Το Κτήμα Κοκοτού Μέσα απ’ τα Λόγια του Δημιουργού του

Η αγάπη μου για το Κτήμα Κοκοτού και ειδικότερα για τους δημιουργούς του, Γιώργο και Άνν Κοκοτού, είναι αδιαμφισβήτητη.

Λατρεύω να ακούω τις ιστορίες τους για το πώς ένωσαν τις ζωές τους, αλλά και το πώς αποφάσισαν με τόλμη να εγκαταλείψουν την πόλη και να εγκατασταθούν, τη δύσκολη δεκαετία του ’70, στη Σταμάτα, χτίζοντας το σπίτι τους και ξεκινώντας την ενασχόλησή τους με την καλλιέργεια της γης και, φυσικά, το κρασί.

Ο Γιώργος Κοκοτός γεννήθηκε στην Κρήτη και συγκεκριμένα στις Δαφνές, στο αρχοντικό του παππού του Γιώργου Βαρούχα, γιατρού και βουλευτή της Κρητικής Πολιτείας, πριν ακόμα την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Η επαγγελματική του πορεία είναι άκρως “πληθωρική”, όπως άλλωστε και το πάθος του για το κρασί.

Μέσα από τη δίκη του διήγηση, σας παρουσιάζω την ιστορία του Κτήματος Κοκοτού από την αρχή του έως και σήμερα. Απολαύστε την.

Το Μπόλιασμα

Η ιστορία του Κτήματος ξεκινά από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, όταν η ευρύτερη περιοχή της Σταμάτας ήταν τελείως απομονωμένη, έρημη και λίγο πιο έξω από το χωριό, ουσιαστικά απροσπέλαστη, μ’ ένα πυκνό πευκοδάσος να καλύπτει τα πάντα.

Εκεί ακριβώς, στη μέση του πουθενά, πάνω σ’ έναν λόφο, ο Γιώργος Κοκοτός εντόπισε ένα ευρύ ξέφωτο κι αποφάσισε να κάνει το μεγάλο βήμα. Να εγκαταλείψει τη ζωή της πόλης και να εγκατασταθεί εκεί, χτίζοντας το σπίτι του κι ασχολούμενος -παράλληλα με το κύριο επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού- με την καλλιέργεια της γης και την παραγωγή κρασιού.

Δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί ότι στην κυρία Κοκοτού, ουσιαστικά, οφείλεται η επιτυχία του όλου εγχειρήματος, αφού εκείνη ήταν που ενστερνίστηκε την λίγο “τρελή” του παρόρμηση να εγκατασταθεί στο πουθενά, φέρνοντας μαζί του μια κοπέλα εικοσιπέντε χρονών, μ’ ένα μωρό λίγων μόλις μηνών.

Στην επιθυμία του αυτή -μεγάλο τόλμημα- αρωγό βρήκε την Αγγλίδα σύζυγό του Άνν, η οποία όχι μόνο δεν έφερε καμιά αντίρρηση, αλλά αντίθετα, τον παρότρυνε σ’ αυτή του την απόφαση. Στη συνέχεια, μ’ εκείνο το ακαταμάχητο αγγλοσαξωνικό της φλέγμα, ανάμικτο με χιούμορ και καρτερικότητα, ξεπερνούσε μ’ ένα χαμόγελο κάθε δυσκολία. Κι υπήρξαν πολλές τέτοιες.

Δεν θα ήταν επομένως υπερβολή να ειπωθεί ότι στην κυρία Κοκοτού, ουσιαστικά, οφείλεται η επιτυχία του όλου εγχειρήματος, αφού εκείνη ήταν που ενστερνίστηκε την λίγο “τρελή” του παρόρμηση να εγκατασταθεί στο πουθενά, φέρνοντας μαζί του μια κοπέλα εικοσιπέντε χρονών, μ’ ένα μωρό λίγων μόλις μηνών.

Η Μεγάλη Περιπέτεια

Έτσι κάπως ξεκίνησε η μεγάλη περιπέτεια της δημιουργίας ενός κτήματος απ’ το οποίο εξέλιπαν τα πάντα.

Ο δρόμος προσπέλασης ήταν σχεδόν ανύπαρκτος, μ΄ ένα κακοτράχαλο μονοπάτι να οδηγεί εκεί ψηλά. Το νερό ήταν επίσης δυσεύρετο, ενώ μια υποτυπώδης γεώτρηση που επιχειρήθηκε έδωσε μετά βίας πέντε με έξι κυβικά νερού την ημέρα. Το ηλεκτρικό φάνταζε σαν επιτυχημένο ανέκδοτο, αφού έπρεπε να κοπεί μια λωρίδα δάσους είκοσι μέτρων και μήκους ενός χιλιομέτρου, προκειμένου η ΔΕΗ να φτάσει εκεί.

Το τηλέφωνο ήταν πιο εύκολη υπόθεση, αφού με τριάντα τρεις στύλους κατά μήκος του κατ’ επίφαση δρόμου, ο ΟΤΕ εγκατέστησε μια γραμμή τηλεφώνου. Οι λογαριασμοί έρχονταν στη διεύθυνση “χίλια τριακόσια μέτρα από Σταμάτα”, η δε συσκευή τηλεφώνου εγκαταστάθηκε πάνω σ’ ένα πεύκο στις παρυφές του δάσους!

Το σπίτι χτίστηκε στη συνέχεια, το τηλέφωνο μπήκε μέσα, μια παμπάλαια ηλεκτρογεννήτρια έδωσε ρεύμα -περιοδικά μέσα στο εικοσιτετράωρο, γιατί δεν άντεχε για παραπάνω- κι οι πρώτες φυτεύσεις του αμπελώνα, τέλος πια της δεκαετίας του ’70, ξεκίνησαν.

Οι Πρώτες Φυτεύσεις

Η επιλογή των ποικιλιών που θα φυτεύονταν έγινε κατόπιν παραινέσεων και συμβουλών των επιστημόνων του Ινστιτούτου Αμπέλου και Οίνου. Αφορούσαν τρεις ποικιλίες: Cabernet Sauvignon, Merlot και Chardonnay.

Ούτε μια ελληνική ποικιλία -πέραν βέβαια του Σαββατιανού και του Ροδίτη- από τις οποίες η περιοχή έβριθε. Κι αυτό γιατί οι περισσότερες, γνωστές σήμερα θαυμάσιες ελληνικές ποικιλίες, ουσιαστικά βρίσκονταν εν υπνώσει, είτε παραγνωρισμένες, είτε λόγω της ανάμειξής τους με άλλες. Χάνονταν έτσι τα θαυμάσια οργανοληπτικά τους χαρακτηριστικά.

Όταν το Νερό/Κρασί Μπήκε στ’ Αυλάκι…

Στις αρχές πια του ’80 -το 1981 για την ακρίβεια- χορηγήθηκε από το Γενικό Χημείο του Κράτους η πρώτη άδεια εμφιάλωσης και παραγωγής οίνου. Έτσι το “νερό -κρασί σε αυτό το σημείο- μπήκε στ’ αυλάκι”.

Το Κτήμα ξεκίνησε την παραγωγή του με την πρωτοποριακή για την εποχή οινοποίηση του Σαββατιανού, παίρνοντας σταφύλια από την ορεινή Αττική. Τα αποτελέσματα ξεπέρασαν κάθε προσδοκία, σε σημείο μάλιστα τέτοιο ώστε στη Vinexpo του 1985 στο Μπορντώ, το Κτήμα να πάρει το πρώτο του μετάλλιο.

Στο μεταξύ, βέβαια, τα κλήματα που είχαν φυτευτεί μεγάλωσαν κι έτσι από το 1984 ξεκίνησε η παραγωγή του κόκκινου κρασιού του Κτήματος. Πρόκειται για το σημερινό KOKOTOS ESTATE, που αποτέλεσε έκτοτε και τη ναυαρχίδα του Κτήματος, συγκεντρώνοντας σε βάθος χρόνου μια πλειάδα σημαντικών διεθνών διακρίσεων.

Ακολούθησε το Chardonnay σε δύο εκδοχές, σε ζύμωση και παραμονή στο βαρέλι και σ’ εκείνο της δεξαμενής, ενώ στη συνέχεια, με την πάροδο των ετών και με νέες φυτεύσεις ή συνέργειες με αμπελουργούς, συμπληρώθηκε η γκάμα των κρασιών όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.

Το Ιδιότυπο Οικοσύστημα

Τα χρόνια περνούσαν και το Κτήμα αναπτυσσόταν διαμορφώνοντας -λόγω της περιτοίχισής του- ένα ιδιότυπο οικοσύστημα, ιδιαίτερα ύστερα από την πρώτη μεγάλη πυρκαγιά του 1990, που έπληξε την περιοχή και αποτέφρωσε τα πάντα. Τότε το Κτήμα, με μικρές σχετικά ζημιές, κυρίως λόγω των ειδικών του πυροσβεστικών μέσων, έμεινε ουσιαστικά αλώβητο.

Το γεγονός αυτό αποτέλεσε την απαρχή μιας νέας πρωτόγνωρης ασχολίας των ανθρώπων του: να συντηρήσουν και να επαυξήσουν -στα δασικά του τμήματα- τόσο τη χλωρίδα, με φυτεύσεις αλεξίπυρων φυτών όπως σπαρτά, κουμαριές, βελανιδιές, καστανιές, κουτσουπιές, δάφνες, κυπαρίσσια, φλαμουριές, λιγούστρα κι ένα σωρό άλλα φυτά, όσο και την πανίδα, φροντίζοντας και μεταφέροντας από τις έρημες γύρω περιοχές κάθε είδους ζώο.

Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός ότι τα πετούμενα είδη της πανίδας, αντιλαμβανόμενα την προστασία που είχαν από κάθε κακόβουλη προσβολή -κυνηγούς κυρίως- βρήκαν καταφύγιο μέσα στη θαλπωρή του Κτήματος. Με συνέπεια, αργά αλλά σταθερά, χρόνο με το χρόνο, νέοι επισκέπτες εγκαταστάθηκαν στις φιλόξενες πλαγιές του.

Αλεπούδες, ασβοί, χελώνες, λαγοί αλλά και πέρδικες, ορτύκια, κοτσίφια, κίσσες, κρασοπούλια, χελιδόνια, αγριοπερίστερα κι ένα σωρό άλλα ζωντανά, πετούμενα ή μη. Το γεγονός αυτό αποτελούσε για όλους τους εργαζόμενους στο Κτήμα μια απολαυστική εμπειρία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η θέα της πέρδικας με τα περδικάκια της να την ακολουθούν να περπατά καμαρωτή ανάμεσα στα πρέμνα, ή το κρασοπούλι, παρέα με την κίσσα, που τσιμπολογούν με λαιμαργία τα τσαμπιά που κάθε συνεπής αμπελουργός άφηνε προς χάριν τους ατρύγητα.

Μια ποιμενική συμφωνία που έπρεπε να βρει την έκφρασή της. Ο καλύτερος τρόπος γι΄αυτό ήταν η αποτύπωση της ζωής στις ετικέτες των κρασιών του Κτήματος, αλλά και στην οργάνωση του “Μεγάλου Περιπάτου”.

Οι Ετικέτες του Κτήματος

• Η λοφοειδής ανάπτυξη των εκατό και άνω στρεμμάτων του Κτήματος έδωσε το όνομα “Τρεις Λόφοι” στο κόκκινο Αγιωργίτικο.
• Tο τιτίβισμα του κρασοπουλιού που προσομοιάζει ηχητικά με “τρεις, τρεις, τρεις…” κι αναφέρεται σ΄ένα δημοτικό ποίημα για έναν φτωχό αμπελουργό που ο Θεός τον μετέτρεψε σε πουλί, έδωσε το όνομα “Τρεις Παράδες” στο Gewurztraminer.
• Η κίσσα, που τσιμπολογά με περισσή αναίδεια τα σταφύλια του αμπελώνα, έδωσε το όνομά της ως “Κλέφτρα Κίσσα” στο ροζέ του Κτήματος από Merlot και Cabernet Sauvignon.
• Όσο για το ξεχωριστό Ασύρτικο του Κτήματος, δόθηκε το όνομα της στοργικής πέρδικας με τα περδικάκια της “Πέρδικα στ’ Αμπέλι”.
• Τέλος, ο δημιουργός του Κτήματος, θεωρώντας ότι έπρεπε κάπως να τιμήσει την Κρήτη, τον τόπο όπου γεννήθηκε κι απόκτησε τις πρώτες του εμπειρίες στην αμπελοκαλλιέργεια, έδωσε το όνομα του εμβληματικού Κρι-Κρι στο “Αγρίμι”, ένα χαρμάνι Ροδίτη και Σαββατιανού.

Ένα Πραγματικά Επισκέψιμο Κτήμα

Οι άνθρωποι του Κτήματος αισθάνθηκαν πως αυτήν τη μοναδικότητα που το χαρακτηρίζει έπρεπε να τη μοιραστούν με το ευρύ κοινό. Έτσι, με τα χρόνια, ανέπτυξαν κι άλλες παράλληλες δραστηριότητες με γνώμονα, μέσα από την απόλαυση αυτού του ιδιαίτερου οικοσυστήματος, να το γνωρίσουν και άλλοι και να γευτούν τα κρασιά του.

“Άκου την λαλιά του την χρυσή

Τρεις, τρεις, τρεις παράδες το κρασί

λέει και διαλαλεί

το κρασί που πάμφηνα πουλεί”

Έτσι ξεκίνησαν καταρχάς οι οργανωμένες επισκέψεις σχολείων, με αντικείμενο τη γνωριμία αλλά και τη διδασκαλία των διαφόρων και διαφορετικών, ανάλογα με την εποχή του χρόνου, διαδικασιών είτε της καλλιέργειας του αμπελώνα, είτε της παραγωγής του κρασιού.

Για τους οινόφιλους οργανώθηκαν σεμινάρια γευσιγνωσίας από ειδικευμένους οινολόγους, ενώ το Κτήμα άνοιξε τις πόρτες του και σε ξένους επισκέπτες που, έχοντας την ανάλογη εμπειρία άλλων οινοπαραγωγών χωρών όπου αυτό αποτελεί σημαντικό μέρος της δραστηριότητας των οινοποιών, έρχονται σε οργανωμένα γκρουπ για μια περιήγηση συνοδευόμενη από γευσιγνωσία κρασιών κι από ένα πλούσιο ελληνικό γεύμα.

Οργανώθηκαν επίσης κοινωνικές εκδηλώσεις, γάμοι και βαπτίσεις, με επίκεντρο τον Αϊ-Γιώργη τον Μεθυστή, το μικρό παρεκκλήσι του Κτήματος.

Μια άλλη σημαντική δραστηριότητα αποτελεί η καθιερωμένη πια “Πρώτη Κυριακή του μήνα”, η οποία βέβαια έχει κάνει κι αυτή μια παύση λόγω της πανδημίας, με το Κτήμα να ανοίγει τις πόρτες του σε εκατοντάδες επισκέπτες, μικρούς και μεγάλους. Για τα μεν παιδιά υπάρχουν, ανά ηλικία, οργανωμένα προγράμματα δραστηριοτήτων και παιχνιδιών, κάτω από την καθοδήγηση παιδαγωγών, για τους δε μεγάλους σεμινάρια οινογνωσίας και γευσιγνωσίας.

Σημαντική επίσης δραστηριότητα αποτελεί το ετήσιο φιλανθρωπικό Bazaar ανήμερα της γιορτής του Αϊ-Γιώργη του Μεθυστή, στις 3 Νοεμβρίου, το οποίο με τα χρόνια καθιερώθηκε ως ένα σημαντικό δρώμενο με χιλιάδες επισκέπτες.

Οργανώνονται κατά καιρούς -επίσης για φιλανθρωπικούς σκοπούς- συναυλίες με γνωστούς, καταξιωμένους καλλιτέχνες της κλασικής, κυρίως, μουσικής.

Τελευταία, αλλά ίσως και η πιο σημαντική δραστηριότητα του Κτήματος, είναι η οργάνωση από την κόρη του Γιώργου Κοκοτού, Ναταλία, εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Υπό την παρακολούθηση ειδικών παιδαγωγών, δίνεται στα παιδιά η δυνατότητα να γνωρίσουν τη φύση που απλόχερα παρέχει το Κτήμα σε όλες της τις εκφάνσεις.

Εξαιρετικά επιτυχημένα είναι και τα Summer Camps του Κτήματος, με άπλετες δραστηριότητες όπως ιππασία με πόνι, φυτεύσεις και φροντίδα λαχανικών, αλλά και κυνήγι θησαυρού ή μπάνιο στην πισίνα.

Ο “Μεγάλος Περίπατος” του Κτήματος

Προκειμένου όλες τις πιο πάνω δραστηριότητες να τις γνωρίσουν, να τις δουν και να τις ζήσουν οι επισκέπτες του Κτήματος , οι άνθρωποί του οργάνωσαν τον “Μεγάλο Περίπατο” του Κτήματος, συνολικού μήκους χιλίων οκτακοσίων μέτρων.

Ο περίπατος ξεκινά από τον χώρο στάθμευσης των αυτοκινήτων, που κι αυτός, προκειμένου να μην παραμείνει ακάλυπτος κι έρημος, φυτεύτηκε με μεγάλες ελιές, το λάδι των οποίων καλύπτει τις ανάγκες της οικογένειας και των φίλων της.

Στη συνέχεια, συνεχίζοντας στον ελαιώνα, περνά από τα δύο πόνι που σκιάζονται κάτω από τις ελιές, μέσω δε ενός μέρους του αμπελώνα καταλήγουν στον ορνιθώνα, τον λαχανόκηπο και, στη συνέχεια, μέσα από ένα καλά σχεδιασμένο μονοπάτι, στο δασικό τμήμα του Κτήματος, περνούν από τον μελισσώνα.

Προκειμένου όλες τις δραστηριότητες του Κτήματος να τις γνωρίσουν, να τις δουν και να τις ζήσουν οι επισκέπτες, οι άνθρωποί του οργάνωσαν το “Μεγάλο Περίπατο” του Κτήματος, συνολικού μήκους χιλίων οκτακοσίων μέτρων.

Εγκαταλείποντας το δασικό τμήμα, οι επισκέπτες διασχίζουν ένα άλλο μέρος του αμπελώνα και καταλήγουν στο οινοποιείο, όπου η οινολόγος του Κτήματος τους αναπτύσσει όλη τη διαδικασία της οινοποίησης. Αν μάλιστα αυτή η επίσκεψη συμπίπτει με την εποχή του τρύγου, τότε ζουν από κοντά ολόκληρη τη διαδικασία.

Μέσω ενός τρίτου μέρους του αμπελώνα οι επισκέπτες μπαίνουν στο άλλο δασικό τμήμα του Κτήματος και, διασχίζοντας ένα καινούργιο μονοπάτι, κατά μήκος του οποίου μπορούν να μελετήσουν τη μεγάλη ποικιλία της χλωρίδας που έχει με τα χρόνια αναπτυχθεί, καταλήγουν στις λιμνούλες με τα χρυσόψαρα και τον παλιό Λινό. Το αγαπημένο στέκι των μικρών παιδιών!

Τέλος, διασχίζουν τον ευρύ καταπράσινο χώρο των πολλαπλών χρήσεων, όπου λαμβάνουν χώρα όλες οι κοινωνικές εκδηλώσεις, για να καταλήξουν στον Αϊ-Γιώργη τον Μεθυστή, δίπλα στον οποίο βρίσκονται οι “Οινοδιαδρομές”, για το σεμινάριο γευσιγνωσίας.

Η Ιστορία Συνεχίζεται…

Κι έτσι, μεταξύ σκληρής δουλειάς, προσήλωσης στη συνεχή ανάπτυξη και στόχευση στην τελειότητα, οι άνθρωποι του Κτήματος, σαν μια μεγάλη δεμένη οικογένεια, περνούν την κάθε μέρα τους καμαρώνοντας στο τέλος της για όσα πέτυχαν και σήμερα.

Στην αθηΝΕΑ αγαπάμε τους Έλληνες οινοποιούς! Διαβάστε επίσης:

Χρήστος Μπόσκος: Το Αμύνταιο Είναι η Πηγή της Ζωής Μου

Γιάννης Βογιατζής: Μια Ζωή στα Αμπέλια και στο Κρασί

Κτήμα Μανωλεσάκη: Ένας Κρητικός στη Δράμα

Η Ιστορία Ενός Ανατρεπτικού Αρτιζάνου από τα Μέγαρα Αττικής

Θανάσης Γάτσινος: Ένας Νέος Οινοποιός Που Ήρθε Για Να Μείνει

Η Κατρίνα Τσάνταλη Απαντά το Ερωτηματολόγιο του Προυστ

Τα Κρασιά της Ρωξάνης