Custodian, ROI, balance sheet, liabilities ή, στην ελληνική τους εκδοχή, θεματοφύλακας, απόδοση επένδυσης, ισολογισμός, υποχρεώσεις… Αντιλαμβάνεστε στο περίπου περί τίνος πρόκειται ή γνωρίζετε πολύ καλά αυτούς τους χρηματοοικονομικούς όρους;
Σε όποια κατηγορία κι αν ανήκετε, η σημασία των οικονομικών όρων είναι η βάση των γνώσεων που πρέπει να έχει καθένας και καθεμιά από εμάς για να μπορεί να διαχειρίζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα χρήματά του. Γι’ αυτό και στο αφιέρωμα που ακολουθεί διαλέξαμε μία λέξη για κάθε γράμμα του ελληνικού αλφάβητου – μια βάση για να χτίσουμε τη χρηματοοικονομική μας γνώση σε γερά θεμέλια.
Καθώς υπάρχουν πολλοί συναφείς ορισμοί που θα μπορούσαν να εισαχθούν σε κάθε γράμμα, σκοπεύουμε να επανέλθουμε με σειρά άρθρων για επιπρόσθετες χρηματοοικονομικές έννοιες.
Ας ξεκινήσουμε, όμως, με τα βασικά.
Απόδοση Επένδυσης
Η επιστροφή επί της επένδυσης (Return on Investment ή ROI), γνωστή ως απόδοση επένδυσης, μας πληροφορεί για το κατά πόσο αποδοτική ήταν μια επένδυση που κάναμε. Η απόδοση επένδυσης υπολογίζεται αφαιρώντας το αρχικό κεφάλαιο που επενδύθηκε από την τελική αξία της επένδυσης και διαιρώντας αυτό το ποσό με το αρχικό κεφάλαιο που επενδύθηκε. Είναι χρήσιμη ως μέτρο σύγκρισης μεταξύ επενδύσεων.
Βασικό Επιτόκιο
Το βασικό επιτόκιο μιας κεντρικής τράπεζας (όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ) αντανακλά την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής της. Της επιτρέπει να επηρεάζει τις συνθήκες της αγοράς χρήματος, να κατευθύνει τα επιτόκια δανεισμού προς εταιρείες και νοικοκυριά και, τελικά, το γενικό επίπεδο των τιμών σε μια οικονομία.
Γενικός Δείκτης Χρηματιστηρίου
Ο γενικός δείκτης ενός χρηματιστηρίου δείχνει το επίπεδο του συνόλου των μετοχών κατά μέσο όρο και μετριέται σε μονάδες. Για παράδειγμα, αν ο γενικός δείκτης πέρυσι ήταν στις 1.000 μονάδες και φέτος είναι στις 2.000, κατά μέσο όρο οι τιμές όλων των μετοχών διπλασιάστηκαν.
Δεδουλευμένος Τόκος
Οι τόκοι που δεν έχουν πληρωθεί ή εισπραχθεί μεταξύ των προκαθορισμένων ημερομηνιών πληρωμής του τοκομεριδίου ενός ομολόγου ονομάζονται δεδουλευμένοι τόκοι.
Έντοκα Γραμμάτια Δημοσίου
Πρόκειται για τα κρατικά βραχυπρόθεσμα χρεόγραφα που εκδίδονται για τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων τους. Η τιμή πώλησής τους είναι μικρότερη από την ονομαστική αξία τους και συνήθως ενέχουν μικρότερο κίνδυνο σε σχέση με άλλα προϊόντα στις χρηματαγορές. Στη χώρα μας έχουν διάρκεια 3, 6 ή 12 μήνες.
Ζώνη του Ευρώ
Η Ζώνη του Ευρώ ή Ευρωζώνη είναι η οικονομική και νομισματική ένωση 20 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που έχουν υιοθετήσει το ευρώ ως κοινό τους νόμισμα. Η νομισματική πολιτική στην Ευρωζώνη ασκείται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία διοικείται από έναν πρόεδρο και το συμβούλιο των επικεφαλής των εθνικών κεντρικών τραπεζών.
Ημερήσιο Όριο
Πρόκειται για τα ανώτατα ποσά, ανά ημέρα, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για συγκεκριμένες τραπεζικές συναλλαγές, όπως αναλήψεις, αγορές, μεταφορές μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών κ.λπ.
Θεματοφύλακας
Το πιστωτικό ίδρυμα ή ΑΕΠΕΥ που φυλάσσει τους τίτλους των πελατών του και έχει την υποχρέωση να τους αποδώσει στους πελάτες όταν ζητηθεί από την πλευρά τους ονομάζεται θεματοφύλακας. Ο θεματοφύλακας μπορεί να κατέχει οποιοδήποτε χρηματοπιστωτικό μέσο για λογαριασμό των πελατών του.
Ισολογισμός
Είναι ο λογιστικός πίνακας που ταξινομεί όλα τα περιουσιακά στοιχεία μιας εταιρείας (στο ενεργητικό της) και όλες τις υποχρεώσεις (στο παθητικό της), καθώς και τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας για συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Καταθέσεις
Τα χρήματα που τοποθετούνται σε τραπεζικούς λογαριασμούς για αποταμιευτικό, διαχειριστικό σκοπό, εξασφαλίζοντας τα κεφάλαια συνιστούν τραπεζικές καταθέσεις και διακρίνονται σε διάφορα είδη, όπως καταθέσεις όψεως, προθεσμιακές, ταμιευτηρίου κ.λπ., με ανάλογο επιτόκιο και όρους χρήσης, που εξαρτώνται από το είδος της κατάθεσης.
Λογιστικό Υπόλοιπο Λογαριασμού
Πρόκειται για το συνολικό υπόλοιπο ενός τραπεζικού λογαριασμού όπως εμφανίζεται λογιστικά σε μια δεδομένη στιγμή, το οποίο όμως ενδέχεται να διαφέρει από το διαθέσιμο υπόλοιπο, καθώς κάποιο ποσό μπορεί να έχει δεσμευτεί για την ολοκλήρωση συναλλαγών που βρίσκονται σε εκκρεμότητα.
Μετοχή
Τμήμα/μερίδιο του μετοχικού κεφαλαίου μιας ανώνυμης εταιρείας. Ο μέτοχος έχει αναλογική ιδιοκτησία στην εκδότρια εταιρεία. Μερικά από τα δικαιώματα των μετόχων και ανάλογα με τον τύπο της μετοχής είναι το δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη, το δικαίωμα στην έκδοση νέων μετοχών, το δικαίωμα στο προϊόν της εκκαθάρισης, καθώς και το δικαίωμα ψήφου στη Γενική Συνέλευση της εταιρείας και συμμετοχής στη διαχείρισή της.
Νομισματικός Πληθωρισμός
Είναι ο πληθωρισμός που δημιουργείται με τη διαρκή αύξηση κυκλοφορίας χρήματος σε συνδυασμό με τη μείωση των επιτοκίων προκειμένου να τονωθεί η οικονομία μιας χώρας και είναι πιθανό να οδηγήσει σε πληθωρισμό, δηλαδή σε αύξηση του γενικού επιπέδου των τιμών σε αγαθά και υπηρεσίες μιας οικονομίας.
Ξένα Κεφάλαια
Χρέη μιας εταιρείας, όπως δάνεια, πιστώσεις, προκαταβολές, τα οποία καταγράφονται στον ισολογισμό της και θεωρούνται απαραίτητα για την εύρυθμη λειτουργία της αποκαλούνται υποχρεώσεις ή ξένα κεφάλαια. Χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και της παραγωγικής διαδικασίας.
Ομόλογα
Πρόκειται για χρεόγραφα, τα οποία εκδίδονται είτε από το Δημόσιο είτε από ιδιωτικούς οργανισμούς και χρησιμοποιούνται για τον δανεισμό κεφαλαίων από το επενδυτικό κοινό. Η επιστροφή του αρχικού κεφαλαίου γίνεται στη λήξη των ομολόγων, ενώ ο εκδότης του ομολόγου αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλλει περιοδικά ένα συγκεκριμένο χρηματικό ποσό (κουπόνι) καθόλη τη διάρκεια ζωής του ομολόγου.
Πάγια Εντολή
Η τράπεζα λαμβάνει εντολή από τον δικαιούχο ενός λογαριασμού να προχωράει αυτόματα σε μια σειρά τακτικών συναλλαγών εκ μέρους του δικαιούχου, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά που εκείνος ορίζει. Οι πάγιες εντολές απελευθερώνουν χρόνο, ενώ βοηθούν να αποφεύγει κανείς καθυστερήσεις στις πληρωμές των υποχρεώσεών του.
Ρευστότητα Περιουσιακών Στοιχείων
Αναφέρεται στο πόσο εύκολο είναι να αγοραστεί ή να μεταπωληθεί ένα περιουσιακό στοιχείο χωρίς να επηρεαστεί η αξία του. Τα περιουσιακά στοιχεία, όπως ακίνητα ή έργα τέχνης, είναι λιγότερο ρευστά, ενώ τα μετρητά θεωρούνται το πιο ρευστό περιουσιακό στοιχείο.
Συνάλλαγμα
Τα νομίσματα, καθώς και τα αξιόγραφα, όπως επιταγές, συναλλαγματικές, γραμμάτια κ.ά., που είναι πληρωτέα σε άλλη χώρα (στο εξωτερικό) ονομάζονται συνάλλαγμα.
Ταμιευτήριο
Πρόκειται για τον πιο συνηθισμένο τραπεζικό λογαριασμό καταθέσεων που είναι διαθέσιμος σε ιδιώτες και χρησιμοποιείται συνήθως για αποταμίευση ή διαχείριση, δηλαδή για ποσά τα οποία θέλουμε να είναι άμεσα διαθέσιμα.
Υποθήκη
Η εγγύηση που βάζει ένας δανειολήπτης για να εγγυηθεί ότι θα δώσει πίσω τα χρήματα που έχει δανειστεί ονομάζεται υποθήκη. Συνήθως υποθηκεύονται ακίνητα, τα οποία δεσμεύονται μέχρι την πλήρη αποπληρωμή ενός δανείου.
[Φυσικό] Αντίγραφο Κίνησης
Aντίγραφο των κινήσεων ενός τραπεζικού λογαριασμού το οποίο είτε αντλείται από τον δικαιούχο του λογαριασμού μέσω των ψηφιακών δικτύων, παρέχοντας τη δυνατότητα εκτύπωσης ή αποθήκευσής του, είτε αποστέλλεται μέσω του ταχυδρομείου στη διεύθυνση που έχει δηλώσει.
Χαρτοφυλάκιο
Το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων που έχει ένας επενδυτής στην κατοχή του ονομάζεται χαρτοφυλάκιο και μπορεί να περιλαμβάνει χρηματοπιστωτικά μέσα (όπως μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια) και μετρητά. Ένα χαρτοφυλάκιο μπορεί να περιέχει ευρύτερο φάσμα περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων ακινήτων, έργων τέχνης και ιδιωτικών επενδύσεων.
Ψηφιακό Νόμισμα
Οποιοδήποτε νόμισμα δεν υπάρχει σε φυσική μορφή, δεν είναι τυπωμένο δηλαδή όπως το παραδοσιακό νόμισμα, αλλά αποθηκεύεται ή ανταλλάσσεται μέσω διαδικτύου, ονομάζεται ψηφιακό νόμισμα/χρήμα ή ηλεκτρονικό νόμισμα/χρήμα. Οι συναλλαγές με τα ψηφιακά νομίσματα γίνονται στιγμιαία. Τα περισσότερα ψηφιακά νομίσματα είναι κρυπτογραφημένα, όπως για παράδειγμα το Bitcoin, το Ethereum, το Litecoin κ.ά.
Ωρίμανση
Η ημερομηνία λήξης οποιουδήποτε χρεογράφου, γραμματίου, ομολόγου, προθεσμιακής κατάθεσης κ.λπ., η ημερομηνία δηλαδή κατά την οποία ο κάτοχος του χρεογράφου θα εισπράξει την ονομαστική αξία, ονομάζεται ωρίμανση.
Με την υποστήριξη
Το παρόν άρθρο συντάχθηκε αποκλειστικά από την αθηΝΕΑ. Οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό είναι γενικού και ενημερωτικού χαρακτήρα και δεν προορίζονται για να θεωρηθούν ως νομικές, λογιστικές, φορολογικές, επενδυτικές ή άλλες συμβουλές. Η ιδιότητα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος Α.Ε. ως χορηγός του παρόντος άρθρου δεν αποτελεί ούτε δύναται να ερμηνευθεί ως εγγύηση ή ανάληψη οιασδήποτε ευθύνης για την ακρίβεια, επάρκεια, πληρότητα, εγκυρότητα ή χρησιμότητα του περιεχομένου του καθώς και για το εν γένει περιεχόμενό του. Κάθε τυχόν επενδυτική ή άλλη απόφαση πρέπει να λαμβάνεται με ίδια κρίση του αναγνώστη και να βασίζεται σε προσωπική ενημέρωσή του. Ο αναγνώστης, πριν τη λήψη τυχόν επενδυτικών ή άλλων αποφάσεών του, χρειάζεται να λαμβάνει κάθε απαιτούμενη επαγγελματική συμβουλή από δικούς του ανεξάρτητους επενδυτικούς, νομικούς, φορολογικούς ή άλλους συμβούλους. Η Τράπεζα δεν ευθύνεται ούτε αναλαμβάνει ουδεμία νομική υποχρέωση σε σχέση με ή ως συνέπεια ενδεχόμενης επενδυτικής ή άλλης απόφασης που βασίστηκε στο παρόν άρθρο. Ακόμη, δεν φέρει καμία ευθύνη για οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση απώλεια ή ζημία που μπορεί να προκύψει από την ανάγνωση/ χρήση του παρόντος άρθρου.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Πράσινες Επενδύσεις ή Επενδύοντας στο Μέλλον μας
6+1 Οικονομικά Tips για Φοιτητές
Embedded Banking ας Συστηθούμε!
Βραχυχρόνια Μίσθωση: Με Συμφέρει Τελικά;
Στεγαστικά Δάνεια Νέων: Τι Πρέπει Να Γνωρίζω;
