Πώς συνδέεται ένα μυθιστόρημα του 2ου αιώνα μ.Χ. με την παραγωγή ενός προϊόντος που αξιοποιεί τις πιο σύγχρονες και καινοτόμες τεχνολογίες για να διατηρήσει ακέραια την ποιότητα του κρασιού μας;
Ένα από τα έργα του Λουκιανού, ρήτορα και σατιρικού συγγραφέα του 2ου αιώνα μ.Χ., είναι η “Αληθής Ιστορία”, που θεωρείται από πολλούς το πρώτο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Με πνεύμα πολύ δημιουργικό και παιγνιώδες, ο Λουκιανός γράφει ιστορίες για διαστημικά ταξίδια, εξωγήινους, περίεργα μέσα μεταφοράς, πολέμους με κατοίκους των άστρων – κι όλα αυτά δεκαοκτώ αιώνες προτού γίνει παγκόσμια επιτυχία στις κινηματογραφικές αίθουσες ο “Πόλεμος των Άστρων”.
Σε μία από τις “αληθείς ιστορίες” του, λοιπόν, ύστερα από ένα περιπετειώδες θαλάσσιο ταξίδι, οι ήρωές του φτάνουν σε ένα νησί όπου θα δουν να περπατούν στη θάλασσα χωρίς να βουλιάζουν κάποια όντα που μοιάζουν με κανονικούς ανθρώπους, μόνο που τα πόδια τους είναι από φελλό.
Οι Φελλόποδες, εκτός από αυτή την ιδιαιτερότητα, κατά τα άλλα ήταν μια χαρά παιδιά. Τους καλωσόρισαν, είπαν πως βιάζονταν να φτάσουν στην πατρίδα τους, τη Φελλώ, και, μάλιστα, συνταξίδευσαν για κάμποσο μαζί τους, μέχρι να χωρίσουν οι δρόμοι τους και να αποχαιρετιστούν με εγκάρδιες ευχές.
Μπορεί οι Φελλόποδες και η Φελλώ να ήταν γεννήματα της φαντασίας του Λουκιανού, ωστόσο ο φελλός είναι, πράγματι, ένα φυσικό προϊόν με μεγάλη ιστορία. Η χρήση του χρονολογείται χιλιάδες χρόνια, σε διάφορες εφαρμογές.
Η χρήση του στο κρασί χρονολογείται τον 17ο αιώνα, οπότε, καθώς λέγεται, ο μοναχός Dom Pérignon είχε τη φαεινή ιδέα να σφραγίσει τα μπουκάλια στο κελάρι του με φελλό, ιδέα που αποδείχτηκε εξαιρετικά επιτυχημένη. Κι εμείς δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα αν του πιστώσουμε την επινόηση αυτή.
Αργότερα, τον 19ο αιώνα, στο Ηνωμένο Βασίλειο κατοχυρώνεται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας η πρώτη μηχανή κατασκευής πώματος φελλού και βοηθητικός εξοπλισμός. Το κρασί θα βρει έναν απόλυτα ταιριαστό σύντροφο και έκτοτε η τεχνολογία της παραγωγής φελλού δεν παύει να εξελίσσεται – ακόμα και σήμερα.
Το Πολύτιμο Δάσος των Φελλόδεντρων
Μια βελανιδιά της Μεσογείου είναι το δέντρο που μας δίνει το μοναδικό αυτό προϊόν. Η δρυς η φελλοφόρος φύεται στη νοτιοδυτική Ευρώπη, κυρίως στην Ιβηρική Χερσόνησο, και στη βορειοδυτική Αφρική. Τα δάση της είναι θησαυροί βιοποικιλότητας. Και σε αυτά βρίσκουν καταφύγιο σπάνια και απειλούμενα είδη, όπως ο ιβηρικός λύγκας και ο ισπανικός βασιλαετός.
Απορροφούν εκατομμύρια τόνους CO2 κάθε χρόνο και αποτελούν ζωτικής σημασίας πηγή εισοδήματος για χιλιάδες οικογένειες. Περίπου 6,6 εκατομμύρια στρέμματα αυτού του δρύινου πνεύμονα εκτείνονται στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, στην Αλγερία, στο Μαρόκο, στην Τυνησία και στη Γαλλία.
Από το Φελλόδεντρο στον Φελλό
Ο φλοιός του φελλόδεντρου μας δίνει τον φελλό. Και ευτυχώς, όταν αφαιρείται, το δέντρο δεν καταστρέφεται. Ο φλοιός αναγεννάται και είναι έτοιμος για συγκομιδή, με το επιθυμητό πάχος, ύστερα από περίπου 9 χρόνια. Αυτή η διαδικασία ξεκινάει αφότου ωριμάσει το δέντρο, περίπου 30 χρόνια μετά τη φύτευσή του, και επαναλαμβάνεται καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του, που μπορεί να υπερβεί τα 200 χρόνια.
Ο φλοιός είναι εξαιρετικό μονωτικό υλικό, με αποτέλεσμα τα δέντρα να προστατεύονται από τις συχνές πυρκαγιές του μεσογειακού καλοκαιριού.
Η συγκομιδή γίνεται χωρίς μηχανήματα και απαιτεί εξειδίκευση, ώστε να μην προκληθεί ζημιά στο δέντρο. Οι καλές εταιρείες φελλού τους αποθηκεύουν με τρόπο που μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης. Το πρώτο στάδιο της επεξεργασίας είναι ο βρασμός, για να μαλακώσει και να καθαρίσει ο φελλός, σε νερό που φιλτράρεται και αναπληρώνεται τακτικά.
Οι βρασμένες “σανίδες φελλού” γίνονται επίπεδες, αξιολογούνται και κόβονται κατάλληλα. Κάποια κομμάτια θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή φυσικών φελλών, κάποια άλλα για τους τεχνητούς. Οι φελλοί υψηλής ποιότητας γίνονται στο χέρι από εξειδικευμένους τεχνίτες.
Η δουλειά απαιτεί ακρίβεια, καθώς μια λανθασμένη επιλογή μπορεί να κοστίσει στην ποιότητά τους. Τα κατάλοιπα θα αλεστούν και στη συνέχεια θα κολληθούν μαζί για να δημιουργηθούν τεχνητοί φελλοί. Στη συνέχεια ταξινομούνται και επιλέγονται προσεκτικά από τους εργάτες. Η προσοχή εντείνεται στην ταξινόμηση των κορυφαίων φελλών.
Το Κρασί Αξίζει το Τέλειο Σφράγισμα
Ο φελλός είναι ελαφρύς, αδιαπέραστος από τα υγρά, είναι θερμονωτικό και ηχομονωτικό υλικό, ελαστικό, δεν επηρεάζεται από οργανικούς διαλύτες. Η χρήση του άλλαξε τα δεδομένα στην οινοποιητική διαδικασία και αποτέλεσε μια μικρή επανάσταση.
Σήμερα, το 70% του φελλού που παράγεται αξιοποιείται στην εμφιάλωση του κρασιού.
Τα τελευταία χρόνια, η βιομηχανία έχει διαθέσει πολλά χρήματα για την έρευνα και την ανάπτυξη κάθε πτυχής κατά τη διαδικασία εξαγωγής και κατασκευής του φελλού. Γιατί η καλή ποιότητά του εξασφαλίζει και την ποιότητα του κρασιού.
Έτσι, η σύγχρονη τεχνολογία έχει δώσει τη δυνατότητα στην εταιρεία JGR CORK να προσφέρει την καλύτερη δυνατή ποιότητα φυσικών φελλών, με σκοπό την ανάπτυξη καλύτερου κρασιού. Επενδύει βέβαια και στην κατηγορία των τεχνητών φελλών ως μια απλή, αλλά ασφαλή λύση εμφιάλωσης. Και η ελληνική εταιρεία TC Group, που τα τελευταία χρόνια προσφέρει προϊόντα τελευταίας τεχνολογίας και υψηλής ποιότητας στην οινοποιία, έχει επιλέξει τους φελλούς της ως το καλύτερο “κλείσιμο” στα κρασιά που εφυαλώνουν οι Έλληνες κρασάδες.
Μια Οικογενειακή Επιχείρηση Τρίτης Γενιάς
Η μισή ποσότητα φελλού στον κόσμο παράγεται στην Πορτογαλία. Η χώρα διαθέτει το 1/3 των δασών φελλού παγκοσμίως, ενώ αγοράζει πρώτη ύλη και από γειτονικές χώρες για να ενισχύσει την παραγωγή της. Σε ποσοστό πάνω από το 90%, τα δάση αυτά αποτελούν οικογενειακές ιδιοκτησίες.
Η JGR CORK είναι μια οικογενειακή επιχείρηση που ιδρύθηκε το 1967. Πιστεύει πως το πάθος και η φροντίδα για το προϊόν τους, τον φελλό, είναι ανάλογα με αυτόν που αφιερώνει κάθε παραγωγός για το κρασί του. Παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις, γι’ αυτό έχει καταφέρει να κατακτήσει απαιτητικές διεθνείς αγορές, σε 22 χώρες του κόσμου, με τρεις μονάδες παραγωγής και διανομής στην Πορτογαλία, τη Χιλή και τη Νότια Αφρική.
Με καινοτόμες διαδικασίες, η JGR CORK καταφέρνει να εξαλείψει το TCA (ή αλλιώς 2,4,6-τριχλωροανισόλη) στο σύνολό του, αυτή τη χημική ουσία που ευθύνεται για μεγάλους “πονοκεφάλους” σε ό,τι αφορά την εμφιάλωση, προσδίδοντας άσχημη μυρωδιά στο κρασί.
Η JGR CORK πιστοποιεί προϊόντα TCA FREE και, χάρη στην τελική διαδικασία, την JGR W-ONE 100%, όπου γίνεται ατομική ανάλυση φελλού, δίνεται ένα πλήρες πιστοποιητικό εγγύησης, τόσο για τους φυσικούς όσο και για τους τεχνητούς φελλούς.
Η διασφάλιση της ποιότητας εξασφαλίζει και τη μακροχρόνια σχέση της JGR CORK με τους παραγωγούς του κρασιού. Το μόνο που μένει, είναι η επιλογή του κατάλληλου φελλού για κάθε κρασί. Ο πιο ταιριαστός σύντροφος, που θα εξασφαλίσει τα αρώματα και τη γεύση του μέχρι να φτάσει στο ποτήρι μας.
***
Την επόμενη φορά που θα ακούσω αυτό τον μοναδικό ήχο του φελλού που ξεσφραγίζει ένα αγαπημένο κρασί, ίσως φέρω στον νου μου την αρχαία αυτή βελανιδιά της Μεσογείου και όλη την τέχνη που απαιτείται στη συγκομιδή και την κατασκευή του φελλού. Και ίσως νιώσω ακόμα μεγαλύτερη απόλαυση όταν σκεφτώ πως μαζί με την ανταμοιβή μου, το καλοδιατηρημένο κρασί μου, συνεισφέρω ώστε να συνεχίσει να υπάρχει ένας θησαυρός για τον πλανήτη μας, τα δάση των φελλόδεντρων.
