Το Σάββατο το βράδυ τουλάχιστον 2.806.000 άνθρωποι καθηλώθηκαν μπροστά στην τηλεόρασή τους για να παρακολουθήσουν, είτε από συνήθεια, είτε ως αμετανόητοι fan, είτε λόγω ειδικών συνθηκών, τον 68ο Διαγωνισμό της Eurovision.
Νικητής αναδείχθηκε το non-binary άτομο Nemo και το ευαίσθητο τραγούδι του «The Code». Παραλαμβάνοντας μάλιστα το βραβείο κατάφερε, μέσα στον πανικό και τη συγκίνηση της στιγμής, να πει αυτό που χιλιάδες άνθρωποι –είτε περισσότερο ορμητικά είτε το ίδιο ευγενικά– προσπαθούσαν, εντός και εκτός της αίθουσας διεξαγωγής του τελικού, να διατυπώσουν με αγωνία: «…ελπίζω αυτός ο διαγωνισμός να ανταποκριθεί στην υπόσχεσή του και να υπερασπιστεί την αξιοπρέπεια και την ειρήνη».
Φέτος, όμως, αυτός ο διαγωνισμός έκανε ό,τι περισσότερο μπορούσε για να πείσει ότι η Eurovision είναι ένα «μη πολιτικό μουσικό γεγονός», παρά το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των συζητήσεων που προκάλεσε είχαν πολιτική απόχρωση. Τελικά, πόσο ρεαλιστικό είναι ένας θεσμός να διατηρεί απολιτίκ χαρακτήρα σε τόσο έντονους πολιτικά καιρούς; Και πόσο συνεπής μπορεί να είναι σε αυτόν το χαρακτήρα όταν, στην προσπάθειά του να τον υπερασπιστεί, καλείται να λάβει de facto πολιτικές αποφάσεις;
Κεντρικό σημείο της αντιπαράθεσης εντός και εκτός αιθούσης ήταν η συμμετοχή του Ισραήλ στον διαγωνισμό, με την Eden Golan και το τραγούδι της «Hurricane» να αναδεικνύεται τελικά 5η στη σειρά της βαθμολογίας. Η σπουδή της διοργανώτριας αρχής, της European Broadcasting Union (EBU), να υπερασπιστεί τη συμμετοχή του Ισραήλ βασίστηκε στους κανονισμούς του θεσμού, οι οποίοι ωστόσο δεν ερμηνεύονται πάντα με τον ίδιο τρόπο ή, τουλάχιστον, χρήζουν και υποκειμενικής επεξήγησης.
Η Γυάλινη Eurovionόμπαλα
Στους δρόμους του Μάλμε της Σουηδίας όπου πραγματοποιήθηκε η Eurovision, πάντως, πολίτες διαδήλωναν υπέρ της κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ εντός της αίθουσας αρκετοί ήταν οι καλλιτέχνες που δήλωσαν τη συμπαράστασή τους στους Παλαιστίνιους.
Δεν έλειψαν οι πολιτικές παρεμβάσεις, όπως αυτή του πρώην διαγωνιζόμενου Σουηδού Eric Saade, ο οποίος κατά την ερμηνεία του τη βραδιά του Α’ Ημιτελικού φόρεσε στον καρπό του χεριού του μια keffiyeh, την παραδοσιακή παλαιστινιακή καλύπτρα κεφαλής. Μετά την εμφάνισή του, κανένα βίντεο από το act του δεν φιλοξενήθηκε στα social media της διοργάνωσης, η οποία εξέδωσε την ακόλουθη δήλωση: «Ο Διαγωνισμός Τραγουδιού της Eurovision είναι ένα ζωντανό τηλεοπτικό σόου. Όλοι οι καλλιτέχνες έχουν ενημερωθεί για τους κανόνες του διαγωνισμού και λυπούμαστε που ο Eric Saade επέλεξε να θέσει σε κίνδυνο τον μη πολιτικό χαρακτήρα της εκδήλωσης. Θα χαρούμε να συζητήσουμε περαιτέρω μαζί σας μετά το τέλος της ζωντανής μετάδοσης αν χρειαστεί».
Ομοίως, σε μια προσπάθεια να περιφρουρήσει τον μη πολιτικό χαρακτήρα της διοργάνωσης, όταν το κοινό γιουχάισε την Eden Golan στη διάρκεια της ερμηνείας της, η αρμόδια αρχή φρόντισε, μέσω της τεχνολογίας, να μην ακουστούν οι αντιδράσεις στους τηλεθεατές που παρακολουθούσαν από το σπίτι. Νωρίτερα, πάντως, το Ισραήλ λίγο έλειψε να αποκλειστεί από τον διαγωνισμό με την αρχική εκδοχή του τραγουδιού του, καθώς αυτό είχε θεωρηθεί ότι αναφερόταν στη Χαμάς, και άρα είχε πολιτικό χαρακτήρα.
Όπως και να έχει πάντως, η Eurovision, το αποκαλούμενο από ορισμένους «πανηγυράκι» ή η γιορτή/πυροτέχνημα, μόνο απολιτίκ δεν είναι διαχρονικά. Στην Eurovision το 1976 στείλαμε τη Μαρίζα Κωχ με το τραγούδι «Παναγιά μου, Παναγιά μου», μετά την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο και η ίδια βγήκε επί σκηνής με αλεξίσφαιρο γιλέκο, καθότι κυκλοφορούσε η φήμη ότι υπήρχε ελεύθερος σκοπευτής. Στη Eurovision το 2016 κέρδισε η Ουκρανία με το τραγούδι «1944», που αφορούσε την εκδίωξη των Τατάρων της Κριμαίας. Από την Eurovision το 1992 αποκλείστηκε η Γιουγκοσλαβία λόγω Σαράγεβου.
Και σε μια τόσο πολωμένη εποχή, με τον πόλεμο στη Γάζα αλλά και στην Ουκρανία να διαλύουν ζωές και να μη βρίσκουν πολιτική λύση, το να παριστάνουμε ότι ζούμε σε μια απολιτίκ γυάλινη eurovionόμπαλα μόνο ως φαιδρότητα μπορεί να εκληφθεί.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Μια Θλιβερή Πρωτιά για τις ΗΠΑ
Diversity, Equity, Inclusion | Τρεις Λέξεις με Αμέτρητες Εκδοχές
