Ο Νίκος Χαλιάσας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968. Μελέτησε βιολί με τον Τάτση Αποστολίδη στο Ωδείο Αθηνών, ξεκινώντας σε ηλικία 6 ετών. Το 1989 πήρε το δίπλωμα βιολιού με Άριστα και Βραβείο παμψηφεί.
Συνέχισε τις σπουδές του στη Royal Academy of Music του Λονδίνου με τον Howard Davis. Αποφοίτησε το 1990, παίρνοντας δίπλωμα μεταπτυχιακών σπουδών. Στη συνέχεια φοίτησε στο Royal College of Music του Λονδίνου, στην τάξη του Grigori Zhislin, απ’ όπου αποφοίτησε παίρνοντας το μεταπτυχιακό Δίπλωμα Σολίστ ARCM, το 1992. Για τις μεταπτυχιακές αυτές σπουδές τού χορηγήθηκε υποτροφία από το Ίδρυμα Ωνάση. Την περίοδο αυτή, παρακολούθησε μαθήματα διεύθυνσης ορχήστρας με τον Bernard Keefe και στο Royal College of Music με τον J. Forster.
Συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές διεύθυνσης ορχήστρας στο Trinity College of Music, με τον Peter Stark, απ’ όπου πήρε το δίπλωμά του το 1999. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια διεύθυνσης με τον διάσημο παιδαγωγό διευθυντή ορχήστρας Jorma Panula.
Έχει συμπράξει ως σολίστ με τις Κρατικές Ορχήστρες Αθηνών και Θεσσαλονίκης, με την Ορχήστρα του Ωδείου Αθηνών και με το Σύνολο Εγχόρδων του Royal College of Music, ενώ έχει εμφανιστεί επανειλημμένα σε ρεσιτάλ στην Ελλάδα, στην Αγγλία, στην Ολλανδία, καθώς και σε εκπομπές στην τηλεόραση.
Από το 2001 είναι μόνιμο μέλος της ΚΟΑ, ως κορυφαίος βιολιστής.
Από το 2012 είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ «Συμφωνία» Πειραιά και Νήσων Αργοσαρωνικού. Από το 2016 είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ «ΜουσιΚώς» που πραγματοποιείται κάθε φθινόπωρο στα Δωδεκάνησα, ενώ από το 2018 είναι καλλιτεχνικός διευθυντής και μαέστρος της ορχήστρας Καμεράτα Junior του Συλλόγου Φίλων Μουσικής του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
Αφορμή για την τηλεφωνική μας flash interview στάθηκε η έναρξη του Φεστιβάλ Χάλκης «Δημήτρης Κρεμαστινός», στο οποίο ο κορυφαίος βιολιστής και μαέστρος έχει την καλλιτεχνική διεύθυνση. Το φεστιβάλ διεξάγεται από τις 8 έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2022 και η αθηΝΕΑ είναι χορηγός επικοινωνίας.
Μαέστρο, στην εισαγωγική μου ερώτηση, θα ήθελα λίγα λόγια για το πώς προέκυψε η παρουσία σας στη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή ενός φεστιβάλ που θα κάνει τα πρώτα του βήματα. Ήταν ένα ρίσκο; Ήταν μια όμορφη πρόκληση;
Πέρυσι ήταν η 5η φορά που διοργανώσαμε το Φεστιβάλ «ΜουσιΚώς». Είναι ένα φεστιβάλ που γίνεται με επίκεντρο την Κω και τη Ρόδο, αλλά κάθε χρόνο πηγαίνουμε και σε 2-3 μικρότερα νησιά. Το 2021 πήγαμε για πρώτη φορά στη Χάλκη και γνωρίσαμε τον απίστευτο δήμαρχο του νησιού, τον κύριο Φραγκάκη, ο οποίος, χωρίς να είναι λάτρης της κλασικής μουσικής, εκστασιάστηκε από αυτό που άκουσε και «μπήκε μπροστά» για ένα νέο φεστιβάλ στη Χάλκη. Αποφασίσαμε, επίσης, να το κάνουμε στη μνήμη του Δημήτρη Κρεμαστινού, που ήταν «δικός» τους άνθρωπος. Έτσι μπήκε ο σπόρος και όλο τον χειμώνα παλέψαμε για να βρεθούν οι πόροι. Να τώρα που το ξεκινάμε!
Χάλκη! Όμορφα σπίτια, νησιώτικα με την αύρα των Δωδεκανήσων. Τοπίο μοναδικό, ίσως σκληρό για τους ανθρώπους. Παράδοση, πολιτιστικός πλούτος και άξιοι άνθρωποι σε λιγοστή γη. Μακριά από τα κέντρα και πάντα αγαπημένη. Αν ήταν μουσικό έργο, ποιο θα ήταν;
Η Χάλκη είναι από τα ελάχιστα μικρά νησιά με τέτοιο χρώμα και μαγεία. Θα μπορούσε, λοιπόν, να είναι μια εικόνα από το έργο του μεγάλου Ρώσου συνθέτη Modest Mussorgsky «Εικόνες Σε Μία Έκθεση».
Στο φεστιβάλ θα διευθύνετε το Σύνολο Εγχόρδων «Μικρή Ορχήστρα», συμπράττοντας με την εξάρχουσα της Κρατικής Ορχήστρας Κωνσταντινούπολης, Özgecan Günöz, αλλά και τη 12χρονη ταλαντούχα βιολονίστα Νικολία Γαρουφαλλίδου. Σκέφτομαι τη μαγεία της μουσικής: ενώνει ανθρώπους που μιλούν διαφορετική γλώσσα και μπορεί ταυτόχρονα να συμπεριλάβει μια 12χρονη στους κόλπους ενός ευρύτερου συνόλου. Μπορούν οι παρτιτούρες να ενώσουν τον κόσμο και έως ποιο σημείο – την ώρα, μάλιστα, που ο πλανήτης βιώνει δύσκολες καταστάσεις;
Ναι, δεν το συζητάμε! Η μουσική είναι μια ιδιαίτερη, παγκόσμια γλώσσα. Όταν ο άνθρωπος περπάτησε και ξεκίνησε αυτό που ονομάζουμε πολιτισμό, η μουσική ήταν το πρώτο που έκανε. Οι ήχοι! Είναι μια γλώσσα που φέρνει κοντά όλους τους λαούς, ανεξάρτητα από το είδος της μουσικής, είτε είναι κλασική, είτε ροκ, είτε ποπ.
«Στην Τουρκία, όποτε έχω παίξει, με θεωρούν αδερφό τους. Μοιάζουμε πολύ μαζί τους. Η μουσική μάς φέρνει πιο κοντά και οι καλλιτέχνες πρέπει να προσπαθούμε γι’ αυτό».
Να αναφέρω ότι η μία (σ.σ. η Νικολία Γαρουφαλλίδου) είναι ταλαντούχα βιολονίστα και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που κάνει μαζί μας τα πρώτα βήματα της σολιστικής της καριέρας. Η Günöz είναι μια τρανή απόδειξη αυτού που λέμε ότι οι λαοί είναι αγαπημένοι και ότι, όσα γίνονται, είναι κατευθυνόμενα από τους πολιτικούς. Θα έπρεπε να προσπαθούν να φέρουν τους λαούς πιο κοντά. Στην Τουρκία, όποτε έχω παίξει, με θεωρούν αδερφό τους. Μοιάζουμε πολύ μαζί τους. Η μουσική μάς φέρνει πιο κοντά και οι καλλιτέχνες πρέπει να προσπαθούμε γι’ αυτό.
Δεν θα μπορούσα να μη ρωτήσω για τη νέα γενιά μουσικών που έρχεται. Αξιόλογα κορίτσια και αγόρια που μυούνται στη μαγεία της μουσικής και εκφράζονται μέσω του οργάνου που επέλεξαν. Όπως η Νικολία, που συμμετέχει στο φεστιβάλ, έρχονται με εφόδια τις μουσικές σπουδές, το ταλέντο, τη νεανική ορμή τους, ίσως και την τεχνολογία ως σύμμαχο, να αναδείξουν ξανά κλασικά έργα και –γιατί όχι;– να συνθέσουν δικά τους. Με τι συναισθήματα θα υποδεχόσασταν φρέσκες προσεγγίσεις έργων και συμπράξεις με άλλα είδη μουσικής από τη γενιά μουσικών που «έρχεται»;
Οτιδήποτε ποιοτικό είναι ευπρόσδεκτο. Αν πάμε πίσω, πριν από 200-300 χρόνια, τότε που η κλασική μουσική ξεκινούσε, δεν ήταν όλοι οι συνθέτες καλοί και αξιόλογοι. Κάποιοι ήταν ατάλαντοι, δεν είναι τυχαίο ότι ακούμε ακόμα Beethoven και Mozart. Έτσι και σήμερα, κάποιοι κάνουν δουλειά και κάποιοι δεν έχουν να πουν κάτι. Είτε είναι μια καινούργια δημιουργία είτε ένα πείραγμα, όπως στα κλασικά και τα παραδοσιακά, ένα crossover. Αν γίνει ποιοτικά, είναι εξαιρετικό. Αυτό άλλωστε ισχύει παντού!
«Στις τέχνες και στον αθλητισμό έχουμε δει πολλά ταλέντα να χάνονται. Αν δεν δουλέψεις, δεν γίνεται τίποτα. Νομίζω είναι 10% ταλέντο και 90% επιλογές».
Το ταλέντο ή οι επιλογές είναι πιο καθοριστικά για την εξέλιξη ενός καλλιτέχνη;
Οι επιλογές. Αυτές ξεχωρίζουν τον πολύ καλό από τον κορυφαίο. Στις τέχνες και στον αθλητισμό έχουμε δει πολλά ταλέντα να χάνονται. Αν δεν δουλέψεις, δεν γίνεται τίποτα. Νομίζω είναι 10% ταλέντο και 90% επιλογές. Όταν δουλεύεις, φτάνεις σε υψηλό επίπεδο, απλώς μπορεί να μη φτάσεις στην κορυφή. Είναι ένα σύνολο πραγμάτων που απαιτούνται για να βρεθείς στην κορυφή.
Υπάρχουν άνθρωποι στη μουσική που σας έχουν επηρεάσει;
Εκτός από τους δασκάλους μου, τον Τάτση Αποστολίδη στο βιολί και τον Ρώσο δάσκαλό μου Grigori Zhislin στο εξωτερικό, μου άσκησε μεγάλη επιρροή στη διευθυνση ορχηστρας o Sergiu Celibidache, ο μεγάλος Ρουμάνος μαέστρος. H φιλοσοφία του για τη μουσική είναι εκπληκτική. Αξίζει να βρείτε τις συνεντεύξεις του, μπορούν να σου αλλάξουν τη σκέψη για τη μουσική. Αγαπημένος συνθέτης είναι αυτός που παίζω κάθε φορά. Kαθώς μελετάς ένα έργο, δένεσαι με αυτό και ξεχνάς τα άλλα. Επιστρέφω συνήθως στον Mozart, που έχει κάτι θεϊκό.
Καλή επιτυχία και του χρόνου να βρεθούμε στη Χάλκη για το 2ο Φεστιβάλ «Δημήτρης Κρεμαστινός»!
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
1ο Φεστιβάλ Μουσικής Χάλκης «Δημήτρης Κρεμαστινός»: Νέος Μουσικός Θεσμός
Συναυλίες τον Σεπτέμβριο: Κλείνουμε Εισιτήρια!
«Ο Τυφλός που δεν Ήθελε να Δει τον Τιτανικό»: Μα τι Γίνεται με τους Φινλανδούς;
