Είχαμε τους πράσινους κάδους, μετά τους μπλε της ανακύκλωσης και τώρα βλέπουμε όλο και περισσότερους καφέ κάδους σε πόλεις και γειτονιές. Αλλά τι είναι και σε τι χρησιμεύουν;
Οι καφέ κάδοι προορίζονται για τα οργανικά απόβλητα, όπως υπολείμματα τροφών και κηπαία απορρίμματα, τα οποία μπορούν να κομποστοποιηθούν. Η κομποστοποίηση είναι η φυσική διαδικασία αποσύνθεσης οργανικών υλικών από μικροοργανισμούς, μετατρέποντάς τα σε κομπόστ: αυτό το πλούσιο λίπασμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της ποιότητας του εδάφους και την ενίσχυση της ανάπτυξης των φυτών.
Γιατί μας Νοιάζει;
Κάθε φορά που καθαρίζουμε ένα φρούτο ή λαχανικό, πετάμε φλούδες και υπολείμματα στα σκουπίδια, γνωρίζοντας πως θα καταλήξουν σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ). Αιωνία τους η μνήμη; Κι όμως, όχι. Στους ΧΥΤΑ, τα απορρίμματα είναι συμπιεσμένα, χωρίς αρκετό οξυγόνο. Έτσι, τα οργανικά απόβλητα δεν αποσυντίθενται σωστά παρά σαπίζουν αναερόβια, απελευθερώνοντας μεθάνιο — ένα αέριο του θερμοκηπίου 80 φορές πιο ισχυρό από το CO₂ σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Μάλιστα, κάποια φρούτα χρειάζονται έως και 25 χρόνια για να αποσυντεθούν σε ΧΥΤΑ, ενώ θα μπορούσαν να μετατραπούν σε κομπόστ μέσα σε λίγους μήνες. Κρίμα δεν είναι;
Η Λύση της Κομποστοποίησης
Η κομποστοποίηση είναι μια από τις πιο σημαντικές σύγχρονες μεθόδους διαχείρισης απορριμμάτων με βιώσιμη, κυκλική προσέγγιση, όπως διαπιστώσαμε και στο πρόσφατο επεισόδιο #BraveNewWaste του Brave New Greece. Και μας αφορά όλους.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στην Ελλάδα παράγονται πάνω από 2,5 εκατομμύρια τόνοι οργανικών αποβλήτων τον χρόνο, πάνω από τους μισούς από τα νοικοκυριά. Επίσης, κάθε πολίτης παράγει κατά μέσο όρο 514 κιλά αστικών αποβλήτων τον χρόνο, εκ των οποίων τα δύο τρίτα είναι βιοαποδομήσιμα. Κι όμως, λιγότερο από το 5% αυτών συλλέγεται ξεχωριστά και αξιοποιείται — τα υπόλοιπα θάβονται ή καίγονται.
Μπορούμε και πρέπει να τα πάμε καλύτερα. Το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων 2020-2030 στοχεύει έως το 2030 τα αστικά απόβλητα που καταλήγουν σε ΧΥΤΑ να περιοριστούν κάτω από το 10%. Η διαλογή στην πηγή, δηλαδή στο ίδιο μας το σπίτι, είναι το πρώτο, καθοριστικό βήμα. Ήρθε η ώρα λοιπόν, μετά τα ανακυκλώσιμα, να ξεχωρίζουμε και τα υπολείμματα τροφών, συμβάλλοντας στην επιστροφή τους στη φύση μέσω κομποστοποίησης.
Η Φύση Ξέρει Καλύτερα
Η κομποστοποίηση αποτελεί την πιο αρχέγονη μέθοδο ανακύκλωσης οργανικών αποβλήτων. Στη φύση, τίποτα δεν πάει χαμένο: τα φύλλα που πέφτουν από τα δέντρα, τα φρούτα που σαπίζουν, ακόμα και τα νεκρά έντομα ή ζώα αποσυντίθενται από μικροοργανισμούς και επιστρέφουν στο έδαφος ως θρεπτικά συστατικά. Ουσιαστικά, η κομποστοποίηση μιμείται αυτόν τον φυσικό κύκλο της ζωής.
Η διαδικασία δεν είναι… high tech ή trendy. Δεν απαιτεί ούτε χημικά πρόσθετα ούτε πολύπλοκες διαδικασίες. Μόνο αέρα, υγρασία και λίγο χρόνο. Είναι μια πρακτική τόσο παλιά όσο και η γεωργία: ήδη από την αρχαιότητα οι αγρότες αξιοποιούσαν τα υπολείμματα των καλλιεργειών και των ζώων για να εμπλουτίσουν το χώμα τους. Σήμερα, με τα απορρίμματα και τη ρύπανση να μας πνίγουν, η επιστροφή σε αυτήν τη φυσική διαδικασία δεν είναι απλώς χρήσιμη, είναι επιτακτική.
Ας Κομποστοποιήσουμε!
Όλο και περισσότεροι δήμοι στην Ελλάδα υιοθετούν το σύστημα των καφέ κάδων. Ενδεικτικά, ο Δήμος Κηφισιάς εφαρμόζει δυναμικό πρόγραμμα κομποστοποίησης στις τρεις δημοτικές ενότητές του, συλλέγοντας περίπου 30 τόνους οργανικών υπολειμμάτων τον μήνα.
Στην πρωτοβουλία συμμετέχουν όλο και περισσότερα νοικοκυριά, επιχειρήσεις και φορείς, που προμηθεύονται δικούς τους (μικρότερους ή μεγαλύτερους – κατά περίσταση) καφέ κάδους, από τους οποίους η αποκομιδή με ειδικά απορριμματοφόρα γίνεται σχεδόν καθημερινά για τις επιχειρήσεις, την επόμενη μέρα για τις λαϊκές αγορές και 2-3 φορές την εβδομάδα για τα νοικοκυριά. Το κομπόστ που δημιουργείται όχι μόνο χρησιμοποιείται για τις ανάγκες του δήμου, αλλά και για τις ανάγκες των δημοτών – έως τώρα έχουν διανεμηθεί δωρεάν 4,2 τόνοι.
Το Κάνουμε Σωστά;
Όμως, για να έχει νόημα και αξία η προσπάθεια και να γίνεται αποτελεσματικά η κομποστοποίηση, είναι απαραίτητος ο σωστός διαχωρισμός οργανικών αποβλήτων.
Στους καφέ κάδους μπορούμε να ρίχνουμε υλικά που προέρχονται κυρίως από την κουζίνα και τον κήπο μας. Επιτρέπονται: όλα τα μέρη λαχανικών και φρούτων (ακόμα και πολτοποιημένα), δημητριακά, όσπρια, ρύζι (ωμά ή μαγειρεμένα), κατακάθια και φίλτρα καφέ, φακελάκια τσαγιού, τρόφιμα και μπαχαρικά που έχουν λήξει, τσόφλια αυγών και ξηρών καρπών, χαρτοπετσέτες και χαρτί κουζίνας χωρίς πλαστική επίστρωση, ζυμαρικά, ψωμί καθώς και φυτικά κηπαία υπολείμματα (κομμένος χλοοτάπητας, φύλλα, κλαδιά, φλοιοί θάμνων και δέντρων, ρίζες, μαραμένα άνθη κ.λπ.).
Αντίθετα, δεν επιτρέπεται να ρίχνουμε: κρέας ή υπολείμματα από κρέας (λίπος, κόκαλα και πέτσες), ψάρια, γαλακτοκομικά προϊόντα (τυρί, γιαούρτι, βούτυρο, κρέμες), λάδι και λίπη, χημικά προϊόντα καθαρισμού, υλικά ανακύκλωσης (πλαστικά, μεταλλικά, αλουμινόχαρτο, γυαλιά), ιλουστρασιόν και χρωματιστά χαρτιά, υφάσματα, βρεφικές πάνες και είδη ατομικής υγιεινής, επεξεργασμένη ξυλεία, προσβεβλημένα φυτά, μπαταρίες, οικοδομικά υλικά, χαρτιά με πλαστική επίστρωση, περιττώματα ζώων, υπολείμματα τσιγάρων.
Κομποστοποίηση=Πολιτισμός
Τα βιοαπόβλητα, όταν αξιοποιούνται σωστά, δεν είναι «σκουπίδια» — είναι πολύτιμος πόρος. Η διαχείρισή τους είναι πράξη ευθύνης, δείγμα πολιτισμού και στάση ζωής, αφού και τα απορρίμματά μας λένε κάτι για τις αξίες και τις επιλογές μας. Η κομποστοποίηση είναι ένας απλός, καθημερινός τρόπος να ξαναβρούμε τη σύνδεσή μας με τον κύκλο της φύσης. Γιατί τελικά, η αλλαγή δεν ξεκινά στους ΧΥΤΑ. Ξεκινά στην κουζίνα μας. Και μπορεί να φτάσει πολύ πιο μακριά.
- Αν ενδιαφέρεστε και για την οικιακή κομποστοποίηση δείτε εδώ.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
#BraveNewWaste | Βιώσιμη, Κυκλική Προσέγγιση στο Πρόβλημα των Απορριμμάτων
