Σύμφωνα με έρευνα της Grant Thorton, το ποσοστό των γυναικών που βρίσκονται σε ανώτερες διοικητικές θέσεις κατέγραψε πτώση κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες το 2022, ενώ μόνο το 16% των θέσεων διευθύνοντος συμβούλου σε επιχειρήσεις καταλαμβάνονται από γυναίκες.
Τα πρότυπα σαφώς μπορούν να βοηθήσουν στη σταδιακή εξάλειψη αυτού του χάσματος. Γυναίκες που ηγούνται, γυναίκες που δημιουργούν, γυναίκες που επιτυγχάνουν αποτελέσματα. Αυτές τις γυναίκες θα παρουσιάζουμε στη νέα στήλη του No Man’s Land «Working Girl», η οποία θα φιλοξενεί πορτρέτα γυναικών που ξεχώρισαν στο επιχειρείν και, παράλληλα, θα κάνει σαφές, μέσα από υπαρκτά πρόσωπα και τις επιχειρηματικές τους ιστορίες, πως γυναίκα και επιχειρηματικότητα μπορούν να συνυπάρξουν, γυναίκα και ηγεσία πάνε μαζί.
Πρώτη καλεσμένη μας η Ζήνα Μαυροειδή, managing director της e-fresh.gr.
Γνωριστήκαμε μέσα από το κοινό μας πάθος – τον εθελοντισμό για την προώθηση της ισότητας στο επιχειρείν και στις νέες τεχνολογίες. Με εντυπωσίασε η ευθυκρισία, η ειλικρίνεια και η αμεσότητά της, η ευθύτητα με την οποία μοιράζεται δύσκολες αλήθειες, η όρεξη να συνεισφέρει στη λύση προβλημάτων.
Η Ζήνα Μαυροειδή γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε επιχειρησιακή έρευνα και μάρκετινγκ στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Warwick Business School. Εργάστηκε σε 4 μεγάλες συμβουλευτικές εταιρείες στο Λονδίνο, αναλαμβάνοντας διεθνή projects με έμφαση σε θέματα στρατηγικής και τεχνολογίας.
Το 2015 επέστρεψε στην Ελλάδα για να ξεκινήσει την e-fresh.gr. Η e-fresh.gr έχει λάβει περισσότερες από 20 διακρίσεις για διαφορετικούς τομείς της δραστηριότητάς της, μεταξύ των οποίων και το Βραβείο Ηλεκτρονικής Επιχειρηματικότητας από το ΕΒΕΑ και το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Αξιοποιεί έμπρακτα νέες τεχνολογίες και στηρίζει την ανάπτυξή της στην καινοτομία σε κάθε στάδιο της λειτουργίας της. Υπολογίζεται ότι, από την έναρξη της δραστηριότητάς της, η e-fresh.gr έχει εξυπηρετήσει περισσότερες από ένα εκατομμύριο παραγγελίες, χαρίζοντας οικονομία και χρόνο σε χιλιάδες νοικοκυριά.
Η Ζήνα έχει επιλεγεί στη λίστα επιχειρηματικών «40 under 40» του Fortune Ελλάδος και έχει λάβει μέρος σε δεκάδες ελληνικά και διεθνή συνέδρια. Εργάζεται εθελοντικά ως μέντορας, μιλώντας για θέματα επιχειρηματικότητας και γυναικείας ενδυνάμωσης. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.
Σύστησέ μας τη Ζήνα, ποια είναι η Ζήνα Μαυροειδή;
Μεγάλωσα σε μια από τις ωραιότερες πόλεις του κόσμου, την Αθήνα μας. Σπούδασα αρχικά στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών που, εκτός από ακαδημαϊκές γνώσεις, μου έδωσε και τη δυνατότητα μέσα από τα προγράμματά του να ζήσω για πρώτη φορά σε μια χώρα διαφορετική από τη δική μου.
Έκτοτε συνέχισα τις σπουδές μου, ενώ έζησα και εργάστηκα στο εξωτερικό σχεδόν σε όλη την ενήλικη ζωή μου. Πέρασα από διαφορετικούς –συνήθως τεχνικούς– ρόλους, αλλά τελικά αφοσιώθηκα στη συμβουλευτική επιχειρήσεων.
Ήθελα να επενδύω τον χρόνο μου σε πράγματα που έχουν σημασία και οδηγούν σε ένα αποτέλεσμα και συνήθως είναι πιο εύκολο να το πετύχεις αυτό όταν γράφεις εσύ τους κανόνες.
Συνεργάστηκα με εταιρείες από διάφορους κλάδους του λιανεμπορίου πάνω σε έργα στρατηγικής και τεχνολογίας. Η δυνατότητα αυτή και η εμπειρία της ζωής σε ένα γρήγορο, διεθνές περιβάλλον με καθόρισε. Γνώρισα ανθρώπους που με διαμόρφωσαν, ανάμεσα σε αυτούς και τον άντρα μου.
Όπως στους περισσότερους Έλληνες του εξωτερικού, η Ελλάδα δεν έσβησε ποτέ από μέσα μου. Επέστρεψα το 2015 για να ξεκινήσω την e-fresh και μέχρι στιγμής δεν το έχω μετανιώσει.
Τι σε ενέπνευσε να ξεκινήσεις τη δική σου επιχείρηση;
Δεν είχα σκοπό να κάνω δική μου επιχείρηση. Αγαπώ όμως πολύ το ηλεκτρονικό εμπόριο και είχα την τύχη να γνωρίσω καλύτερα πώς διαμορφώνεται αυτή η αγορά στην Ελλάδα. Παράλληλα, το να είμαι παραγωγική και δημιουργική βρίσκεται ψηλά στις αρχές μου.
Δεν μου άρεσε όμως ποτέ να ξοδεύω χρόνο σε εργασίες που δεν προσθέτουν αξία, το οποίο είναι συνήθως «νόρμα» σε πολλά πολυεθνικά περιβάλλοντα. Ήθελα να επενδύω τον χρόνο μου σε πράγματα που έχουν σημασία και οδηγούν σε ένα αποτέλεσμα και συνήθως είναι πιο εύκολο να το πετύχεις αυτό όταν γράφεις εσύ τους κανόνες.
Στην e-fresh, μια από τις βασικές μου προσδοκίες είναι να μην κάνουμε πολύωρα εσωτερικά meetings, ούτε παρουσιάσεις ο ένας στον άλλο, ιδανικά δεν θέλω να μιλάμε καν στο τηλέφωνο. Θέλω απλώς να μιλάμε μεταξύ μας και να λύνουμε τα θέματα επιτόπου – να είμαστε δηλαδή παραγωγικοί και όχι απασχολημένοι. Σέβομαι, βέβαια, ότι μπορεί να υπάρχουν και εξαιρέσεις.
Πώς είναι μια μέρα στη ζωή μιας ηγέτιδας όπως εσύ;
Η καθημερινότητά μου μοιράζεται ανάμεσα στη δουλειά και την οικογένειά μου και είμαι πολύ ευχαριστημένη με αυτό. Η μέρα μου ξεκινάει και τελειώνει με τα παιδιά, όπως με όλες τις μαμάδες, το οποίο, όσο κουραστικό και αν είναι για μένα, είναι και το μυστικό μου όπλο, γιατί μου δίνει άλλη οπτική στα πράγματα.
Στο γραφείο είναι σύνηθες το να μιλάω αρκετά με ανθρώπους με τους οποίους δεν έχω επίσημο ραντεβού. Μέσα από την κουβέντα συχνά θα βγουν και πράγματα που έχουν σημασία, για τα οποία δεν υπήρχε εξαρχής πρόθεση να τα μοιραστούμε. Αυτό συχνά μας βοηθάει στο να εστιάσουμε στα σημαντικά, να προλάβουμε πράγματα και να είμαστε γρήγοροι και ευέλικτοι. Όταν βλέπω ότι χρειάζεται να κάνω κάτι, το δρομολογώ αμέσως. Μου αρέσει να κλείνω επιτόπου όσα περισσότερα γίνεται.
Τι είναι αυτό που σε κάνει περήφανη στη μέχρι τώρα πορεία σου;
Σίγουρα τα παιδιά μου. Είμαι χαζά περήφανη για τις μικρές κατακτήσεις τους, όπως όλοι οι γονείς. Όταν κοιτάζω την e-fresh είμαι τρομερά περήφανη για όσα έχουμε καταφέρει μέχρι τώρα, αλλά μερικά πράγματα με συγκινούν παραπάνω. Βλέπω, για παράδειγμα, πόσο έχουν εξελιχθεί άνθρωποι με τους οποίους ξεκινήσαμε μαζί και πόσο ωρίμασαν επαγγελματικά μαζί με την εταιρεία.
Στέκομαι επίσης και σε στιγμές που καταφέραμε να βοηθήσουμε, έστω και από τη δική μας μικρή θέση. Στείλαμε φορτηγά στις μεγάλες πυρκαγιές της Αθήνας – είναι φοβερό πως η κοινωνία κινητοποιείται άμεσα και στέλνει βοήθεια με είδη πρώτης ανάγκης, για να αξιοποιηθεί όμως αυτή η βοήθεια χρειάζονται μεταφορές, ώστε να φτάσουν όλα γρήγορα και στα σωστά χέρια.
Διάβασα κάπου ότι κάθε μας αποτυχία είναι απλώς μια ανακατεύθυνση, μας πάει δηλαδή κάπου αλλού, και θεωρώ ότι αυτό είναι μεγάλη αλήθεια.
Την περίοδο της πανδημίας, κυρίως στο πρώτο lockdown, όταν συνειδητά εξυπηρετούσαμε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες κατά προτεραιότητα, ένιωθα ότι εκτελούσαμε ένα μικρό κοινωνικό έργο. Αυτά τα πράγματα μας χάραξαν και είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι, όσο μικρός και αν είσαι, μπορείς να προσφέρεις κάτι που για κάποιον είναι μεγάλο και σημαντικό.
Πώς θυμάσαι τη μεγαλύτερη αποτυχία σου;
Ποια από όλες; Γελώντας, με μια δόση αυτοσαρκασμού αν είναι πια μακριά, γιατί μπορώ να αντιληφθώ τη σχετική της θέση στα πράγματα. Διάβασα κάπου ότι κάθε μας αποτυχία είναι απλώς μια ανακατεύθυνση, μας πάει δηλαδή κάπου αλλού, και θεωρώ ότι αυτό είναι μεγάλη αλήθεια.
Τι συμβουλή θα έδινες στον νεότερο εαυτό σου;
Μην κάνεις έτσι, έρχονται χειρότερα.
Πολύς λόγος γίνεται για την εναλλακτική προσέγγιση που μπορεί να έχει μια γυναίκα όντας στο τιμόνι μιας επιχείρησης. Θεωρείς ότι οι γυναίκες που βρίσκονται σε θέσεις ηγεσίας μπορεί όντως να διοικούν διαφορετικά;
Κάθε άνθρωπος διοικεί διαφορετικά, ανάλογα με την προσωπικότητά του. Εμένα μου αρέσει να κινητοποιώ τους ανθρώπους με το όραμα και όχι με τον φόβο. Θέλω να τους ελκύει κάτι μπροστά και όχι να τους σπρώχνει από πίσω ένα αόρατο μαστίγιο. Ίσως αυτό είναι απόρροια της γυναικείας μου φύσης, αλλά δεν μπορώ να μιλώ εκ μέρους όλων των γυναικών.
Κάθε άνθρωπος διοικεί διαφορετικά, ανάλογα με την προσωπικότητά του. Εμένα μου αρέσει να κινητοποιώ τους ανθρώπους με το όραμα και όχι με τον φόβο. Ίσως αυτό είναι απόρροια της γυναικείας μου φύσης, αλλά δεν μπορώ να μιλώ εκ μέρους όλων των γυναικών.
Σίγουρα πάντως χρειαζόμαστε περισσότερες γυναίκες σε ηγετικές θέσεις, γιατί χρειαζόμαστε αυτή την ποικιλομορφία στους τρόπους διοίκησης. Όπως η ομάδα επωφελείται από τη διαφορετικότητα, έτσι και η κοινωνία γίνεται πιο πλούσια όταν εκτίθεται σε διαφορετικά σενάρια. Δεν πρέπει να το φοβόμαστε αυτό.
Βασικό συστατικό της επιχειρηματικότητας είναι το ρίσκο. Τι αξία έχει για εσένα αυτή η λέξη;
Το ρίσκο, η έκθεση, είναι αναπόφευκτο κομμάτι της κίνησης και της εξέλιξης. Αν μείνουμε στάσιμοι είμαστε σίγουρα περισσότερο ασφαλείς, αλλά τι νόημα έχει μια ζωή που δεν ζούμε; Βέβαια, πολλές φορές με έχει προστατεύσει η άγνοια κινδύνου που έχω ή ότι το δικό μου μυαλό δουλεύει πιο απλοϊκά.
Πρώτος μου μέντορας, χωρίς να το καταλάβω, ήταν η γιαγιά μου. Ένας βαθιά ηθικός άνθρωπος, που έδινε καθημερινά τη ζωή της για τους άλλους με αυτή την καθαρόαιμη αλτρουιστική γυναικεία φροντίδα.
Πιστεύω όμως ότι πάντα πρέπει να επιλέγουμε να τολμάμε. Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να αποφύγεις την κριτική: «να μην κάνεις τίποτα, να μη λες τίποτα, να μην είσαι τίποτα». Το θέλουμε όμως αυτό; Για μένα, κάτι παρόμοιο ισχύει και με το ρίσκο.
Υπάρχει κάποια γυναίκα που σε ενέπνευσε ή έπαιξε ρόλο μέντορα για σένα;
Πολλές, καθεμία με τον τρόπο της. Πρώτος μου μέντορας, χωρίς να το καταλάβω, ήταν η γιαγιά μου. Ένας βαθιά ηθικός άνθρωπος, που έδινε καθημερινά τη ζωή της για τους άλλους με αυτή την καθαρόαιμη αλτρουιστική γυναικεία φροντίδα. Η σκέψη της συνεχίζει να συνοδεύει τις αποφάσεις μου.
Εργασιακά, η πρώτη μου προϊσταμένη ήταν εκεί να μου πει ότι μπορώ όταν θεωρούσα ότι δεν ήμουν φτιαγμένη για τον ρόλο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη βραδινή συζήτηση σε ένα άδειο γραφείο. Μου είπε «αφού μπορώ εγώ, μπορείς κι εσύ», και αυτό είναι κάτι που είπα πολλές φορές κι εγώ με τη σειρά μου σε άλλους.
Τι ονειρεύεσαι για το μέλλον;
Να τα καταφέρουμε. Να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, να νικήσει ο καλός μας εαυτός.
Έχεις κάποια φράση, κάποιο μότο που σε κινητοποιεί να πετύχεις τα όνειρά σου;
Έχω πολλά. Όταν είμαι στη μέση του κυκλώνα σκέφτομαι ότι «this too, will pass». Και αυτό θα περάσει. Πόσο απλό και πόσο δυνατό είναι αυτό!
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ:
Ruth Bader Ginsburg: Η Δύναμη της Μειοψηφούσας Γνώμης
Ζωή Γραμματόγλου: «Υπάρχει Μεγάλη Διαφορά Μεταξύ του Υπάρχω και του Ζω»
