Καιρό τώρα ήθελα να γράψω για την Patti Smith. Μια γυναίκα που εκτιμώ ιδιαιτέρως για τις μουσικές, τους στίχους, τα κείμενα, αλλά πρωτίστως για την ξεχωριστή προσωπικότητα και την ιδιαίτερη στάση ζωής της. Ανήσυχο πνεύμα από μικρή, ολοκληρώνοντας τις πανεπιστημιακές σπουδές τράβηξε τον δρόμο της μακριά από την οικογενειακή εστία. Επιδίωξε και βρέθηκε στον… σωστό τόπο τη σωστή στιγμή: στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του ’60.
Κάνοντας στην αρχή δουλειές του ποδαριού, δεν πτοήθηκε από τις δυσκολίες. Με εφόδιο τη νεανική της ορμή, την έμφυτη ευγένεια, τη βαθιά καλλιέργειά της αλλά και τα ποικίλα ταλέντα της, συμμετείχε ενεργά στα καλλιτεχνικά δρώμενα της εποχής, αφήνοντας το προσωπικό της στίγμα.
Η Patti Smith ουδέποτε βολεύτηκε σε καλούπια. Ακολουθούσε πάντα τη δική της «αλαφροΐσκιωτη» διαδρομή στον κόσμο, ανεπηρέαστη από μόδες, κανόνες, συμφέροντα, συμβάσεις και στεγανά.
Ιέρεια του Punk
Την παραδέχτηκαν και την υποστήριξαν σημαντικές μορφές της μουσικής, της τέχνης και της λογοτεχνίας, όπως ο Allen Ginsberg, o Bob Dylan, o Sam Shepard και φυσικά o Robert Mapplethorpe, σύντροφος και αδελφή-ψυχή στα νεανικά της χρόνια. Επάξια λοιπόν χαρακτηρίστηκε «ιέρεια της punk» και μια από τις επιδραστικότερες εκπροσώπους της beat καλλιτεχνικής κοινότητας.
Ωστόσο, εκείνη ουδέποτε βολεύτηκε σε καλούπια. Ακολουθούσε πάντα τη δική της «αλαφροΐσκιωτη» διαδρομή στον κόσμο, ανεπηρέαστη από μόδες, κανόνες, συμφέροντα, συμβάσεις και στεγανά. Κυκλοφόρησε δίσκους, έδωσε συναυλίες και, όταν χρειάστηκε, έβαλε στην άκρη την καριέρα της ώστε να αφοσιωθεί στο μεγάλωμα των δύο παιδιών της.
Δημιουργία Μέσα από τις Απώλειες
Οι απανωτές, πρόωρες απώλειες, του Robert Mapplethorpe, του συζύγου της Fred «Sonic» Smith και του αδελφού της Todd τη συγκλόνισαν, όμως κατάφερε να ξανασταθεί στα πόδια της και να μετατρέψει το πένθος σε δημιουργία. Ένα μεγάλο μέρος της ζωής της περιγράφεται στα βιβλία της, δύο εκ των οποίων έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά: το «Πάτι και Ρόμπερτ» («Just Kids») και το πολυαγαπημένο μου «M-Train».
Στη Spotify λίστα που διάλεξα συμπεριέλαβα κάποια από τα χαρακτηριστικότερα τραγούδια της Patti Smith, καθώς και τις αγαπημένες μου διασκευές της σε συνθέσεις άλλων καλλιτεχνών. Bonus τραγούδι στη λίστα, η συμμετοχή της στο συγκινητικό «Ε-bow The Letter» των R.E.M.
Φυσικά, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ και στην αξέχαστη εκτέλεση του «A Hard Rain’s Gonna Fall», που τραγούδησε στην απονομή του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Bob Dylan το 2016 στη Στοκχόλμη. Εκείνη την ανθρώπινη στιγμή, που η Smith χάνει τα λόγια σε ένα τραγούδι που ξέρει απέξω κι ανακατωτά. Συγκινητική, με αφοπλιστική απλότητα, απολογείται και ξαναρχίζει, κερδίζοντας τελικά το θερμό, παρατεταμένο χειροκρότημα ενός όχι και τόσο ροκ κοινού.
Απόλυτα συμφιλιωμένη με τα 75 χρόνια της, η Smith εκπέμπει την ηρεμία και τη σοφία του ανθρώπου που νιώθει πλήρης εμπειριών και βιωμάτων. Έχει υιοθετήσει έναν τρόπο ζωής άνετο αλλά ασκητικό, εστιάζοντας στη στιγμή και στις μικρές καθημερινές χαρές.
Η ίδια, πάντως, χαρακτηρίζει εκείνη τη μέρα ως μια από τις δυσκολότερες συναυλιακές εμπειρίες της, σε μια απολαυστική συνέντευξη που έδωσε κάποιους μήνες αργότερα. Εκεί, επίσης, αναφέρει πως ο ίδιος ο Dylan, σχολιάζοντας το συμβάν, είπε πως «κανείς δεν μπορεί να μπερδέψει τους στίχους μου καλύτερα από εμένα τον ίδιο!».
Μετά το Ροκ
Απόλυτα συμφιλιωμένη με τα 75 χρόνια της, η Smith εκπέμπει την ηρεμία και τη σοφία του ανθρώπου που νιώθει πλήρης εμπειριών και βιωμάτων. Έχει υιοθετήσει έναν τρόπο ζωής άνετο αλλά ασκητικό, εστιάζοντας στη στιγμή και στις μικρές καθημερινές χαρές. Αγαπά τον καφέ, τις αστυνομικές σειρές, το μαύρο Ann Demeulemeester πανωφόρι της και τα ταξίδια – πάντα με μια μικρή βαλίτσα που περιέχει τα ελάχιστα απαραίτητα.
Τα τελευταία χρόνια είναι αφοσιωμένη στο γράψιμο, ενώ δεν χάνει ευκαιρία να πάρει ακτιβιστική θέση σε ζητήματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον. Πώς τα ξέρω όλα αυτά; Από τα βιβλία της, τον λογαριασμό που διατηρεί στο Instagram, καθώς και από το προσωπικό της blog. Τα συνιστώ όλα ανεπιφύλακτα!
- Η αιώνια ρομαντική της νεοϋορκέζικης σκηνής Patti Smith έρχεται στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού για μια μοναδική συναυλία στις 25 Ιουνίου 2022, στην οποία θα παντρέψει τη μουσική και την ποίησή της με τον δικό της, απαράμιλλο τρόπο. Περισσότερες πληροφορίες για τη συναυλία μπορείτε να βρείτε εδώ.
Περισσότερη μουσική και γυναικεία θέματα στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land:
H Μουσική των Ελληνοεβραίων Γυναικών στις Αρχές του 20ού Αιώνα
Η Μαριανίνα Κριεζή Πέταξε σαν Χρυσαλιφούρφουρο
Κωνσταντίνα Βαρσάμη: «Αν δεν Υπάρχει Στίχος, τι να Τραγουδήσεις»;
Η Πρωτομαγιά και το «Προνόμιο» των Γυναικών στη Μη Αμειβόμενη Εργασία
