Η γραφή της Μαρίας Μαυρικάκη είναι ζωντανή και μας βάζει χωρίς περιστροφές στον κόσμο των εξαρτήσεων. Την αφορμή για τη συνάντησή της με την αθηΝΕΑ έδωσε το βιβλίο της «Εξαρτάται», ένα παράθυρο που μας επιτρέπει να δούμε «τι σημαίνει να έχεις στο στενό σου περιβάλλον έναν άνθρωπο παγιδευμένο στις ουσίες».
Για την αθηΝΕΑ ειδικά, η Μαρία Μαυρικάκη γράφει τέσσερις αυτοτελείς ιστορίες εξάρτησης, που ανοίγουν ένα παράθυρο και για μας τους ίδιους. Για τη θέαση εθισμών που, κάποιοι από αυτούς, μπορεί και να μας αφορούν. Ή να αφορούν τους αγαπημένους μας.
Ή, το πιο σημαντικό, οι εικόνες που ξεπηδούν μέσα από τις τέσσερις αυτοτελείς ιστορίες της συγγραφέα να μας υπενθυμίζουν πώς όλοι μας, κάποιες φορές, επικεντρωνόμαστε και χτίζουμε την καθημερινότητά μας γύρω από έναν μονοσήμαντο τρόπο ζωής που ενίοτε είναι και αυτοκαταστροφικός.
Η τέταρτη από τις τέσσερις ιστορίες αφορά τον εθισμό… γενικά. Μιλάει για τη ροπή μας να «ικανοποιούμε» τις έγνοιες και τα συναισθήματά μας φλερτάροντας με τον εγκλωβισμό. Με την κάθε είδους κατάχρηση που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά.
«Υπερβολές με το φαΐ, με το πιοτί, τώρα το τσιγάρο, ε, μια ροπή προς την εξάρτηση την έχεις, ε;»
Συνάντησε την Τ. στο Μοναστηράκι. Πήραν στο χέρι ένα σουβλάκι και βολτάρισαν στα στενά, κοιτώντας τις βιτρίνες. Όταν βαρέθηκαν, κατευθύνθηκαν προς την Ομόνοια και κάθισαν για καφέ στο Νέον. Εκείνη παρατηρούσε τάχα τη ζωγραφιά του Τσαρούχη και του είπε με δισταγμό πως ένα ουζάκι θα ήταν προτιμότερο για την ώρα.
Ο Κ. συμφώνησε αμέσως. Την έβλεπε να ρουφά το γαλακτερό ποτό σχεδόν βουλιμικά. Όταν στο ποτήρι-σωλήνα έμειναν μόνο παγάκια και στο πιατάκι του μεζέ δυο κουκούτσια ελιάς και σπασμένες οδοντογλυφίδες, η Τ. είπε πως θέλει να ανάψει ένα τσιγάρο, για δοκιμή.
Δεν κάπνιζε, είχε διαβάσει όμως ότι κόβει την όρεξη. Έπρεπε πάση θυσία να σταματήσει να τρώει χωρίς να πεινάει.
«Μεγάλη κοπέλα είσαι, δε θα σου πω τι να κάνεις».
«Τόσα χρόνια όλοι λένε ότι είναι παρηγοριά το τσιγάρο».
«Παράτα το τι λένε οι άλλοι και πες τίποτα για σένα».
Με ένα νεύμα της επέμεινε.
«Οκέι, πιάσε».
Ένιωσε άβολα καθώς της περνούσε το τσιγάρο. Η Τ. τράβηξε μια ρουφηξιά και πήγε κάτι να πει, αλλά της βγήκε βήχας. Προσπάθησε να τον μαζέψει, γούρλωσε τα μάτια, πνίγηκε. Έβηξε πολλές φορές μέχρι να καθαρίσει ο λαιμός της.
«Φτιάξε μου από τα τυλιχτά, τα δικά σου, μήπως είναι ελαφρύτερα».
«Ρε, θα μας τρελάνεις; Αφού δεν το έχεις μάθει ως τώρα, τι το κυνηγάς; Υπερβολές με το φαΐ, με το πιοτί, τώρα το τσιγάρο, ε, μια ροπή προς την εξάρτηση την έχεις, ε;»
«Σιγά την εξάρτηση, μια συνήθεια είναι», τον απαξίωσε αρχίζοντας τα επιστημονικά της, «αγχολυτικό είναι το τσιγάρο, όχι ψυχοτρόπο, δεν αλλάζει ο ψυχισμός σου όταν καπνίζεις όπως στους χρήστες ουσιών».
Ο Κ. την κοίταξε μπερδεμένος. Δεν ήξερε αν έπρεπε να γελάσει ή να απαντήσει σοβαρά. Τελικά, υπέκυψε και μπήκε στο παιχνίδι της.
«Μα, αν σηκωθώ το πρωί και δεν καπνίσω, είμαι χώμα», της εξήγησε με πάθος, «μόνο μετά το τσιγάρο μπορώ να ξεκινήσω τη μέρα μου, άρα ναι, αλλάζει ο ψυχισμός μου. Το “όποτε θέλω το κόβω” είναι μύθος».
«Εντάξει εξάρτηση, νίκησες, αλλά ψυχοπαθολογική, όχι βιολογική. Που σημαίνει, μικρό το κακό. Πέτα μου τον αναπτήρα, τώρα».
Ψάχνοντας την απόλαυση μέσα από την υπερβολή, φλερτάροντας με τον εγκλωβισμό. Κάθε τόσο τσιμπηματάκια, μετά γαλήνεμα ως τον επόμενο πειρασμό που θα μας τσιγκλήσει. Τέτοια θα περνάμε ακατάπαυστα όσο ζούμε. Για μετά… άσ’ το.
***
Εξαρτάται – Μια Ιστορία Ζωής Δίπλα στην Εξάρτηση | Εκδόσεις Πατάκη
Στο βιβλίο της Μαρίας Μαυρικάκη επτά διαφορετικές φωνές περιγράφουν τα συναισθήματα που προκαλεί στους γύρω του ο γιος, ο αδερφός, ο φίλος, ο σύντροφος, ο εραστής που εξαρτάται. Στις σελίδες του ηχεί, όμως, και η δική του φωνή.
Μια αφήγηση για το ακόρεστο του ελλείμματος, τις προσπάθειες θεραπείας και τις υποτροπές, τη μελαγχολία, τις ενοχές και τη συγχώρεση, μια ιστορία συνεξάρτησης, που αποτυπώνει γυμνή την αλήθεια της κάθε πλευράς.
«Με δίδαξαν να μην ανακατεύομαι στη ζωή σου και να μην υποκαθιστώ τις επιθυμίες σου, όμως εγώ, αν και αριστούχος στις σπουδές μου, σε αυτό το μάθημα κοβόμουν συνεχώς. Δεν έμαθα να δέχομαι τις αποφάσεις σου. Αναστατωνόμουν και γινόμουν δυστυχής, όταν αυτές δεν ταυτίζονταν με τις δικές μου προσδοκίες».*
* απόσμασμα από το βιβλίο
Διαβάστε το πρώτο διήγημα της συγγραφέα στην αθηΝΕΑ:
Η Μαρία Μαυρικάκη Γράφει για την αθηΝΕΑ 4 Ιστορίες Εξάρτησης # 1η
Η Μαρία Μαυρικάκη Γράφει για την αθηΝΕΑ 4 Ιστορίες Εξάρτησης # 2η
Η Μαρία Μαυρικάκη Γράφει για την αθηΝΕΑ 4 Ιστορίες Εξάρτησης # 3η
