Η σεξουαλική παρενόχληση, επίθεση και κακοποίηση είναι διαδεδομένα κοινωνικά προβλήματα που επηρεάζουν τους ανθρώπους ανεξάρτητα από το χρώμα τους, το φύλο τους (κοινωνικό ή βιολογικό), το σεξουαλικό τους προσανατολισμό, το εισόδημά τους και πολλούς άλλους παράγοντες. Πρόσφατη έρευνα έχει αναδείξει την εμβέλεια και τον αντίκτυπο της σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας.
Τι συνιστά σεξουαλική παρενόχληση;
Όπως ορίζει το Ποινικό Δίκαιο, η σεξουαλική παρενόχληση ανήκει στα εγκλήματα που προσβάλλουν τη γενετήσια αξιοπρέπεια. Σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα, “Όποιος με χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα, με προτάσεις που αφορούν γενετήσιες πράξεις, με γενετήσιες πράξεις που τελούνται ενώπιον άλλου ή με επίδειξη των γεννητικών του οργάνων, προσβάλλει βάναυσα την τιμή άλλου, τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος ή χρηματική ποινή.” Η σεξουαλική παρενόχληση προσδιορίζεται βάσει της του αντίκτυπού της, κι όχι της πρόθεσής της. Οποιοσδήποτε, κάθε ηλικίας, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού μπορεί να είναι θύμα ή θύτης.
Η σεξουαλική παρενόχληση στον εργασιακό χώρο είναι συχνή, αλλά σπάνια αναφέρεται:
-38% των γυναικών και 14% των ανδρών αναφέρουν ότι έχουν βιώσει σεξουαλική παρενόχληση στη δουλειά (Kearl, Johns, & Raj, 2019).
-1 στις 7 γυναίκες και 1 στους 17 άνδρες αναζήτησαν μια νέα αρμοδιότητα, άλλαξαν δουλειά ή παραιτήθηκαν εξαιτίας σεξουαλικής παρενόχλησης και επίθεσης (Kearl et al., 2019).
-60% των γυναικών αναφέρουν ότι έχουν βιώσει ανεπιθύμητη σεξουαλική προσοχή, σεξουαλικό εξαναγκασμό, σεξουαλικά ωμή συμπεριφορά ή σεξιστικά σχόλια στον εργασιακό χώρο (Feldblum & Lipnic, 2016).
-Σε μερικούς κλάδους, περισσότερες από 9 στις 10 γυναίκες αναφέρουν ότι έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση (Puente & Kelly, 2018).
-Περισσότερο από το 85% των ανθρώπων που βιώνουν σεξουαλική παρενόχληση δεν αναφέρουν ποτέ το συμβάν στις αρχές και σχεδόν 70% των εργαζομένων δεν καταγγέλλουν ούτε εσωτερικά (Feldblum & Lipnic, 2016).
Ο αντίκτυπος της σεξουαλικής παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο είναι αληθινός και επιβλαβής
Οι εργαζόμενοι που βιώνουν σεξουαλική παρενόχληση είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν:
- Ψυχολογικά συμπτώματα μετατραυματικού στρες, κατάθλιψης, στρες και άγχος
- Σωματικά προβλήματα όπως πονοκεφάλους, προβλήματα ύπνου, εντερικά προβλήματα, αύξηση/απώλεια βάρους.
Επίδραση σε άλλους εργαζομένους/μάρτυρες:
Τα καταστροφικά αποτελέσματα της παρενόχλησης δεν επηρεάζουν μόνο το θύμα. Αυτοί που το παρατηρούν μπορεί επίσης να υποφέρουν από ψυχικά και σωματικά προβλήματα και το ηθικό τους να πέσει.
Κόστος για τις εταιρείες:
Οι εταιρείες μπορεί να αντιμετωπίσουν οικονομικό κόστος λόγω καταγγελιών, σε συνδυασμό με μειωμένη αποδοτικότητα των εργαζομένων, αυξημένο αριθμό παραιτήσεων και βλάβη της φήμης τους.
Ο ρόλος και η ευθύνη του εργοδότη
Η σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα και επίμονα κοινωνικά προβλήματα. Οι εργοδότες έχουν ένα ρόλο και την ευθύνη να κρατούν τους εργαζομένους τους ασφαλείς. Οι εργοδότες θα μπορούσαν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για σεξουαλική παρενόχληση και επίθεση που πραγματοποιείται στο χώρο εργασίας. Η σεξουαλική παρενόχληση, επίθεση και κακοποίηση δεν χρειάζεται να συμβούν στο γραφείο ή να έχουν προκληθεί από ένα συνάδελφο για να επηρεάσουν την δουλειά του θύματος (National Sexual Violence Resource Center [NSVRC], 2013). Τα θύματα μπορεί να χάσουν μέρες εργασίας, να μειωθεί η αποδοτικότητά τους στη δουλειά ή να αναγκαστούν να παραιτηθούν λόγω της βίας που υπέστησαν.
Αξιοποιώντας τις έρευνες και τις καλύτερες πρακτικές, μπορούμε να δημιουργήσουμε πιο υγιείς εργασιακούς χώρους όπου το εργασιακό περιβάλλον προάγει την ασφάλεια και την ευεξία όλων των εργαζομένων. Ακολουθούν οι τρόποι που οι εργοδότες μπορούν να αποτρέψουν τη σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας:
Τα ακόλουθα ευρήματα από το Equal Employment Opportunity Commission (EEOC) Select Task Force on the Study of Harassment in the Workplace αναδεικνύουν τα βήματα που πρέπει να κάνουν οι εργοδότες για να κατευθυνθούν προς την πρόληψη. Η έρευνα Key Findings of the Select Task Force on the Study of Harassment in the Workplace από το National Sexual Violence Resource Center καλυπτει τα κύρια ευρήματα της έρευνας του EEOC:
-Η παρενόχληση στον εργασιακό χώρο είναι ένα επίμονο πρόβλημα και συχνά δεν καταγγέλλεται, γιατί τα θύματα φοβούνται τις αρνητικές αντιδράσεις, όπως την έλλειψη εμπιστοσύνης, την κατηγορία και την εκδίκηση.
-Ωφελεί τις εταιρείες να αποτρέπουν και να αντιδρούν στη σεξουαλική παρενόχληση, γιατί κοστίζει. Σε ό,τι αφορά το άμεσο κόστος, για παράδειγμα, ένας εκτιμώμενος συμβιβασμός το 2012 ήταν πάνω από $356 εκατομμύρια και η μεγαλύτερη ποινή ήταν $168 εκατομμύρια. Έχει, επίσης, έμμεσο κόστος λόγω της απουσίας και της παραίτησης τόσο των θυμάτων όσο και των μαρτύρων.
-Οι αλλαγές ξεκινούν από την κορυφή. Οι εργοδότες πρέπει να καλλιεργήσουν μια κουλτούρα, όπου η σεξουαλική παρενόχληση δεν είναι ανεκτή και προάγεται ο σεβασμός. Τα βήματα που μπορούν να γίνουν περιλαμβάνουν αξιολόγηση του εργασιακού χώρου, διεξαγωγή δημοσκοπήσεων μέσω ερωτηματολογίων, αφιέρωση πόρων σε προληπτικές δράσεις και ανάλογη αντιμετώπιση των ατόμων που προβαίνουν σε σεξουαλική παρενόχληση.
-Οι οργανισμοί πρέπει να έχουν μια δεδηλωμένη πολιτική εναντίον της παρενόχλησης που να υπογραμμίζει ποιες συμπεριφορές δεν θα γίνονται αποδεκτές και τη διαδικασία για την καταγγελία και την αντίδραση στην παρενόχληση, όσο πιο εμπιστευτικά γίνεται. Ένα σύστημα καταγγελίας θα πρέπει να περιλαμβάνει πολλούς τρόπους να καταγγελθεί η παρενόχληση.
-Η εκπαίδευση πρέπει να αλλάξει προς την κατεύθυνση της ολιστικής προσπάθειας για την πρόληψη και την αντίδραση στην παρενόχληση. Νέες και διαφορετικές προσεγγίσεις στην εκπαίδευση πρέπει να εξεταστούν.
To άρθρο της Ελίζας Σακκά δημοσιέυθηκε στο Thrive Global στις 21 Ιανουαρίου.
Περισσότερα άρθρα της Thrive Global στην αθηΝΕΑ:
Η Μεγάλη Έρευνα της Thrive Global Greece για τις Επιπτώσεις του Κορωνοϊού
