Τη δεκαετία του 1930 οι βραβευμένοι (το 1973) ζωολόγοι Konrad Lorenz, Karl von Frisch και Nikolaas Tinbergen ερεύνησαν τη συμπεριφορά των ζώων, κυρίως στο φυσικό τους περιβάλλον, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο η συμπεριφορά τους συμβάλλει στην επιβίωσή τους, καταλήγοντας σε κατηγοριοποιήσεις τύπου alpha και beta male.
Οι όροι χρησιμοποιούνταν σχεδόν αποκλειστικά στην ηθολογία των ζώων πριν από τη δεκαετία του 1990, ιδιαίτερα όσον αφορά τα προνόμια ζευγαρώματος με θηλυκά.
Αργότερα το Θέμα Πήρε Άλλες Διαστάσεις…
Στο βιβλίο του 1982 «Chimpanzee Politics: Power and Sex Among Apes», ο πρωτευματολόγος και ηθολόγος Frans de Waal δήλωσε ότι οι παρατηρήσεις του για μια αποικία χιμπατζήδων μπορούν να εφαρμοστούν, ενδεχομένως, και στις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ορισμένα μέσα ενημέρωσης άρχισαν να χρησιμοποιούν τον όρο «άλφα» για να αναφερθούν στους ανθρώπους, συγκεκριμένα σε άνδρες που διέπρεψαν στις επιχειρήσεις. Αργότερα, η Naomi Wolf, η σύμβουλος του τότε υποψηφίου για την προεδρία Al Gore, είχε υποστηρίξει πως το τότε αφεντικό της είναι ένα «βήτα αρσενικό».
Και Κάπως Έτσι Μπήκε το Νερό στο Αυλάκι…
Το άλφα αρσενικό και βήτα αρσενικό είναι ψευδοεπιστημονικοί όροι για άνδρες που προέρχονται από τους χαρακτηρισμούς των άλφα και βήτα ζώων στην ηθολογία. Τα δε χαρακτηριστικά του άλφα αρσενικού είναι λίγο πολύ τα εξής: ανθεκτικός σε παντός τύπου πίεση, ηγέτης, νικητής, φιλόδοξος, ανταγωνιστικός, χαρισματικός, σίγουρος για τον εαυτό του, ευρηματικός, αισιόδοξος, υπολογιστής, προστατευτικός, εκείνος που του αρέσουν οι προκλήσεις και, σε αντίθεση με όλους τους άλλους ανθρώπους, φτιάχνει μόνος του το πεπρωμένο του.
Έπειτα από τόσα αξιοθαύμαστα –και εξωπραγματικά– χαρακτηριστικά που συγκέντρωνε το άλφα αρσενικό ωστόσο, η αποδόμησή του την εποχή της διεκδίκησης της ισότητας των φύλων ήταν προδιαγεγραμμένη. Και μπορεί στην πραγματική ζωή να παραμένουμε –άνδρες και γυναίκες– εγκλωβισμένοι σε καταπιεστικά και καταπιεσμένα πρότυπα του παρελθόντος, στην οθόνη ωστόσο –και συγκεκριμένα στη μικρή οθόνη– η αποδόμηση είναι αστεία και απολαυστική.
Τα «Κυρίαρχα Αρσενικά»
Τα «Κυρίαρχα Αρσενικά» είναι μια ισπανική κομεντί του Netflix, σκηνοθετημένη από τη Laura Caballero, η οποία στα 46 της έχει ένα συμπαθητικό δείγμα γραφής ως τηλεοπτική σκηνοθέτις, σεναριογράφος και παραγωγός. Τα «Κυρίαρχα Αρσενικά» («Machos Alfa» ο ισπανικός τίτλος, «Alpha Males» ο αγγλικός) είναι μια σειρά 2 σεζόν, με 10 σχεδόν ημίωρα επεισόδια έκαστη, όπου η υπέροχη παρέα των τεσσάρων αρσενικών παθαίνει κρίση ταυτότητας.
Πιο συγκεκριμένα, ο επιτυχημένος τηλεοπτικός αρχισυντάκτης Πέδρο βρίσκεται ξαφνικά απολυμένος, με ένα πελώριο στεγαστικό δάνειο πάνω από το κεφάλι του και τη σύζυγό του να αποφασίζει να γίνει influencer για να συνεισφέρει στο εισόδημα. O χωρισμένος Σάντι νοσταλγεί την πρώην του, ενώ η έφηβη κόρη του του κανονίζει ραντεβού μέσω Tinder. Ο επί χρόνια παντρεμένος Λουίς έχει πάψει να βλέπει ερωτικά τη γυναίκα του και ο εργένης Ραούλ νιώθει έτοιμος για το επόμενο βήμα, όμως η συμβία του προτιμά μια ανοιχτή σχέση.
Μέσα σε έναν κυκεώνα κλισέ και ανατροπών τους, οι ήρωες της τηλεοπτικής σειράς βρίσκονται αντιμέτωποι με ό,τι η εποχή τους καλεί –ή μήπως τους επιβάλλει;– να αλλάξουν και προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το κύμα της πολιτικής ορθότητας που διαταράσσει την εφησυχασμένη καθημερινότητά τους. Καταφεύγουν, ανήμποροι να καταλάβουν ή αρνούμενοι να παραδεχτούν τους καιρούς που άλλαξαν, σε σεμινάρια αποδόμησης της τοξικής αρρενωπότητας και την ώρα που οι γυναίκες γύρω τους δείχνουν, αν μη τι άλλο, την πολυπλοκότητα των σχέσεων των ανθρώπων προσπαθούν να αγκιστρωθούν στο ένδοξο παρελθόν τους και, ταυτοχρόνως, να ενταχθούν στο αμφίβολο παρόν τους.
Τα «Κυρίαρχα Αρσενικά», που θα μπορούσε να είναι η αντίστροφη εκδοχή της ταινίας του μακρινού 1988 «Γυναίκες στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης» του μοναδικού Pedro Almodóvar εάν η φόρμα τους ήταν κινηματογραφική, άρα δεν είχε τη σύμβαση μιας πιο ήπιας και εύπεπτης τηλεοπτικής σειράς, είναι ένα διασκεδαστικό θέαμα που σε κάνει να υπομειδιάς διαρκώς, αν και στο τέλος μοιραία σκέφτεσαι πόσα χρόνια έπρεπε να περάσουν για να δούμε στην οθόνη τους Άνδρες στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ.
Lexicon: Το Γλωσσάρι της Έμφυλης Ισότητας | Ξανθιά
Βραβεία Όσκαρ: Καθόλου Γυναικεία Υπόθεση
