Στη Μεσόγειο η μελιτζάνα παντρεύτηκε το ελαιόλαδο, την ντομάτα και το κρεμμύδι και στέφθηκε βασίλισσα του καλοκαιριού. Η πολύτιμη «νύφη» έφτασε στην Ευρώπη μέσω των Αράβων την εποχή του Βυζαντίου. Για τους λάτρεις αυτού του φρούτου (γιατί για φρούτο πρόκειται, λένε οι ειδικοί), το καλοκαίρι μυρίζει καλοτηγανισμένη μελιτζάνα.
Ωστόσο, η μελιτζάνα είναι νόστιμη –και καλοκαιρινή– με όποιο τρόπο κι αν τη μαγειρέψουμε (και είναι πολλοί), όποια ποικιλία κι αν επιλέξουμε: είτε την ΠΟΠ τσακώνικη, τη μακρόστενη με τις ανοιχτόχρωμες μοβ ραβδώσεις και τη γλυκιά γεύση, την άσπρη, μικρή και άνυδρη της Σαντορίνης, τη φλάσκα με το βαθύ μοβ χρώμα, αλλά και εκείνη του Λαγκαδά, επίσης με βαθύ μοβ χρώμα, αλλά μακρόστενη.
Κάποιοι λένε πως είναι κρίμα να τις ξεφλουδίζουμε γιατί χάνεται η νασουνίνη, το πιο άφθονο αντιοξειδωτικό της, που της δίνει και το χαρακτηριστικό μοβ χρώμα της, η οποία έχει την ιδιότητα να εξουδερώνει τις βλαβερές ελεύθερες ρίζες και να προστατεύει τις κυτταρικές μεμβράνες μας. Έχει κι άλλα μυστικά στα μαγειρέματά της, που εδώ, σε 5 συνταγές, αποκαλύπτει η Ιωάννα Γιωτάκη.
Λαζάνια με Mανιτάρια και Mελιτζάνα
Αγαπημένο πιάτο τα λαζάνια με «κιμά» μελιτζάνας και μανιταριών. Αυτός ο vegetarian «κιμάς», ο τόσο γλυκός και πλούσιος σε κάθε πιρουνιά, στροβιλίζεται χορευτικά με την πυκνή, βελούδινη μπεσαμέλ, και χαρίζει απόλυτη γευστική αρμονία. [Δείτε το βίντεο με την παρασκευή στο Instagram.]
12-16 κομμάτια // Προετοιμασία: 20′ // Βράσιμο: 40′ // Ψήσιμο: 45′
Εργαλεία & Εξοπλισμός:
- Ξύλο κοπής
- Mαχαίρι
- 2 μεγάλες κατσαρόλες
- Πρέσα για πουρέ
- Αυγογδάρτης
- Ταψί 30×40 εκ.
Υλικά:
Για τον «κιμά» μελιτζάνας-μανιταριών…
- 2 κουτ. σούπας ελαιόλαδο
- 2 μεγάλα κόκκινα κρεμμύδια, κομμένα μισές ροδέλες
- 1 σκελίδα σκόρδου, ψιλοκομμένη
- 3 μελιτζάνες μακριές Τσακώνικες (έχουν την πιο γλυκιά γεύση), κομμένες σε κύβους περίπου 2 εκ.
- 15 μανιτάρια champignons, κομμένα στα 4
- 1 μεγάλο καρότο, κομμένο μισές ροδέλες
- 350 γρ. passata ντομάτας
- 1/2 κουτ. γλυκού κανέλα
- ½ κουτ. γλυκού μπαχάρι
- 1 κουτ. γλυκού ζάχαρη
- Λίγη πάπρικα γλυκιά
- 2-3 φύλλα δάφνης
- Αλάτι, πιπέρι
Για την μπεσαμέλ…
- 6 κουτ. σούπας βούτυρο Lurpak
- 6 κουτ. σούπας αλεύρι
- 1,3 lt γάλα
- 200 γρ. τριμμένη παρμεζάνα
- ½ κουτ. γλυκού τριμμένο μοσχοκάρυδο
Για τη σύνθεση…
- Eλαιόλαδο
- 18 φύλλα λαζάνια ξερά
- 150 γρ. μοτσαρέλα Arla, τριμμένη
- 100 γρ. παρμεζάνα, τριμμένη
- 150 γρ. passata ντομάτας
- 0,2 lt γάλα
Εκτέλεση:
- Ξεκινάμε με τον κιμά μελιτζάνας-μανιταριών. Σοτάρουμε σε μέτρια φωτιά το κρεμμύδι και το σκόρδο στο ελαιόλαδο μέχρι να πάρουν λίγο χρώμα και προσθέτουμε τα κομμένα λαχανικά, τη μελιτζάνα, τα μανιτάρια και το καρότο. Τα ανακατεύουμε ενόσω σοτάρονται για 5′.
- Προσθέτουμε την passata, τη ζάχαρη, την κανέλα, το μπαχάρι, την πάπρικα, τα φύλλα δάφνης και ένα μικρό ποτηράκι νερό, χαμηλώνουμε τη φωτιά και σιγοβράζουμε. Έπειτα από περίπου 25-30′ πολτοποιούμε ελαφρώς με την πρέσα του πουρέ τα μεγαλύτερα κομμάτια. Συνεχίζουμε το βράσιμο για άλλα 10′, κατεβάζουμε από τη φωτιά και αλατοπιπερώνουμε.
- Στο μεταξύ ετοιμάζουμε την μπεσαμέλ. Σε αντικολλητική κατσαρόλα και μέτρια φωτιά βάζουμε το βούτυρο και το αλεύρι. Ανακατεύουμε μέχρι να ομογενοποιηθούν εντελώς και να ψηθεί λίγο το μείγμα, περίπου 3-4′. Δυναμώνουμε τη φωτιά και προσθέτουμε τα 1,3 λίτρα γάλακτος σε 2-3 δόσεις. Η μπεσαμέλ δεν θα σβολιάσει αν την ανακατεύουμε γρήγορα και συνεχώς με έναν αυγογδάρτη. Σύντομα θα αρχίσει να πήζει (περίπου σαν γιαούρτι) και τότε προσθέτουμε τα 200 γρ. παρμεζάνα και το μοσχοκάρυδο. Ανακατεύουμε μια τελευταία φορά να λιώσει το τυρί και την κατεβάζουμε από τη φωτιά.
- Ανακατεύουμε 3-4 κουταλιές της σούπας μπεσαμέλ, με στον κιμά μελιτζάνας-μανιταριών. Αυτό κάνει τον κιμά πιο κρεμώδη.
- Οι αναλογίες της συνταγής αντιστοιχούν σε ένα παραλληλόγραμμο ταψί 30×40 εκ. Βάζουμε λίγο ελαιόλαδο στον πάτο του ταψιού, το αλείφουμε με πινελάκι να πάει παντού και στρώνουμε τα 6 φύλλα από τα λαζάνια ώστε να καλύψουν την επιφάνεια.
- Από πάνω τους βάζουμε περίπου το 1/3 του κιμά και το 1/5 της μπεσαμέλ. Πασπαλίζουμε με λίγη παρμεζάνα, λίγη μοτσαρέλα, λίγη passata και συνεχίζουμε με τη δεύτερη στρώση με λαζάνια, στο ίδιο μοτίβο. Προσθέτουμε τον υπόλοιπο κιμά και τον απλώνουμε με μια σπάτουλα να καλύψει ομοιόμορφα την επιφάνεια. Πασπαλίζουμε ξανά με λίγη παρμεζάνα, λίγη μοτσαρέλα, λίγη passata και συνεχίζουμε με τα τελευταία 6 λαζάνια. Ρίχνουμε όλη τη μπεσαμέλ και κουνάμε ελαφρώς το ταψί να καλύψει όλη την επιφάνεια. Προσθέτουμε το γάλα, κυρίως περιφερειακά της κρέμας, για να την απορροφήσει το φαγητό. Πασπαλίζουμε με τα υπόλοιπα τυριά, τοποθετούμε το ταψί σε προθερμασμένο φούρνο στους 220 ºC στη μεσαία προς κάτω θέση και ψήνουμε για 45′ ή μέχρι να χρυσοψηθεί.
- Βγάζουμε το φαγητό από τον φούρνο και το αφήνουμε 20′ να σταθεί, ώστε να μπορούμε να κόψουμε τα κομμάτια. Απολαμβάνουμε αυτό το ωραίο φαγάκι με ένα δροσερό κρασί.
• Μπορείτε να δείτε την οινική μας πρόταση για τη συνταγή εδώ.
Zaalouk: Άλειμμα Μελιτζάνας με Μαροκινά Μπαχαρικά
Η σιγομαγειρεμένη υφή της μελιτζάνας με τα ανατολίτικα μπαχαρικά είναι μια έκρηξη αισθήσεων στο στόμα και το μόνο που θα σκέφτεστε είναι πότε θα φάτε την επόμενη μπουκιά.
Προετοιμασία: 10′ // Βράσιμο: 35-40′
Εργαλεία & Εξοπλισμός:
- Μεσαία κατσαρόλα με βαρύ πάτο και καπάκι
- Μαχαίρι
- Ξύλο κοπής
- Πρέσα για πουρέ ή ένα μεγάλο πιρούνι
Υλικά:
- 40 ml ελαιόλαδο
- Μία μεγάλη μελιτζάνα φλάσκα, ξεφλουδισμένη και κομμένη σε κύβους των 4 εκ.
- 2 ντομάτες τσαμπί, ψιλοκομμένες
- 3-4 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένες
- 60 ml νερό
- ¼ κουτ. γλυκού κύμινο
- 2 κουτ. γλυκού πάπρικα καπνιστή
- ¼-1 κουτ. γλυκού τσίλι ή πιπέρι καγιέν (ανάλογα με το πόσο καυτερό το θέλετε)
- Χυμός από 1 λεμόνι
- Αλάτι
- Μαϊντανός, για γαρνίρισμα
- Πίτες, για σερβίρισμα
Εκτέλεση:
- Σε μέτρια φωτιά βάζουμε το ελαιόλαδο και, μόλις ζεσταθεί, ρίχνουμε μέσα τη μελιτζάνα, την ντομάτα και το σκόρδο. Ανακατεύουμε μέχρι να αρχίσουν να μαλακώνουν.
- Προσθέτουμε όλα τα μπαχαρικά και το νερό. Μόλις πάρουν βράση, χαμηλώνουμε και τοποθετούμε το καπάκι. Αφήνουμε να βράσουν για 20′.
- Ανοίγοντας το καπάκι θα δούμε πως όλα έχουν μαλακώσει πολύ. Προσθέτουμε τον χυμό του λεμονιού. Με την πρέσα του πουρέ πολτοποιούμε τα κομμάτια μέχρι να αποκτήσουν όλα τα υλικά ομοιόμορφη υφή.
- Βράζουμε για λίγο ακόμη, ανακατεύοντας για να εξατμιστεί το περιττό νερό.
- Γαρνίρουμε το zaalouk με ψιλοκομμένο μαϊντανό και το σερβίρουμε ζεστό ή κρύο.
• Μπορείτε να δείτε την οινική μας πρόταση για τη συνταγή εδώ.
Μελιτζάνες Ψητές με Μπαχαρικά σε Αρωματικό Άλειμμα από Γιαούρτι και Κατίκι
Γρήγορο, εύκολο, πρωτεϊνικό, light και απολαυστικότατο. Η ζουμερή ψητή μπαχαράτη μελιτζάνα μαζεύει το άλειμμα από το δροσερό γιαούρτι και το πλούσιο κατίκι με μια απλωτή μακρόσυρτη πιρουνιά και οι γεύσεις ενώνονται με μάχιμη διάθεση να υπερκεράσει η μία την άλλη.
Για 3-4 άτομα // Προετοιμασία: 10′ // Ψήσιμο: 25-35′
Εργαλεία & Εξοπλισμός:
- Ξύλο κοπής
- Μαχαίρι
- Μπολ
- Πιατέλα
- Αντικολλητικό χαρτί
Υλικά:
Για τις μελιτζάνες…
- 3 μελιτζάνες φλάσκες, κομμένες μακρόστενα, πρώτα στη μέση και μετά σε 4 λωρίδες
- 3 κουτ. σούπας ελαιόλαδο
- ⅓ κουτ. γλυκού κύμινο
- ½ κουτ. γλυκού σουμάκ
- ½ κουτ. γλυκού πάπρικα γλυκιά ή καπνιστή, ανάλογα με τη γευστική προτίμησή σας
- ½ κουτ. γλυκού αλάτι
- ¼ κουτ. γλυκού ζάχαρη
Για το άλειμμα…
- 150 γρ. γιαούρτι στραγγιστό
- 150 γρ. κατίκι
- Χυμός από μισό λεμόνι και το ξύσμα
- 1 σκελίδα σκόρδου τριμμένη
- Λίγο αλάτι
- Λίγο ελαιόλαδο
Για το γαρνίρισμα…
- Μαϊντανός
- Ροζ πιπέρι
Εκτέλεση:
Για τις μελιτζάνες…
1. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στη λειτουργία του αέρα και στους 180 ºC.
2. Ανακατεύουμε στο μπολ όλα τα μπαχαρικά για τις μελιτζάνες, το αλάτι, τη ζάχαρη και το ελαιόλαδο. Τοποθετούμε μέσα τις μελιτζάνες και ανακατεύουμε με τα χέρια μας ώστε να καλυφθούν με το μπαχαράτο μείγμα.
3. Τοποθετούμε τις μελιτζάνες σε λαμαρίνα φούρνου που έχουμε καλύψει με αντικολλητικό χαρτί.
4. Τις ψήνουμε μέχρι να αποκτήσουν ωραίο χρώμα από όλες τις πλευρές.
Για το άλειμμα…
1. Ανακατεύουμε όλα μαζί τα υλικά. Το απλώνουμε στην πιατέλα σερβιρίσματος και τοποθετούμε από πάνω τις ψημένες μελιτζάνες.
2. Ραντίζουμε με λίγο ελαιόλαδο και γαρνίρουμε με ψιλοκομμένο μαϊντανό και ροζ πιπέρι.
3. Απολαμβάνουμε το φαγητό μας ζεστό ή και κρύο.
Γίγαντες με Μελιτζάνα
Τα γλυκά, βουτυράτα και λαχταριστά όσπρια σε συνδυασμό με τη μελωμένη μελιτζάνα καταλαμβάνουν γιγάντια θέση στο πιάτο μου και στην καρδιά μου. Το ψωμί, τσαλαβουτώντας στη γλυκιά, δεμένη σαλτσούλα, πλέει σε πελάγη ευτυχίας που μόνο η επαφή με λαδερό φαγητό μπορεί να προσφέρει.
Για 8-14 άτομα (κυρίως ή ορεκτικό) // Προετοιμασία: 15′ // Προεργασία: 12 ώρες // Βράσιμο: 45′ // Ψήσιμο: 1 ώρα και 15′
Εργαλεία & Εξοπλισμός
- 2 μεγάλα μπολ
- Μεγάλη κατσαρόλα με καπάκι
- Μεγάλο ταψί
Υλικά
- 500 γρ. γίγαντες Πρεσπών
- 2 μελιτζάνες φλάσκες, κομμένες σε κύβους
- 2 καρότα, κομμένα σε ροδέλες
- 2 κρεμμύδια, κομμένα σε κυβάκια
- 3 σκόρδα, ψιλοκομμένα
- 1 μεγάλη χούφτα μαϊντανός, ψιλοκομμένος
- 400 γρ. ντομάτα, τριμμένη (φρέσκια ή συσκευασμένη)
- 150 ml παρθένο ελαιόλαδο
- 1 κουτ. γλυκού ζάχαρη
- 11 κουτ. γλυκού πελτέ ντομάτας
- 7-8 σταγόνες ταμπάσκο
- Αλάτι, πιπέρι
Εκτέλεση
1. Βάζουμε τους γίγαντες σε ένα μεγάλο μπολ με νερό να μουλιάσουν και να φουσκώσουν για τουλάχιστον 12 ώρες. Προαιρετικά, προσθέτουμε μια κουταλιά του γλυκού μαγειρική σόδα, που θα εξασφαλίσει σωστό βράσιμο και στον χρόνο που λέει η συνταγή.
2. Τους σουρώνουμε και τους μεταφέρουμε στην κατσαρόλα. Προσθέτουμε νερό που να τους σκεπάζει κατά 3 δάχτυλα και τους βράζουμε για 45′ σε χαμηλή φωτιά με μισοσκεπασμένη την κατσαρόλα.
3. Βάζουμε τις κομμένες μελιτζάνες στο μπολ με αλατισμένο νερό και τις αφήνουμε 45′ να ξεπικρίσουν.
4. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στο γκριλ, στους 180 ºC.
5. Σουρώνουμε τις μελιτζάνες και τις βάζουμε στο ταψί στο οποίο θα ψήσουμε το φαγητό. Προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο, τις ανακατεύουμε και τις βάζουμε στο γκριλ για περίπου 15′. Κατά διαστήματα τις ανακατεύουμε για να ψηθούν ομοιόμορφα. Βγάζουμε το ταψί από τον φούρνο όταν οι μελιτζάνες έχουν μαραθεί και ψηθεί ελαφρώς.
6. Σουρώνουμε τους γίγαντες, κρατώντας το νερό τους για να το χρησιμοποιήσουμε στο ψήσιμο, τους βάζουμε στο ταψί με τις μελιτζάνες και ανακατεύουμε. Προσθέτουμε νερό (αυτό στο οποίο έβρασαν οι γίγαντες) τόσο ώστε να καλύπτει ίσα ίσα όλα τα υλικά στο ταψί.
7. Τοποθετούμε το ταψί σε μεσαία και προς τα κάτω θέση στον φούρνο και τους ψήνουμε για περίπου 1 ώρα και 15′. Στα 45′ τσεκάρουμε μήπως έχει στεγνώσει το φαγητό και, αν χρειάζεται, συμπληρώνουμε λίγο νερό.
8. Αν τους προτιμάμε «ψιλοκαμένους», μπορούμε λίγο πριν τους βγάλουμε να τους ανεβάσουμε πιο ψηλά στον φούρνο και να ανάψουμε το γκριλ, πάντα επιβλέποντάς τους.
Σάντουιτς στο Γκριλ με Ψητά Λαχανικά
Οι ελληνικές διακοπές δεν θα ήταν ποτέ οι ίδιες χωρίς τα ατελείωτα γραφικά –ή λιγότερο γραφικά– ταβερνάκια που εκτείνονται σε ολόκληρη τη χώρα. Όταν έχετε πια χορτάσει από πατάτα τηγανιτή, σας προτείνουμε να αλλάξετε παραστάσεις με αυτό το εύγευστο σάντουιτς. Μπορείτε να το φτιάξετε από πριν και να το πάρετε μαζί σας για πικ νικ στην παραλία. Θα το ευχαριστηθείτε στο έπακρο!
2 μερίδες // Προετοιμασία: 10′ // Ψήσιμο: 10′
Υλικά:
- 2 κουτ. σούπας μαγιονέζα
- 4 φέτες ψωμί ολικής άλεσης
- 2 φέτες τυρί Arla Havarti Ωρίμανσης Arla
- 2 φλιτζάνια ψητά λαχανικά
- Χυμός λεμονιού
Εκτέλεση:
1. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180 ºC.
2. Αλείφουμε τα λαχανικά της αρεσκείας μας (διαλέξαμε να συδυάσουμε με τη μελιτζάνα πιπεριές και κολοκυθάκια) με ελαιόλαδο και πασπαλίζουμε με αλάτι και πιπέρι. Ψήνουμε στον φούρνο μέχρι να γίνουν χρυσαφιά και τρυφερά. Τα βγάζουμε από τον φούρνο και περιχύνουμε με λίγο λεμόνι.
3. Αλείφουμε μια φέτα ψωμί με μαγιονέζα και την τοποθετούμε σε ζεστό τηγάνι, προσθέτοντας από μια φέτα τυρί και λαχανικά. Αλείφουμε με μαγιονέζα άλλη μια φέτα ψωμί και κλείνουμε το σάντουιτς.
4. Τα ζεσταίνουμε μέχρι να ροδίσουν ελαφρά στη μία πλευρά. Αναποδογυρίζουμε και ψήνουμε μέχρι να λιώσει το τυρί.
Θα βρείτε περισσότερες λαχταριστές συνταγές της Ιωάννας Γιωτάκη εδώ.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Gazpacho a la Greca | Η Χωριάτικη Σαλάτα Αλλιώς!
Δροσερή Σαλάτα Εσπεριδοειδών με Πιπεράκια Μπακάλικα και Φέτα
Ψητό Κοτόπουλο με Κινόα «Βουτηγμένο» σε Dressing Mεσογειακών Mυρωδικών
