Τα άσχημα μαντάτα από το νησί των ανέμων «βρομίζουν» την ειδησεογραφία των ημερών. Το δοξασμένο και πρωτοπόρο νησί των Κυκλάδων ζει τελευταία μια πλουσιοπάροχη ακμή και παρακμή ταυτόχρονα, που μουτζουρώνει την εικόνα ενός από τους ομορφότερους τόπους της χώρας.
Αλήθεια είναι… Μισή αλήθεια, όμως. Εκεί, στο ίδιο νησί με τις μαφιόζικες εξάρσεις, υπάρχει κι ένας άλλος κόσμος. Ήρεμος. Ήσυχος. Απλός. Φωτεινός. Όμορφος. Καθαρός. Αγροτικός. Που λέει λίγα, αλλά που καθημερινά κάνει πολλά.
Ζει στη Μαού, τη μοναδική αγροτική περιοχή που έχει απομείνει πάνω στο νησί. Ακολουθεί τους δικούς του χρόνους και τις δικές του προσδοκίες. Η σκηνοθέτης και εικαστικός Ελιάνα Αμπραβανέλ, η οποία ζει μεταξύ Μυκόνου, Αθήνας και Τελ Αβίβ, τον εντόπισε και τον κατέγραψε στο ντοκιμαντέρ της «Mykonian Pastoral», δίνοντας έτσι μιαν ανάσα στην αξία της απλότητας.
Γιατί αποφασίσατε να γυρίσετε αυτό το ντοκιμαντέρ;
Οι ταινίες που κάνω είναι προσωπικές, αν και ίσως μπορεί να μην το αντιλαμβάνεται κάποιος με την πρώτη ματιά. Δεν ψάχνω μακριά για ιστορίες και χαρακτήρες, καταγράφω αυτά που μου κινούν το ενδιαφέρον στον περίγυρό μου. Οπότε ήρθε ως φυσική εξέλιξη, μια και τα τελευταία χρόνια περνάω όλο και περισσότερο χρόνο στο νησί, να φωτίσω με τη δική μου ματιά μια ιδανική ίσως, για μένα, άγνωστη καθημερινότητα της Μυκόνου.
Λέτε πως το «Mykonian Pastoral» είναι αποτέλεσμα πολυετούς παρατήρησης και συγχρωτισμού με τους τελευταίους βέρους Μυκονιάτες που κατάφεραν να «κολυμπήσουν» στη θάλασσα των αλλαγών και να φτάσουν στην άλλη όχθη με την αξιοπρέπειά τους αλώβητη. Βρήκατε πολλούς που τα κατάφεραν; Και πότε κατά τη γνώμη σας λαβώνεται η αξιοπρέπεια;
Οι Μυκονιάτες είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση κατά τη γνώμη μου. Συνδυάζουν πολλά προτερήματα. Εργατικοί και ανοιχτόμυαλοι, κατάφεραν να κάνουν γνωστό το νησί σε όλο τον κόσμο. Από την άλλη, τους πρόλαβαν οι εξελίξεις και τώρα είναι πολύ δύσκολη η επιβίωσή τους με τη διατήρηση των ρυθμών και των αξιών τους. Όμως αρκετοί τα καταφέρνουν και διατηρούν μια ισορροπία μεταξύ μιας ήρεμης προσωπικής καθημερινότητας και της τρέλας που επικρατεί στο νησί. Σε αυτούς αναφέρομαι όταν μιλάω για αλώβητη αξιοπρέπεια.
«Το νησί συνεχίζει να έχει μοναδικές ομορφιές, δεν απλώνονται μπροστά σου όπως τη δεκαετία του ’80, υπάρχουν όμως ακόμη αν σε ενδιαφέρει να τις βρεις».
Οι βέροι Μυκονιάτες είναι είδος προς εξαφάνιση;
Δεν το πιστεύω, αλλά όσο περνάει χρόνος και οι αλλαγές αυξάνονται με ταχύτατο ρυθμό χρειάζεται να κάνουν μεγαλύτερη προσπάθεια και να δουλέψουν περισσότερο για να διατηρήσουν έστω μέρος της αρχικής ταυτότητάς τους. Έχω εμπιστοσύνη όμως ότι θα τα καταφέρουν!
Τι έχει απομείνει στη Μύκονο από τότε που πρωτοπήγατε, τη δεκαετία του ’80;
Το νησί συνεχίζει να έχει μοναδικές ομορφιές, δεν απλώνονται μπροστά σου όπως τη δεκαετία του ’80, υπάρχουν όμως ακόμη αν σε ενδιαφέρει να τις βρεις. Ακόμη και αν χαρακτηρίζεται σήμερα διεθνής προορισμός διασκέδασης, η αύρα που αποπνέει διατηρείται ακόμη.
Πώς κυλάει ο χρόνος στη Μαού, τη μοναδική αγροτική περιοχή που έχει απομείνει πάνω στο νησί;
Αφήνοντας πίσω σου τον κεντρικό δρόμο και μπαίνοντας στη Μαού, ο χρόνος σταματάει και νιώθεις μια εσωτερική ηρεμία. Ξερολιθιές οριοθετούν οργωμένα χωράφια με διάσπαρτα ασπρισμένα «χωριά» (παραδοσιακά σπιτάκια) και διασταυρώνεσαι με άλογα, γαϊδουράκια, ακόμη και κάποια αγελάδα που έχει αποδράσει. Θα μπορούσες να είσαι σε κάποιο απομονωμένο κυκλαδονήσι, είσαι όμως στην ενδοχώρα ενός από τους πιο κοσμοπολίτικους καλοκαιρινούς προορισμούς.
Η Μύκονος ήταν ταυτισμένη με την ελευθερία και την πρωτοπορία. Τώρα είναι ο παράδεισος του πετροδολάριου, της ακατανόητης χλιδής και, απ’ ό,τι βλέπουμε στις ειδήσεις, του ασύλληππτου κιτς. Το «Mykonian Pastoral», από την άλλη πλευρά, είναι «ένας φόρος τιμής στα έμψυχα του τόπου αυτού», όπως λέτε, ίσως μια επιστροφή στην ομορφιά της φύσης και της απλότητας. Ποιους φαντάζεστε πως αφορά στ’ αλήθεια αυτό το ντοκιμαντέρ;
Πιστεύω ότι αφορά όλους όσοι δεν ικανοποιούνται μόνο από το «φαίνεσθαι» και ψάχνουν και το «είναι», μια άγνωστη πλευρά του νησιού.
Έχει άραγε σωτηρία το νησί; Τι νομίζετε; Τι σας είπαν όσοι συναντήσατε με αφορμή την ταινία σας;
Κάθε τόπος υφίσταται αλλαγές, στην περίπτωση της Μυκόνου ραγδαίες, με τεράστιες παθογένειες. Δεν συνάντησα όμως κανέναν Μυκονιάτη, ακόμη και τον πιο απαισιόδοξο, που είναι έτοιμος να παρατήσει την προσπάθεια.
Το «Mykonian Pastoral» προβλήθηκε στο 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Υπάρχουν προγραμματισμένες προβολές και αλλού;
Μετά την πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη και τις διαδικτυακές προβολές στην πλατφόρμα του φεστιβάλ, σειρά έχει η παρουσίαση της ταινίας στη Μύκονο στις 29 Απριλίου, στο Γρυπάρειο Πολιτιστικό Κέντρο. Θα ακολουθήσουν προβολές στην Αθήνα και παρουσιάσεις σε φεστιβάλ του εξωτερικού.
***
Μικρό Πορτρέτο
Η Ελιάνα Αμπραβανέλ είναι σκηνοθέτις και εικαστικός. Γεννήθηκε στην Ελλάδα.Έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές της στα οικονομικά και την ιστορία στην Ελλάδα και την Αγγλία, επέστρεψε στα θρανία, αποφοιτώντας από το τμήμα κινηματογραφικών σπουδών του New York College το 2009. Έχει στο ενεργητικό της δύο ακόμη ντοκιμαντέρ («Finish Line» και «Roughcut») και δύο ταινίες μυθοπλασίας («Ο Διακόπτης» και «Κέικ»).
***
- Δείτε το trailer του ντοκιμαντέρ «Mykonian Pastoral» εδώ.
- Συντελεστές: Διεύθυνση φωτογραφίας-Ζωή Μαντά | Μοντάζ-Δημήτρης Πεπονής | Μουσική-Ακίνδυνος Κουτσουράς | Ηχητικός σχεδιασμός και Μίξη ήχου-Λέανδρος Ντούνης | Executive producer-Δέσποινα Παυλάκη | Σενάριο, Σκηνοθεσία και Παραγωγή-Ελιάνα Αμπραβανέλ
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Ταύτιση και Αντιστοιχία του Θεατή στο Σινεμά: Τιμωρία-Απόρριψη-Απώλεια
«Τα Πνεύματα του Ινισέριν» ή Γιατί η Στενοκεφαλιά Είναι Καταστροφή