Πόσοι γιορτάζουν τη σημερινή Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου κάνοντας μια πρόταση γάμου; Είθισται, με ένα διαμαντένιο δαχτυλίδι. Διαβάζουμε πως ο μέσος Αμερικανός ξοδεύει για αυτή την πρόταση 5.000 δολάρια. Αρκετά χρήματα ενόσω προσπαθείς να θεμελιώσεις μια καινούργια ζωή και σίγουρα το δαχτυλίδι δεν έχει χρηστική αξία σε ανάγκες που θα χρειαστεί να καλύψει το ζευγάρι. Αταίριαστες όμως με την ημέρα οι αναφορές σε χρήματα, ανάγκες και χρηστικές αξίες. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για διαμάντια, καθώς ξέρουμε πως «A Diamond is Forever».
Πίσω από αυτό το διαφημιστικό σλόγκαν, ένα από τα πιο ανθεκτικά όλων των εποχών, βρίσκεται μια κειμενογράφος, η Frances Gerety. Όταν λάμβανε την υποχρέωση για λογαριασμό της De Beers να δημιουργήσει μια καμπάνια που θα έδινε ώθηση στις πωλήσεις της μετά τη Μεγάλη Ύφεση, εκείνη σκέφτηκε να συνδέσει τα διαμάντια με την αγάπη, αλλά, μαζί με την καμπάνια, βρέθηκε να δημιουργεί και ένα νέο πρότυπο για τα δαχτυλίδια του γάμου. Μέχρι τότε, δεν ήταν τα διαμαντένια δαχτυλίδια η «απαραίτητη» συνθήκη για την πρόταση της αιώνιας αγάπης – που να αξίζει τουλάχιστον και κάμποσους μισθούς.
Τελικά, τα διαμάντια είναι οι «καλύτεροι φίλοι των κοριτσιών»; Και αν ναι, είναι, πράγματι, «για πάντα»; Νέες εξελίξεις έρχονται να μας πείσουν (α) ότι φίλοι μπορεί να γίνουν, οι καλύτεροι μάλιστα, όχι μόνο των κοριτσιών, αλλά ολόκληρου του πλανήτη μας, και (β) ότι το «για πάντα», τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα φυσικά διαμάντια, τις πολύτιμες πέτρες που δημιουργούνται στα έγκατα της Γης, μπαίνει στο μικροσκόπιο και επανεξετάζεται.
Α. Διαμάντια: Οι Καλύτεροι Φίλοι;
Στην ταινία «Τα Διαμάντια Είναι Παντοτινά», ο διαβόητος Μπλόμφελντ ελέγχει ένα ευρύ δίκτυο λαθρεμπορίου διαμαντιών. Συγκεντρώνει διαμάντια όχι για να τα διοχετεύσει στην αγορά, αλλά για να κατασκευάσει με αυτά ένα πανίσχυρο όπλο. Η παγκόσμια ειρήνη απειλείται και μόνο ένας μπορεί να ανατρέψει τα σχέδια του Μπλόμφελντ, που δεν είναι άλλος από τον Τζέιμς Μποντ.
Αν στην ταινία του 1976 τα διαμάντια απειλούν να καταστρέψουν την ανθρωπότητα, στην αληθινή ζωή του καιρού μας φαντάζουν μια λύση που θα μπορούσε να εφαρμοστεί ως «όπλο» ενάντια στην κλιματική αλλαγή, μειώνοντας τη θερμοκρασία της Γης. Πώς;
Σύμφωνα με μελέτη που είχε δημοσιευτεί στο Geophysical Research Letters, η εκτόξευση 5 εκατομμυρίων τόνων διαμαντόσκονης στη στρατόσφαιρα κάθε χρόνο θα μπορούσε να ψύξει τον πλανήτη κατά 1,6 0C, στο πλαίσιο μιας από τις προτεινόμενες μεθόδους γεωμηχανικής, γνωστής ως Έγχυση Στρατοσφαιρικού Αερολύματος (SAI).
Η έμπνευση προήλθε από τους ηφαιστειακούς χειμώνες, που συμβαίνουν όταν μια γιγαντιαία ηφαιστειακή έκρηξη διοχετεύει τεράστιες ποσότητες μικροσκοπικών σωματιδίων θείου (γνωστά και ως αερολύματα) στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Τα σωματίδια αυτά είναι ιδιαίτερα ανακλαστικά και εμποδίζουν σημαντικό μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας να φτάσει στην κατώτερη ατμόσφαιρα, γεγονός που ψύχει το κλίμα. Ωστόσο, δεν παραμένουν στην ατμόσφαιρα για πολύ. Διαλύονται στα σύννεφα και πέφτουν ως όξινη βροχή, η οποία μπορεί να είναι καταστροφική για τα οικοσυστήματα.
Οι επιστήμονες, εκτός από το διοξείδιο του θείου, δοκίμασαν άλλες επτά ενώσεις και, μεταξύ αυτών, τα διαμαντένια σωματίδια αποδείχτηκαν ιδιαίτερα αποτελεσματικά στην αντανάκλαση της ακτινοβολίας, ενώ δεν συμμετέχουν σε αντιδράσεις που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν όξινη βροχή.
Ωστόσο, ο συν-συγγραφέας της μελέτης Sandro Vattioni, ερευνητής στο Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στη Ζυρίχη, λέει πως είναι «ένα πολύ αμφιλεγόμενο θέμα», ότι πολλοί επιστήμονες αντιτίθενται σε αυτή, όταν μάλιστα απορροφά χρηματοδότηση που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε άλλες έρευνες για την κλιματική αλλαγή, ωστόσο θεωρεί πως δεν πρέπει να κλείσουμε την πόρτα σε μια πιθανή τεχνολογία που θα μπορούσε να «βοηθήσει στον μετριασμό ορισμένων κινδύνων».
Οι Gen Xers, οι Μillennials και οι Gen Zers, ενώ αγοράζουν κοσμήματα για τον εαυτό τους χωρίς να περιμένουν γεγονότα όπως ο γάμος, ή επιλέγουν συχνά διαμάντια αντίκες, θέλουν να προμηθεύονται τα κοσμήματά τους από εταιρείες που αντιπροσωπεύουν τις αξίες τους.
Β. Διαμάντια: Είναι για Πάντα;
Τα τελευταία χρόνια είναι πιο εύκολο να δημιουργήσεις ένα διαμάντι σε ένα εργαστήριο (LGD) παρά να το εξορύξεις από το έδαφος. Σήμερα, οι πέτρες αυτές αποτελούν περίπου το ήμισυ της αμερικανικής αγοράς DER (το ακρωνύμιο για το «δαχτυλίδι αρραβώνων με διαμάντια»).
Αν και αρχικά αναπτύχθηκαν για να χρησιμοποιηθούν σε βιομηχανικές εφαρμογές, στην πορεία κατέκτησαν και την κοσμηματοποιία και σήμερα μπορεί κάποιος να προμηθευτεί ένα πολύ μεγαλύτερο διαμάντι σε πολύ καλύτερη τιμή απ’ όσα θα έδινε για ένα αυθεντικό διαμάντι. Είναι γεγονός πως το μέσο μέγεθος των διαμαντιών αυξάνεται, ενώ το ποσό των χρημάτων που δαπανώνται για τα δαχτυλίδια της αιώνιας δέσμευσης μειώνεται.
Ορισμένοι αναλυτές του κλάδου προβλέπουν ένα μέλλον γεμάτο με πολύτιμους λίθους εργαστηριακής καλλιέργειας, οι τιμές των οποίων θα συνεχίσουν να μειώνονται καθώς οι τεχνικές κατασκευής τους θα τελειοποιούνται. Μπροστά στον αυξανόμενο ανταγωνισμό, η τιμή ενός διαμαντένιου δαχτυλιδιού έχει μειωθεί κατά 37% τα τελευταία έξι χρόνια. Για να επιβιώσουν, τα κοσμηματοπωλεία πολυτελείας θα πρέπει να πείσουν την πελατεία τους ότι ένα φυσικό διαμάντι εξακολουθεί να αξίζει τα έξοδά του.
Από την άλλη, οι Gen Xers, οι Μillennials και οι Gen Zers, ενώ αγοράζουν κοσμήματα για τον εαυτό τους χωρίς να περιμένουν γεγονότα όπως ο γάμος, ή επιλέγουν συχνά διαμάντια αντίκες, θέλουν να προμηθεύονται τα κοσμήματά τους από εταιρείες που αντιπροσωπεύουν τις αξίες τους. Πιο συγκεκριμένα, η Gen Z πιέζει για πιο ηθικές πέτρες, ιδιαίτερα γύρω από τις δίκαιες αμοιβές, τις ασφαλείς συνθήκες εργασίας για τους εργαζόμενους, τη συμμετοχή της κοινότητας στην παραγωγή τους. Απαιτούν την ιχνηλασιμότητα των διαμαντιών, δηλαδή την καταγραφή της διαδρομής ενός διαμαντιού από την προέλευσή του έως την πώλησή του, τον τόπο από τον οποίο προήλθε, κόπηκε, γυαλίστηκε και πωλήθηκε – κάτι που στην πραγματικότητα είναι σχεδόν αδύνατον να εξακριβωθεί, παρά τις διαπιστεύσεις. Θέλουν να ξέρουν επίσης ότι δεν αποτελούν «διαμάντια σύγκρουσης» (blood diamonds), που χρηματοδοτούν δηλαδή, πολέμους.
Ωστόσο, tα LGD απαιτούν σημαντική ποσότητα ενέργειας (περίπου 250 κιλοβατώρες ανά ακατέργαστο καράτι). Επιπλέον, η πλειονότητά τους παράγεται στην Κίνα ή την Ινδία, οι οποίες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στον άνθρακα.
Ωστόσο τα διαμάντια εξακολουθούν να είναι η πιο σκληρή ύλη στη φύση, όπως μαρτυρά και η λέξη τους, αδάμαντες (από το δαμάζω + το στερητικό α).
Το σίγουρο είναι πως οι ανακατατάξεις στο εμπόριο των διαμαντιών είναι αξιοσημείωτες −ακόμα και γεωπολιτικοί λόγοι επηρεάζουν τις εξελίξεις, αν σκεφτούμε και τις κυρώσεις που έχει υποστεί η Ρωσία, η μεγαλύτερη παραγωγός ακατέργαστων διαμαντιών στον κόσμο − και σίγουρα απαιτείται ένα δυνατό «ξεσκόνισμα» στο παλιό, αθάνατο σλόγκαν, ώστε να αντιπροσωπεύει και τις νέες τάσεις που αναδύονται.
Ωστόσο τα διαμάντια εξακολουθούν να είναι η πιο σκληρή ύλη στη φύση, όπως μαρτυρά και η λέξη τους, αδάμαντες (από το δαμάζω + το στερητικό α, δηλαδή μια πέτρα που ήταν αδύνατον να υποστεί κατεργασία), και η μάχη που θα δώσουν θα είναι αντάξια. Ίσως, πάλι, να κερδίσουν χάρη στον μαγικό χαρακτήρα που τους απέδιδαν στην Ινδία, εκεί όπου λένε πως ανακαλύφθηκαν τα πρώτα διαμάντια, πως μέσα από αυτά μπορούσε κάποιος να δει τους κινδύνους και να τους απομακρύνει – μια ευχή που συνοδεύει κάθε μονόπετρο που χαρίζεται σε μια ερωτευμένη ύπαρξη του πλανήτη μας.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου κι Όμως Κάποιοι Πρωτοτυπούν
«Ο Έρωτας Περνάει από το Στομάχι» | Υπάρχουν Aφροδισιακές Tροφές;
«Στέλλα, Κρατάω Βιβλίο!» | Βιβλιοπροτάσεις με Θέμα τον Έρωτα
