί και την αφοσίωση στην τέχνη της οινοποιίας».
Κτήμα Κούρτη
«Σεβόμενος τη μακραίωνη παράδοση του τόπου μας στην παραγωγή κρασιού, η οποία επί αιώνες συνοδεύει τις ευαίσθητες, τις ρομαντικές, τις χαρούμενες, τις ερωτευμένες αλλά και τις πονεμένες ψυχές,
ο φίλος μας Αποστόλης, χρόνια τώρα, πρωτοπόρος στην περιοχή, μας προσφέρει κρασιά όχι μόνο με ποιότητα (παγκοσμίως βραβευμένα), αλλά φτιαγμένα και με μεράκι, αγάπη, πόνο, κόπο, μόχθο, μελέτη, καθώς και με σεβασμό στην πάτρια οινοποίηση.
Ερχόμενος και εγώ σε επαφή με αυτό το προϊόν, κατάλαβα αμέσως ότι το άριστο αυτό κρασί είναι όχι μόνο τεχνογνωσία, αλλά «κατάθεση ψυχής» από μέρους του. Δεν θα μπορούσα λοιπόν να μην είμαι μέτοχος-κοινωνός σε μια τόσο γνήσια προσπάθεια ενός συντοπίτη μας και πάνω από όλα φίλου».
• Σωτήρης Παναηλίδης, ο Μακεδνός, Ζωγράφος
Κτήμα Βουρβουκέλη
«Ξεφυλλίζοντας ένα βιβλίο με παλιές γκραβούρες, βρεθήκαμε μπροστά στο κλασικό χαρακτικό έργο των χεριών που δημιουργούν στο φόντο μια νέα εικόνα διαμέσου της σκιάς τους.
Η πολύ δυνατή εικόνα, με τον μαγικό και σχεδόν υπνωτικό μηχανισμό χεριών/σκιάς, οδήγησε τη σκέψη μας στον οινοποιό που εμπλέκει τέχνη και τεχνική όταν δημιουργεί κρασιά από την πρωτογεννή μορφή των σταφυλιών.
Παρατηρώντας τη σπάνια πανίδα που ζει πέριξ του αμπελώνα, εικονογραφήσαμε νέα εικαστικά (γκραβούρες), επιλέγoντας διαφορετικής προσωπικότητας ζώα δημιουργημένα από σκιές, ώστε να αποδώσουμε τον ξεχωριστό χαρακτήρα των πέντε μονοποικιλιακών κρασιών. Κρασιά και ετικέτες, έργα του μυαλού και των χεριών μας».
• Στέλιος Κρητικός, Brandnew via Design
Familiar
«Όλα ξεκίνησαν από μια ιδέα του Νίκου Νυφούδη, εμπνευστή της πραγματοποίησης αυτού του εγχειρήματος. Η αγάπη του για τα έργα μου τον ώθησε να μου προτείνει τη δημιουργία μιας σειράς ετικετών με το όνομα Familiar.
To όνομα παραπέμπει σε οικογένεια, κάτι οικείο, κάτι γνώριμο. Αρχικά ξεκίνησα ζωγραφίζοντας τα πορτρέτα των δύο του παιδιών. Στη συνέχεια μου εδωσε την ελευθέρια να δουλέψω με γυναικεία πρόσωπα, η πιο προσφιλής μου θεματολογία. Μέσα από τις ακουαρέλες μου θέλω να εκφράσω τη δύναμη της γυναίκας, την αποφασιστικότητα, τη γέννηση, τα τραύματα, την υπομονή, τον πόνο, αλλά και το κουράγιο. Η υπέροχη γεύση αυτών των κρασιών σε συνδυασμό με τα βλέμματα που επιχειρούν να συγκινήσουν κόβει εισιτήρια για ένα ταξίδι των αισθήσεων».
• Μελίνα Γεωργούδα, Ζωγράφος
Κτήμα Λιάκου
«Ως δημιουργοί της ετικέτας Noctus (Νύχτα) για το Κτήμα Λιάκου μοιραζόμαστε με ενθουσιασμό τις λεπτομέρειες για την έμπνευση και την αισθητική του σχεδιασμού.
Εμπνεόμενοι από το μεταφυσικό πέτρινο δάσος που αναδύθηκε στη σκοτεινή νύχτα των γεωλογικών ανακατατάξεων της Γης, αναδεικνύουμε τους αιώνιους και εμβληματικούς γιγάντιους βράχους των Μετεώρων πίσω από τους οποίους βρίσκεται το πέτρινο οινοποιείο και οι αμπελώνες του Κτήματος Λιάκου. Η θέαση αυτού του προϊστορικού τόπου προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία και μια μοναδική οπτική του μεγαλείου της φύσης.
Το αίσθημα αυτό επιδιώξαμε να μεταφέρουν οι τραχιές πινελιές με τις οποίες σχεδιάσαμε τη βόρεια όψη των βράχων, καθώς η σελήνη που ανυψώνεται ρίχνει πάνω τους το φως της.
Στην εκτύπωση προσθέσαμε μεταλλικά φύλλα θερμοτυπίας τριών χρωμάτων, με στόχο να διαφοροποιείται το περιεχόμενο κάθε φιάλης. Το διογκωμένο βερνίκι μεταξοτυπίας προσθέτει στην οπτική αφήγηση της ετικέτας και την εμπειρία της αφής, προσκαλώντας όσους αγαπούν το κρασί να δοκιμάσουν τη νοητική περιήγηση στον χρόνο».
• Στέλιος Ψευτογκάς, Pseftogas noon design+branding
Jima Winery
«”Μια φιάλη κρασιού επιλέγεται προκειμένου να καλύψει την οργανοληπτική μας απόλαυση”, όμως είναι αυτό αρκετό και ικανό κριτήριο; Στην πράξη όχι, καθώς η αισθητική της φιάλης και η “ψυχή” του brand παίζουν σπουδαίο ρόλο στην τελική απόφαση.
Το κρασί, ειδικά στην premium κατηγορία, οφείλει να καλύπτει και να ανατάσσει συνολικά την αισθητική του αγοραστή. Το brand πρέπει να μιλά χωρίς κενά και αρρυθμίες στο υποσυνείδητο, που είναι και το κέντρο λήψης των αποφάσεων για την αγορά. Για εμάς στην Jima, το πάντρεμα του κρασιού με τη τέχνη αντικατοπτρίζει την “ψυχή” του brand μας, προωθεί τη μοναδικότητα και τη συλλεκτικότητα. Άλλωστε, η οινοποίηση είναι μια μορφή τέχνης που βασίζεται στην επιστήμη».
• Πάνος Τζίμας, JIMA owner-winemaker
Κτήμα Ζην Ηδέως
«Μια σειρά από δύο κρασιά δεξαμενής που έχουν μια ιδιαίτερη και φρέσκια γεύση, όπως ακριβώς και οι νουβέλες, αν ήταν βιβλία. Ο σχεδιασμός της σειράς κρασιών Νοuvella από το οινοποιείο Ζην Ηδέως ήταν μια σχεδιαστική πρόκληση.
Το όνομα δημιούργησε την ανάγκη να
αντιμετωπίσουμε κάθε κρασί ως μια ξεχωριστή ιστορία. Δύο διαφορετικά κρασιά, με διαφορετικά χαρακτηριστικά το καθένα, αφηγούνται μια διαφορετική ιστορία σε έναν κοινό τόπο.
Αποτελώντας μια αφήγηση, τόσο το κόκκινο όσο και το λευκό κρασί, αντιμετωπίστηκαν σχεδιαστικά ως εξώφυλλα βιβλίων. Η διατήρηση κοινής τυπογραφίας και χρωματικής παλέτας δημιούργησε μια αναγνωρίσιμη ταυτότητα που μας έδωσε τη δημιουργική ελευθερία να αποτυπώσουμε τις διαφορετικές ιστορίες με αφαιρετικό τρόπο. Έτσι, αφέθηκε χώρος στη φαντασία των ανθρώπων να απολαύσουν τα κρασιά και να συμπληρώσουν τις λεπτομέρειες στην κάθε ιστορία».
• Χάρης Καραντζάς, Blind Studio
Nico Lazaridi
«Η σχέση της Nico Lazaridi με την τέχνη είναι στενή και άρρηκτη. Για εμάς το κρασί είναι πολιτισμός και δημιουργία, το προσεγγίζουμε δηλαδή ως κάτι παραπάνω από μια απλή παραγωγική δραστηριότητα.
Για τον λόγο αυτό, από τα πρώτα μας βήματα, όλες οι ετικέτες των οίνων μας είχαν πρωτότυπα καλλιτεχνικά έργα.
Η αρχή έγινε με το Château Nico Lazaridi και η απογείωση ήρθε με το πρώτο ελληνικό icon wine, το Μαγικό Βουνό, που από το 1990 αλλάζει ετικέτα σε κάθε εσοδεία, φιλοξενώντας έργα που φτιάχτηκαν ειδικά για αυτό. Έτσι, κάθε φιάλη γίνεται ένα πραγματικά συλλεκτικό αντικείμενο, του οποίου οι φανατικοί φίλοι αναζητούν κάθε χρόνο».
• Φεντερίκα Λαζαρίδη, διευθύντρια Οινοποίησης και Marketing Nico Lazaridi
Κτήμα Ζαφειράκη/Κτήμα Καρυπίδη
«O σχεδιασμός και η τυπογραφική υλοποίηση μιας σειράς εμφιαλώσεων ή μιας μεμονωμένης ετικέτας κρασιού είναι μια ιδιαίτερη διαδικασία που διαφέρει από το υπόλοιπο κομμάτι της εργασίας μας.
Οπωσδήποτε, θα πρέπει να αποπνέει όλα τα χαρακτηριστικά του περιεχομένου, της διαδικασίας μέχρι τη φιάλη και το γευστικό αποτύπωμα που θα ήθελε ο δημιουργός του να προτείνει, ώστε να αφήσει ένα ξεχωριστό στίγμα από την πρώτη κιόλας οπτική επαφή.
Η επικοινωνία, τέλος, και η κατασκευαστική αρτιότητα και αντοχή στις συνθήκες είναι οι τελευταίες πινελιές που μας απασχολούν, ώστε να έχουμε ήσυχη την συνείδησή μας ότι η εμπλοκή μας είχε το ιδανικό αποτέλεσμα».
Η έμπνευση έρχεται πάντα μέσα από αυτήν ακριβώς την αφορμή-συζήτηση, παίρνοντας υπόψη όλη τη διαδρομή, το terroir, την ιστορικότητα και τα ευρήματα αυτών που πραγματικά αγαπάνε να χτίζουν και να παρουσιάζουν το ιδανικό γι’ αυτούς αποτέλεσμα.
• Γιάννης Πέτρου, korax.gr
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
1999-2019 | Κάθετη Δοκιμή στο Ξινόμαυρο του Κτήματος Φουντή
5 Χρόνια ΜOMus στην Πρωτοπορία της Τέχνης
