Από το 1994, την 1η Νοεμβρίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Αυστηρής Χορτοφαγίας (World Vegan Day), ενώ πλέον έχει καθιερωθεί ολόκληρος ο μήνας Νοέμβριος να αφιερώνεται στη vegan διατροφή και συμπεριφορά.
Ναι, vegan συμπεριφορά. Διότι ο βιγκανισμός (veganism, στα αγγλικά) αφορά στάση και τρόπο ζωής στο σύνολό του και όχι μόνο στις διατροφικές συνήθειες.
Η vegan διατροφή αποκλείει όλα τα ζωικά τρόφιμα και τα προϊόντα που παράγονται από ζώα, όπως π.χ. τα γαλακτοκομικά, το μέλι, τα αυγά κ.λπ.
Επιπλέον, ο βιγκανισμός αποκλείει και τα αντίστοιχα ζωικά συστατικά που περιλαμβάνονται σε πληθώρα προϊόντων, κυρίως επεξεργασμένων, όπως π.χ. η ζελατίνη, που χρησιμοποιείται σε διάφορες καραμέλες αλλά και για τη διαύγαση του κρασιού, η κυστεΐνη, που περιέχεται σε άλευρα και προϊόντα αρτοποιίας, ο ζωάνθρακας, που χρησιμοποιείται στην επεξεργασία ζάχαρης κ.ά.
Δεδομένου ότι αποτελεί τρόπο ζωής, ο βιγκανισμός εκτείνεται και πέρα από τη διατροφή. Οι vegan δεν χρησιμοποιούν κανενός είδους ρούχο, παπούτσι ή αξεσουάρ που να προέρχεται από ζώο, όπως μετάξι, μαλλί, δέρμα, πούπουλα ή πέρλες, ενώ το ίδιο επιλέγουν και για τα καλλυντικά τους, τα προϊόντα περιποίησης προσώπου και σώματος, αλλά και για τις ευρύτερες δραστηριότητές τους, εφόσον δεν χρησιμοποιούν ζώα για καμία μορφή διασκέδασης, εκπαίδευσης ή αναψυχής (π.χ. μαθήματα ιππασίας, επισκέψεις σε ζωολογικούς κήπους κ.λπ.).
Ο διατροφικός αλφαβητισμός αποτελεί προϋπόθεση αν αποφασίσεις να ακολουθήσεις τον βιγκανισμό.
Πώς Φτάνει Ένα Άτομο να Επιλέξει τον Βιγκανισμό;
Από τη μία, βρίσκεται το οικολογικό άγχος. Με βάση έκθεση της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας του 2017, το οικολογικό άγχος ορίζεται ως ένας συνεχής φόβος για μια περιβαλλοντική καταστροφή και έχει συμπτώματα που δεν διαφέρουν πολύ από εκείνα των αγχωδών διαταραχών.
Ναι, η κατανάλωση κόκκινου κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων έχει συμβάλει σε 11,2 εκατομμύρια θανάτους λόγω ανθυγιεινής διατροφής το 2021 και έχει οδηγήσει σε αύξηση κατά 2,9% των γεωργικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από το 2016, σύμφωνα με την έκθεση του έγκριτου επιστημονικού Lancet το 2024.
Από την άλλη, υπάρχει η ολοένα αυξανόμενη ανάγκη για υγιές γήρας και υγιή μακροβιότητα που οδηγούν τα άτομα σε φρενήρεις διατροφικές αλλαγές και κινήσεις προκειμένου να ζήσουν όχι μόνο περισσότερο, αλλά και καλύτερα, χωρίς όμως να βασίζονται στον απαραίτητο διατροφικό αλφαβητισμό.
Ευχής έργο για όλο τον κόσμο μεν, αλλά όταν οι αλλαγές γίνονται με επιφανειακές γνώσεις κρύβουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, τόσο τη δική μας όσο και του περιβάλλοντος. Ο συνδυασμός των δύο αυτών δεδομένων (υγεία και οικολογία) αποτελεί την αφετηρία στην προσπάθεια πολλών ατόμων να επιλέξουν τον βιγκανισμό ως στάση ζωής.
Nοιάζομαι για τη Bιώσιμη Διατροφή Xωρίς να Γίνω Vegan;
Εννοείται! Η παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή είναι το μοναδικό βιώσιμο διατροφικό μοντέλο θρέψης με επιβεβαιωμένα οφέλη στην ανθρώπινη και περιβαλλοντική υγεία.
Μπορεί να την ακούσετε και με άλλους όρους, όπως «Plant-Based Diet» ή «Planentary Diet». Πρόκειται για αγγλική μετάφραση του όρου προκειμένου να γίνει προσιτός και κατανοητός σε πληθυσμούς εκτός της Μεσογείου, που δεν έχουν παραγωγή έξτρα παρθένου ελαιόλαδου – του σήματος κατατεθέν δηλαδή της παραδοσιακής μεσογειακής μας διατροφής.
Αυτές οι μεταφράσεις ξεκίνησαν το 2011, μετά την ολοκλήρωση της ισπανικής κλινικής μελέτης PREDIMED που απέδειξε περίτρανα την πρωτοβάθμια πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων μονάχα με την πιστή τήρηση του μεσογειακού τρόπου διατροφής. Έως και σήμερα, τα χαρακτηριστικά του μεσογειακού πατρόν διατροφής και τρόπου ζωής προάγεται παγκοσμίως ώστε να επιτευχθεί η βιώσιμη διατροφή.
Η Ανάγκη του Διατροφικού Αλφαβητισμού
Ο διατροφικός αλφαβητισμός αποτελεί προϋπόθεση εφόσον αποφασίσεις να ακολουθήσεις τον βιγκανισμό. Περιλαμβάνει εκπαίδευση σε μια σειρά παραμέτρων όπως:
- Εξορθολογισμός δαπανών. Η οικολογική συνείδηση λαμβάνει υπόψη και τα έξοδα που κάνουμε στα «υγιεινά» και «βιώσιμα» προϊόντα που θα χρησιμοποιούμε και που μπορεί να είναι οργανικά ή bio, αλλά δεν θα τηρούν τους κανόνες εντοπιότητας αν ταξιδεύουν χιλιόμετρα για να φτάσουν στο σπίτι μας.
- Δαπάνες πρόληψης και υγείας. Με την πρόφαση της πρόληψης, μπορεί να ξοδεύουμε αλόγιστα για συμπληρώματα διατροφής χωρίς καθοδήγηση, έλεγχο και στόχευση, ανάλογα με τις προσωποιημένες μας ανάγκες την εκάστοτε χρονική στιγμή.
- Βασικές οδηγίες συνδυασμού τροφίμων για βέλτιστη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών που θα πρέπει να είναι ο νέος κανόνας μαγειρικής για τη vegan κουζίνα. Π.χ. όσπρια με σιτηρά και πράσινα φυλλώδη λαχανικά με κιτρικά φρούτα.
- Βασικές γνώσεις επεξεργασίας τροφίμων. Π.χ. τα υποκατάστατα ζωικού γάλακτος, τα λεγόμενα φυτικά ροφήματα, καταναλώνονται κατά κόρον στη vegan διατροφή. Όταν επικεντρωνόμαστε στο γεγονός ότι πρόκειται για μη ζωικό προϊόν, καταλήγουμε να αγνοούμε ότι πρόκειται για επεξεργασμένο προϊόν, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό σε πρόσθετα ζάχαρης, αλατιού, ενισχυτικών γεύσεων κ.λπ. Η ιδανική εναλλακτική γι’ αυτά τα ροφήματα είναι η παραγωγή τους στο σπίτι (π.χ. γάλα αμυγδάλου), το οποίο βέβαια απαιτεί και την αντίστοιχη οργάνωση και προετοιμασία.
- Τακτικός έλεγχος. Η vegan διατροφή απαιτεί επίσης συστηματικό βιοχημικό/αιματολογικό έλεγχο για να αποφευχθούν τυχόν διατροφικές ελλείψεις, κυρίως στις βιταμίνες Β12 και D. Αυτό δυστυχώς δεν τηρείται από την πλειονότητα των ατόμων, με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε σε σίγουρη χορήγηση συμπληρωμάτων για τη διασφάλιση της υγείας.
Με βάση τα παραπάνω, συνοψίζω στους παρακάτω πέντε λόγους που θα έπρεπε να σε προβληματίσουν πριν πάρεις την απόφαση:
Γιατί να Γίνω Vegan;
- Γιατί έχω χρόνο και υπομονή να αλλάξω τις συνήθειές μου.
- Γιατί έχω χρόνο παρασκευής όλων των γευμάτων μου.
- Γιατί έχω διαθέσιμα χρήματα για ιδιαίτερα σκευάσματα.
- Γιατί διατίθεμαι να κάνω δίμηνους αιματολογικούς ελέγχους.
- Γιατί διατίθεμαι να εκπαιδευτώ και να με παρακολουθεί εξειδικευμένος διατροφολόγος-διαιτολόγος ανάλογα με τις ανάγκες κάθε περιόδου της ζωής μου.
Γιατί να Mη Γίνω Vegan;
- Γιατί μου αρέσει η ποικιλία τροφών στη διατροφή μου.
- Γιατί μου αρέσει η παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή*.
- Γιατί θέλω να καταναλώνω όσο το δυνατόν λιγότερα επεξεργασμένα τρόφιμα.
- Γιατί θέλω να παίρνω συμπληρώματα διατροφής μόνο όταν και αν τα χρειαστώ.
- Γιατί θέλω να έχω ζώα συντροφιάς.
Αν θες να βελτιώσεις τις διατροφικές σου συνήθειες γενικότερα, ξεκίνα σήμερα, ξεκίνα μια Παρασκευή, μια Κυριακή, ξεκίνα στις διακοπές, ξεκίνα στην παραλία και ξεκίνα με υπομονή και όρεξη να σε φροντίσεις.
Επικοινώνησε μαζί μου αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για τις αρετές της εξατομικευμένης διατροφής. Μέχρι την επόμενη φορά, να θυμάσαι ότι η διατροφή είναι πρωτίστως μέσο υγείας και όχι αισθητικής.
* Η παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή είναι το μοναδικό βιώσιμο διατροφικό μοντέλο θρέψης με επιβεβαιωμένα οφέλη στην ανθρώπινη και περιβαλλοντική υγεία.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Διαλειμματική Δίαιτα | Ναι ή Όχι και Γιατί;
