H Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου ως ημέρα μνήμης των αγώνων του κινήματος για τα δικαιώματα των γυναικών. Ενώ η πρώτη Ημέρα της Γυναίκας πραγματοποιήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1909 στη Νέα Υόρκη, από τη Διεθνή Διάσκεψη Γυναικών του 1910 προτάθηκε να καθιερωθεί η 8η Μαρτίου ως «Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας».
Το 1917 οι γυναίκες κερδίζουν δικαίωμα ψήφου στη Σοβιετική Ρωσία και καθιερώνουν την 8η Μαρτίου εκεί ως εθνική αργία. Για αρκετά χρόνια η 8η Μαρτίου εορταζόταν σχεδόν αποκλειστικά από το σοσιαλιστικό κίνημα και τις κομμουνιστικές χώρες, μέχρι την υιοθέτησή της από τα Ηνωμένα Έθνη το 1975.
115 Χρόνια Μετά
Σήμερα, 115 χρόνια μετά, πολλά από τα ζητήματα που απασχολούσαν τις γυναίκες τότε έχουν επιλυθεί και αφομοιωθεί κοινωνικά, αλλά και πολλά άλλα ακόμη τραυματίζουν τη σύγχρονη καθημερινότητά μας. Για τα περισσότερα σημαντικά ζητήματα, αν και οι σχετικές «συζητήσεις» μετράνε δεκαετίες, με συνεχείς και επίπονους αγώνες από πολλές φωτισμένες γυναίκες –αλλά και άνδρες συνοδοιπόρους–, υπάρχει ακόμη πολύς τραχύς δρόμος μπροστά. Και φυσικά δεν βρίσκονται στο ίδιο σημείο αυτού του δρόμου όλες οι γωνιές του μικρού μας πλανήτη. (Στο σημείο αυτό ας εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία να εκφράσουμε την ειλικρινή ευγνωμοσύνη μας που η δική μας γωνιά είναι η Ευρώπη.)
Σε αυτό το πλαίσιο, όταν μου προτάθηκε να εκφράσω την άποψή μου για την Ημέρα της Γυναίκας, απλά και μόνο ως άνδρας, η σκέψη μου αυτόματα και υποσυνείδητα οδηγήθηκε μονοδρομικά στην οικογένειά μου.
Μιλώντας στην Κόρη μου
Έχω τη μεγάλη τύχη να έχω μια κόρη στον προθάλαμο της εφηβείας και με αφορμή την 8η Μαρτίου σκεφτόμουν τι θα ήθελα να μοιραστώ μαζί της για την Ημέρα της Γυναίκας, όχι ως επέτειο κενή περιεχομένου, αλλά ως εφαλτήριο ουσιαστικής διαπαιδαγώγησης, με την ελπίδα ότι μεγαλώνουμε τα παιδιά μας σε ένα αξιακό σύστημα που οφείλει να προάγει το καλό και το δίκαιο, ειδικά αν αυτό δεν απονέμεται αλλά κερδίζεται, όχι πάντα με μαχητικό τρόπο, αλλά με τη συνέπεια της στάσης μας, την αξιοπρέπεια και την αυτοπεποίθησή μας.
Θα της έλεγα, λοιπόν, ότι η Ημέρα της Γυναίκας γιορτάζεται παγκοσμίως για να τιμήσει τις κοινωνικές, πολιτισμικές, οικονομικές και πολιτικές επιτεύξεις των γυναικών, αλλά και για να αναδείξει τις σημαντικές προκλήσεις που ακόμη αντιμετωπίζουν. Είναι μια ημέρα που μας υπενθυμίζει τη σημασία της ισότητας των φύλων, αλλά και πως κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως φύλου και δημογραφικών χαρακτηριστικών, έχει το δικαίωμα να εκφράζει τα όνειρά του και να ακολουθεί τους στόχους του. Είναι βέβαια και μια ευκαιρία να συζητήσουμε για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες παγκοσμίως, όπως η ανισότητα στην πρόσβαση στην εκπαίδευση, η ανισότητα στον εργασιακό χώρο, αλλά και η βία.
Αυτό που δε ξέρω αν θα της έλεγα είναι για τις αγωνίες που έχω για εκείνη, απλά και μόνο γιατί είναι γυναίκα σε έναν κόσμο που αρέσκεται να θεωρεί ότι «πλάστηκε για άνδρες».
Ίσως ακόμη της έλεγα ότι είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη να συνεργαστούμε ως κοινωνία για να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον όπου οι γυναίκες θα έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τους άνδρες και θα αναγνωρίζονται για τη μοναδική συνεισφορά τους σε όλους τους τομείς της ζωής και ότι η Ημέρα της Γυναίκας μας δίνει την ευκαιρία να συλλογιστούμε πώς μπορούμε να συμβάλλουμε ουσιαστικά στην προαγωγή της ισότητας και της δικαιοσύνης στην κοινωνία μας.
Αυτό που δεν ξέρω αν θα της έλεγα είναι για τις αγωνίες που έχω για εκείνη, απλά και μόνο γιατί είναι γυναίκα σε έναν κόσμο που αρέσκεται να θεωρεί ότι «πλάστηκε για άνδρες». Και στον οποίο αυτή η τόσο αναχρονιστική αντίληψη, όσο ρηχή και αν μας φαίνεται τόσο βαθιά ριζωμένη παραμένει, και έτσι ως μοχθηρό ζιζάνιο επιβιώνει από γενιά σε γενιά.
Και ίσως για αυτό δεν θα παρέλειπα με κανένα τρόπο να της εκφράσω την εκτίμηση και τον σεβασμό μου, που συντροφεύουν την αγάπη μου για εκείνη, και να την ενθαρρύνω σταθερά να μάθει να παλεύει για τους στόχους και τα όνειρά της.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ.
10 Γυναίκες που Άλλαξαν… το 2023
Lexicon: Το Γλωσσάρι της Έμφυλης Ισότητας
