Το χρήμα. Αυτή η πολύπλοκη εφεύρεση του ανθρώπου. Μια σύμβαση των οργανωμένων κοινωνιών, την οποία όρισαν για να διευκολύνουν την ανταλλαγή, την ανταπόδοση, την αποζημίωση, τη συσσώρευση. Από την αρχαιότητα έχει αλλάξει πολλές μορφές, ακολουθώντας τις επιταγές των συναλλαγών, που στο πέρασμα του χρόνου γίνονταν και αυτές όλο και πιο πολύπλοκες.
Η αξία του έχει μετρηθεί με χίλιους δυο τρόπους: την ουσιαστική και χειροπιαστή, την υλική, τη συναισθηματική, την αρνητική και πόσες ακόμη… Συνδέθηκε για χρόνια με τον χρυσό και άλλα μέταλλα, όμως και άλλες πρώτες ύλες, όπως για παράδειγμα το αλάτι, έπαιξαν τον ρόλο του χρήματος ως ανταλλακτικού μέσου. Και να που φτάσαμε πια να συζητάμε για κρυπτονομίσματα, ψηφιακά πορτοφόλια και να πληρώνουμε με κάρτες σε POS.
Φυσικά αποτέλεσε και αποτελεί αντικείμενο ιδεολογικών αντιπαραθέσεων, αναλύσεων και μελέτης. Αλλά και η τέχνη, και συγκεκριμένα η μουσική και το τραγούδι, ασχολήθηκαν με το χρήμα. Εδώ συγκεντρώσαμε 5 τραγούδια από το ελληνικό και το διεθνές ρεπερτόριο που είτε το εκθείασαν, είτε το… μάλωσαν, ή το έβαλαν ακόμη και στη «ζυγαριά» με την αγάπη, τον έρωτα και την υγεία.
Το Χρήμα | Αττίκ
Πιθανότατα γράφτηκε το μακρινό 1919 από τον Αττίκ, κατά κόσμο Κλέωνα Τριανταφύλλου. Με τον πιο γλυκό τρόπο που θα μπορούσε, καταγράφει τις παθογένειες που προκαλεί η ανάγκη για πλουτισμό. Σκερτσόζικο και με χιούμορ, περιγράφει σε κάθε στροφή από μια μικρή μα πλήρη ιστορία. Στιχουργικά είναι πανέξυπνο, το ίδιο και πιανιστικά! Το τραγούδησε η Δανάη Στρατηγοπούλου, ενώ μεταγενέστερα διασκευάστηκε δεκάδες φορές.
Money | Pink Floyd
Πενήντα τέσσερα χρόνια μετά, οι θρυλικοί Pink Floyd, και πιο συγκεκριμένα ο Roger Waters, γράφει το «Money». Σκοπός του βρετανικού συγκροτήματος ήταν να προωθηθούν στην τεράστια αμερικανική αγορά, και φυσικά το καταφέρνουν. Η εισαγωγή με τον ήχο από τις ταμειακές μηχανές είναι θρυλική, ενώ οι στίχοι –που δεν διαφέρουν πολύ από αυτούς του Αττίκ– καταγράφουν με λεπτή ειρωνεία τη δύναμη του χρήματος, αλλά και τις δυσκολίες που προκύπτουν από την ανορθολογική χρήση του.
Money, Money, Money | ABBA
Το 1976, οι χαριτωμένοι Σουηδοί γράφουν για τη δύναμη του χρήματος και γι’ αυτά που μπορεί να μας παρέχει. Φυσικά, κατάφεραν και οι ίδιοι να εξαργυρώσουν ποικιλοτρόπως την επιτυχία τους, όπως και το να ακούγονται μέχρι και σήμερα. «Ονειρεύτηκαν» στους στίχους την επιτυχία και την άνεση και το πέτυχαν, όχι όμως χωρίς τίμημα στην προσωπική τους ζωή.
Το Χρήμα δεν το Λογαριάζω | Μανώλης Χιώτης
Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες στιχουργοί σύγκριναν σε πολλές περιπτώσεις το χρήμα με τον έρωτα και την αγάπη, με τα περισσότερα τραγούδια να προκρίνουν τα δύο αυτά αλληλένδετα συναισθήματα ως ανώτερα από αυτό. Ο Χιώτης θα γράψει το 1937 για μια αγάπη με μαύρα μάτια που δεν την αλλάζει για όλα τα πλούτη. Θα βρείτε το τραγούδι σε πολλές διασκευές, αλλά τα μαύρα μάτια που αγάπησε ο Χιώτης –σε ηλικία 16 χρόνων, παρακαλώ– δεν θα τα βρείτε αν δεν προσπαθήσετε!
Money | Liza Minnelli – Joel Grey
Θα μπορούσε να είναι ένας ύμνος στο χρήμα, καθώς οι πρώτες τέσσερις στροφές το αποθεώνουν, ενώ υπάρχει και μια που αναφέρεται με εύγλωττο τρόπο στη φτώχεια. Γραμμένο από τον Fred Ebb και τον John Kander το 1966, τελικά «απογειώθηκε» το 1972 από τη Liza Minnelli και τον Joel Grey, οι οποίοι το ερμήνευσαν στη θρυλική ταινία «Cabaret».
Ο κατάλογος με τραγούδια για το χρήμα είναι μεγάλος. Οι άνθρωποι πάντα έψαχναν τρόπους, ακόμα και με στίχους, για να σχολιάσουν και να εξηγήσουν τη σχέση των ανθρώπων με αυτό, καθώς και τον ρόλο που παίζει στις μεταξύ τους σχέσεις αλλά και στη «λειτουργία» του κόσμου ολόκληρου.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Χριστουγεννιάτικο E-Book: Carpe Vinum Vol. 9
Greek Kaleidoscope | Ο Χρύσανθος Πανάς Συστήνει στο Κοινό τη Συλλογή του Έργων Τέχνης
