Το 1965, όταν ο Otis Redding έγραφε το «Respect» σίγουρα δεν περίμενε πως το κομμάτι του θα γινόταν μεγαλύτερη επιτυχία από κάποιον άλλο καλλιτέχνη. «Άλλη», για την ακρίβεια: την Aretha Franklin! H οποία κατάφερε να αλλάξει τελείως το «μήνυμα» του αρχικού τραγουδιού και, ως εκ τούτου, να το καθιερώσει ως «ορόσημο» της μουσικής της καριέρας.
To Αυθεντικό «Respect»
Το κατά Redding «Respect», σύμφωνα με τους βιογράφους του, αλλά και όπως το αντιλαμβανόμαστε ακούγοντάς το, είναι ένα καθαρά ερωτικό τραγούδι. Αποτελεί μια χαρακτηριστική περιγραφή σχέσης εκείνης της εποχής, όπου ο ερωτευμένος άνδρας και κλασικός «κουβαλητής» του σπιτιού επιζητά –ελαφρώς παραπονιάρικα, θα έλεγα– τον σεβασμό της γυναίκας του όταν επιστρέφει στο σπίτι.
Hey little girl, you’re so sweeter than honey
And I am about to just give you all my money
All I’m asking for
Is a little respect when I come home
H Εκδοχή της Franklin
Όμως, λογάριαζε χωρίς την Aretha, η οποία, με κάποιες μικρές αλλά κομβικές αλλαγές στους στίχους, την ιδιοφυή ενορχήστρωση αλλά κυρίως την αποφασιστική, γεμάτη ενέργεια και δυναμισμό ερμηνεία της, μεταμόρφωσε το τραγούδι σε κάτι τελείως διαφορετικό.
Σεβασμός, ναι, αλλά όχι μονόπλευρος. Στην εκδοχή της Franklin η γυναίκα δεν αρκείται, ούτε ικανοποιείται με τον «ρόλο» της νοικοκυράς-που-περιμένει-στο-σπίτι. Έχει άποψη και αυτοπεποίθηση:
(Ooh) What you want
(Ooh) Baby, I got
(Ooh) What you need
(Ooh) Do you know I’ve got it
(Ooh) All I’m askin’
(Ooh) Is for a little respect when you come home (just a little bit)
Επιπλέον, έχει οικονομική ανεξαρτησία και αυτονομία:
Ooh, your kisses (ooh)
Sweeter than honey (ooh)
And guess what (ooh)
So is my money (ooh)
Ίσως μάλιστα, αν θέλουμε να «διαβάσουμε» κι έτσι τους στίχους, η Franklin γίνεται ακόμη τολμηρότερη, διεκδικώντας το δικαίωμα κάθε γυναίκας στην ερωτική επιθυμία:
take care of T-C-B
Sock it to me, sock it to me, sock it to me, sock it to me
R-E-S-P-E-C-T
«R-E-S-P-E-C-T», τονίζει με νόημα η Franklin, η οποία έζησε την έλλειψη σεβασμού στο πετσί της –κατ’ αρχάς εξαιτίας του χρώματός του–, αλλά και βιώνοντας μια ταραγμένη συζυγική εμπειρία.
Όπως ήταν επόμενο λοιπόν, η Aretha Franklin έγινε η «φωνή» του –πρωτοεμφανιζόμενου τότε– γυναικείου κινήματος και το τραγούδι λειτούργησε σαν φεμινιστικό μανιφέστο στα αφτιά αλλά και στις καρδιές των γυναικών. Και όχι μόνο! Το γεγονός πως η Franklin ήταν έγχρωμη έδωσε στο τραγούδι μια επιπλέον διάσταση: έγινε ύμνος διεκδίκησης σεβασμού των μαύρων από τους λευκούς και, κατ’ επέκταση, κάθε καταπιεσμένης ομάδας και μειονότητας που υφίσταται κοινωνικές ανισότητες.
«Ρισπέκτ», Aretha!
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land:
Θερμός Συναυλιακός Σεπτέμβριος στην Αθήνα
Καλοκαίρι 2022 με 22 Βιβλία στο Χέρι
