Οι λίγο μεγαλύτεροι ζήσαμε τον φονικό καύσωνα του Ιουλίου του 1987 στη χώρα μας, μια ασυνήθιστη άνοδο της θερμοκρασίας με πολλά θύματα –1.300 σύμφωνα με την επίσημη καταγραφή–, ιδίως στην Αθήνα όπου το νέφος σκέπαζε τότε την πόλη και δημιουργούσε ασφυκτικές συνθήκες.
Θυμόμαστε ακόμη τον καύσωνα στο Παρίσι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2003, που επίσης άφησε πίσω του χιλιάδες θύματα, ιδίως αβοήθητους ηλικιωμένους, που δεν είχαν τρόπο να δροσιστούν. Τα air condition, ακόμα και οι ανεμιστήρες, ήταν σπάνιο είδος τότε στην πόλη, μια και τα καλοκαίρια της ήταν, το βράδυ ειδικά, ευχάριστα δροσερά.
Αποτελούσαν εξαίρεση τότε τα δύο αυτά παραδείγματα. Ωστόσο, η απότομη άνοδος της θερμοκρασίας και η σταθεροποίησή της σε υψηλά επίπεδα για πολλές ημέρες, ακόμα και τις νύχτες, μας έδειχνε πόσο καταστροφικές είναι οι συνέπειες μιας «θερμής» επέλασης και μας προετοίμαζε για μια επόμενη ίσως μελλοντική –εξίσου ή και μεγαλύτερη– επίθεση.
Η φετινή χρονιά ήδη προβλέπεται να είναι θερμότερη από το 2022, που υπήρξε η πέμπτη ή η έκτη πιο θερμή χρονιά στην ιστορία.
Από τότε, το air condition για τους μήνες του καλοκαιριού έγινε απαραίτητο όσο και τα θερμαντικά σώματα για τον χειμώνα, στις περιόδους με πολύ υψηλές θερμοκρασίες ο δήμος φροντίζει ώστε να υπάρχουν ανοιχτοί κλιματιζόμενοι χώροι για εκείνους που εξαιρούνται από αυτή την «πολυτέλεια», το Υπουργείο Υγείας «εκπαιδεύει» με ανακοινώσεις τους πολίτες στο πώς μπορούν να προστατευθούν τις ιδιαίτερα καυτές ημέρες του καλοκαιριού.
Άραγε, φτάνουν όλα αυτά; Είμαστε «πάνοπλοι» και άτρωτοι απέναντι σε αυτά τα θερμά «χτυπήματα»; Ίσως προς στιγμήν. Ως ένα βαθμό. Εδώ. Όμως, τα μηνύματα σε παγκόσμιο επίπεδο είναι πολύ ανησυχητικά. Η εικόνα παρουσιάζει έναν πλανήτη που «κοκκινίζει» ολοένα και περισσότερο.
Ρεκόρ Θερμότητας απ’ Άκρου εις Άκρον στη Γη
Eπίσημα πια σε φάση El Niño, όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, ο κόσμος μας απειλείται τα επόμενα χρόνια με θερμοκρασίες-ρεκόρ. Το κλιματικό φαινόμενο που ξεκινά από τα νερά του Ειρηνικού –ποια άλλη απόδειξη χρειαζόμαστε, άραγε, για να συνειδητοποιήσουμε το «όλος ο κόσμος μια γειτονιά»– καθιστά πολύ πιθανή την άνοδο της θερμοκρασίας κατά 1,5 ⁰C.
Η φετινή χρονιά ήδη προβλέπεται να είναι θερμότερη από το 2022, που υπήρξε η πέμπτη ή η έκτη πιο θερμή χρονιά στην ιστορία. Ωστόσο, επειδή το El Niño λαμβάνει χώρα στο βόρειο ημισφαίριο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, και οι υψηλές θερμοκρασίες που έχει ως αποτέλεσμα γίνονται αισθητές ύστερα από μήνες, πολύ πιθανόν το 2024 να σημειωθεί νέο ρεκόρ-θερμοκρασίας του πλανήτη. Ο συνδυασμός, δε, του φαινομένου με την κλιματική αλλαγή έχει ως αποτέλεσμα καύσωνες χωρίς προηγούμενο.
Οι ακραίοι καύσωνες συνεχίζουν να ταλαιπωρούν τις ΗΠΑ, με τις αρχές να εκδίδουν συνεχείς ανακοινώσεις για τη ζέστη και την ποιότητα του αέρα εξαιτίας των πυρκαγιών στον Καναδά ώστε να προειδοποιήσουν τα εκατομμύρια των πολιτών. Τρεις πόλεις βρέθηκαν χθες στην κορυφή της κατάταξης που αφορά τη χειρότερη ποιότητα αέρα – το Σικάγο, το Ντιτρόιτ και η Ουάσινγκτον.
Οι μεξικανικές υγειονομικές αρχές ανέφεραν τουλάχιστον 112 θανάτους που σχετίζονται με τη ζέστη μέχρι στιγμής φέτος –σχεδόν τριπλάσιοι από το 2022–, με αποκορύφωμα την εβδομάδα 18-24 Ιουνίου, με 69 θανάτους σε μια εβδομάδα σε εθνικό επίπεδο. Οι θερμοκρασίες-ρεκόρ έχουν ασκήσει, δε, τεράστια πίεση στο ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας, καθώς η έλλειψη επενδύσεων έχει αφήσει το μεξικανικό ηλεκτρικό σύστημα απροετοίμαστο για την πρόκληση.
Το Πεκίνο κατέγραψε την πιο καυτή ημέρα του Ιουνίου των τελευταίων 60 χρόνων, με τον υδράργυρο να αγγίζει τους 41,1 ⁰C και τις ακραίες θερμοκρασίες να συνεχίζονται μέχρι τα τέλη του μήνα. Αρκετά μηνιαία ρεκόρ θερμότητας έχουν καταρριφθεί σε όλη την Κίνα φέτος, προκαλώντας επίσης φόβους για ενεργειακή κρίση.
Στην Ινδία, τουλάχιστον 44 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη, αλλά ο αριθμός μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερος, καθώς οι αρχές ακόμη δεν έχουν καταφέρει να καταγράψουν ακριβείς αριθμούς.
Κύματα καύσωνα ταλαιπωρούν ανθρώπους και υποδομές στη Σκωτία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία… σε εκατοντάδες μέρη του κόσμου μας.
Πρέπει να επιβληθούν εκ νέου οι παγκόσμιες δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το συντομότερο δυνατό.
Υπερθέρμανση Χωρίς Επιστροφή;
Άραγε, πρόκειται για μια υπερθέρμανση χωρίς επιστροφή; Ο Marc Maslin, καθηγητής στο University College του Λονδίνου, εξηγεί πως οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου δεν έχουν ακόμη μειωθεί και το 2022 ήταν οι υψηλότερες στην ανθρώπινη ιστορία. Προτρέπει μάλιστα να επιβληθούν εκ νέου οι παγκόσμιες δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το συντομότερο δυνατό.
«Εάν τελικά αποτύχουμε να διατηρήσουμε το παγκόσμιο κλίμα κάτω από τον 1,5 ⁰C, τότε παλεύουμε για τους 1,6 ⁰C και μετά για τους 1,7 ⁰C και μετά για τους 1,8 ⁰C – ωστόσο, ως επιστήμονες, γνωρίζουμε ότι κάθε βαθμός έχει τεράστιες επιπτώσεις. Και τα ακραία καιρικά φαινόμενα που βιώσαμε τα τελευταία χρόνια είναι απλώς μια προειδοποίηση για το τι πρόκειται να συμβεί εάν δεν μπορέσουμε να στραφούμε σε καθαρότερη ενέργεια και σε διαφορετικό τρόπο ζωής».
Κλιματικοί Πρόσφυγες | Τα Λησμονημένα Θύματα του Κόσμου