Όλο και περισσότεροι άνθρωποι στρέφονται προς τη χορτοφαγία ή τουλάχιστον μειώνουν την ποσότητα κρέατος που καταναλώνουν. Ο κόσμος σήμερα είναι πιο ενημερωμένος και συνειδητοποιημένος από κάθε άλλη εποχή για την τροφή του, τον τρόπο παραγωγής της και το αποτύπωμα που αυτή αφήνει στο περιβάλλον.
Ξεκινώντας αυτή τη στήλη, θα δούμε ζητήματα διατροφής από επιστημονική σκοπιά, αλλά με στόχο την κατανόηση και την αφομοίωση της σωστής διατροφής στην καθημερινότητά μας. Ξεκινάμε με τη χορτοφαγία, που αποτελεί μια από τις πλέον αναπτυσσόμενες μορφές διατροφής. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες χορτοφαγικής δίαιτας, από τις πιο ήπιες μέχρι τις πιο “σκληρές”.
Ας διαχωρίσουμε, όμως τις έννοιες :
Γαλακτο-ωο-φυτοφαγία: Δεν περιλαμβάνει κρέας και ψάρι, αλλά επιτρέπεται η κατανάλωση γαλακτοκομικών και αυγού
Γαλακτο-φυτοφαγία: Δεν περιλαμβάνει κρέας, ψάρι, αυγό, αλλά επιτρέπονται τα γαλακτοκομικά
Pescetarians: Δεν περιλαμβάνεται κρέας, αλλά επιτρέπεται το ψάρι, τα θαλασσινά και τα γαλακτοκομικά
Veganism: Η διατροφή αυτή βασίζεται αυστηρά σε φυτικές τροφές
Ωμοφαγία: Βασίζεται σε κατανάλωση ωμών τροφών – φρούτων, λαχανικών, ξηρών καρπών και σπόρων
Εμείς θα επικεντρωθούμε στις χορτοφαγικές δίαιτες που καταναλώνουν ψάρι, αυγό και γαλακτοκομικά. Η κινητήρια δύναμη για να γίνει κάποιος χορτοφάγος είναι να θέλει να αλλάξει την ουσία του μικροκόσμου του. Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα στην χορτοφαγία, αλλά και μειονεκτήματα εάν δεν εφαρμοστεί σωστά.
Ας πάμε στα πλεονεκτήματα…
Οι χορτοφαγικές δίαιτες περιέχουν μικρότερα ποσοστά κορεσμένων λιπαρών και χοληστερόλης. Είναι αυξημένες σε βιταμίνες C, E , κάλιο, μαγνήσιο, αντιοξειδωτικά, καροτενοειδή, φολικό οξύ και φυτικές ίνες. Ως αποτέλεσμα, είναι ευεργετικές σε πιθανή καρδιαγγειακή νόσο, υπέρταση, διαβήτη τύπου 2. Άνθρωποι που ακολουθούν χορτοφαγικές δίαιτες είναι λιγότερο πιθανό να γίνουν παχύσαρκοι, λόγω περισσότερης κατανάλωσης φυτικών ινών που οδηγεί σε κορεσμό (από φρούτα και λαχανικά). Ακόμα, αυτοί οι τύποι διατροφής μειώνουν το ρίσκο διάφορων τύπου καρκίνου, καθώς και το ρίσκο ρευματοειδούς αρθρίτιδας, χολολιθίασης και νόσο των νεφρών.
Ένα πολύ βασικό πλεονέκτημα της χορτοφαγίας που δεν έχει να κάνει με την υγεία σε σωματικό επίπεδο, αλλά με την υπόστασή μας σε ευρύτερο επίπεδο, είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η βάναυση εκμετάλλευση των ζώων. Σε πολλές περιπτώσεις, οι πολίτες δεν έχουν κατανοήσει τη σύνδεση μεταξύ της κατανάλωσης κρέατος και της κλιματικής αλλαγής. Η υπερκατανάλωση κρέατος, όσο και η παραγωγή του έχει ως αποτέλεσμα να προξενεί ήδη ζημιά στο περιβάλλον, με την αποψίλωση δασών για να δημιουργηθούν κτηνοτροφικές εκτάσεις, τις εκπομπές αερίων από τα ζώα , την έλλειψη και τη μόλυνση που καταγράφεται στο νερό εξαιτίας της αλόγιστης χρήσης του, όπως και τις τεράστιες “νεκρές ζώνες”’ στους ωκεανούς, λόγω των γεωργικών μολύνσεων.
Να δούμε όμως και τα μειονεκτήματα…
Τα μειονεκτήματα μιας χορτοφαγικής δίαιτας είναι στηριγμένα στον εξατομικευμένο χειρισμό της διατροφής του ατόμου. Ένα βασικό μειονέκτημα είναι η προσπάθεια που θα χρειαστεί κάποιος να κάνει για να έχει μια ισορροπημένη διατροφή βιταμινών, θρεπτικών συστατικών, ασβεστίου και βιταμίνης D. Οι πρωτεΐνες και η βιταμίνη Β12 συχνά είναι ανεπαρκείς στην χορτοφαγία.
Εάν δεν υπάρξει σωστός σχεδιασμός, υπάρχει το ρίσκο της αναιμίας, η μείωση της μυικής μάζας, ακόμα και της οστεοπόρωσης. Ωστόσο, στην εποχή μας υπάρχει πληθώρα προϊόντων και υπερτροφών που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να λάβουμε τα απαραίτητα στοιχεία και για να έχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα. Η χορτοφαγική δίαιτα θα πρέπει να είναι καλά ισορροπημένη για να έχει ένα υγιεινό πλεονέκτημα. Εάν βασίζεται σε επεξεργασμένα ραφιναρισμένα τρόφιμα, γλυκά, trans λιπαρά είναι εξίσου ανθυγιεινή όσο η διατροφή με κρέας.
Αξίζει να αναρωτηθούμε τι ποιότητα ζωής θέλουμε να έχουμε. “Είσαι ό,τι τρως”, λέει η σοφή φράση του Ιπποκράτη που με τα χρόνια γίνεται και πιο επίκαιρη και αντανακλάται στο μέλλον μας.
