Aπό τα βάθη του ωκεανού μέχρι την κορυφή του Έβερεστ, αλλά και στον εγκέφαλό μας και στα τοιχώματα των αγγείων μας, τα μικροπλαστικά βρίσκονται παντού. Ένας ύπουλος εισβολέας όχι μόνο γιατί δεν ξέρουμε πώς και τι ακριβώς προκαλεί –με ποιες ακριβώς ασθένειες σχετίζεται και σε ποιο βαθμό ευθύνεται για αυτές–, αλλά γιατί είναι αόρατος και τείνουμε να τον ξεχνάμε.
Αλλά, ακόμη κι αν επιμένουμε να τον θυμόμαστε, πώς μπορούμε να προστατευτούμε από αυτή την απειλή; Η επέλαση του πλαστικού είναι παγκόσμια, καθολική και, παρά τις εμφανείς συνέπειες στο περιβάλλον και στην υγεία μας, ακάθεκτη.
Έτσι συνεχίζουν να συγκατοικούν μαζί μας και τα μικροπλαστικά, είτε είναι πρωτογενή (αυτά που χρησιμοποιούνται στις βιομηχανίες για την παραγωγή π.χ. καλλυντικών, υφασμάτων κ.λπ.) είτε δευτερογενή (αυτά που προκύπτουν από τη διάσπαση μεγαλύτερων πλαστικών αντικειμένων π.χ. από το μπουκαλάκι του νερού μας), που είναι και πολύ περισσότερα.
Σύμφωνα με την έρευνα της αθηΝΕΑς Research για τα πλαστικά μιας χρήσης, υπολογίζεται ότι εισέρχονται στους ωκεανούς μας κάθε χρόνο 11 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι πλαστικών, επιπλέον των 200 εκατομμυρίων που εκτιμάται ότι έχουν ήδη εισέλθει τα προηγούμενα χρόνια. Με αυτό τον ρυθμό, μέχρι το 2050 στους ωκεανούς μας θα υπάρχει περισσότερο πλαστικό παρά ψάρια.
Πλαστικό που αποσυντίθεται, διασπάται σε μικροπλαστικά, που τρώνε τα ψάρια και κατ’ επέκταση εμείς, όταν αυτά καταλήγουν στο τραπέζι μας. Μάλιστα, διαβάζουμε πως τα 2/3 από τους 430 και πλέον εκατομμύρια μετρικούς τόνους πλαστικού που παράγονται απορρίπτονται ως απόβλητα ύστερα από μία μόνο χρήση.
Και ενόσω η επιστήμη ερευνά πώς μπορούμε να αποβάλλουμε τα μικροπλαστικά ώστε να εξαλείψουμε ή να επιβραδύνουμε τις συνέπειες που επιφέρουν στην υγεία μας, κάποιοι άλλοι ήδη εφαρμόζουν σχετικές μεθόδους στους πελάτες τους. Αρκεί να τους εμπιστευτούν και να διαθέσουν 13.000 δολάρια.
Και, εκτός από την κατάποση ή εισπνοή των μικροπλαστικών, απομένει τώρα να επιβεβαιωθεί και εάν τα νανοπλαστικά –εκείνα με διάμετρο μικρότερη από 1 μικρόμετρο– μπορούν ακόμη να γλιστρήσουν και μέσα από το δέρμα μας.
Συνειδητοποιούμε πως σε αυτό τον «κύκλο πλαστικού» που μας καταδυναστεύει η ασπίδα προστασίας μας είναι, πράγματι, διάτρητη. Και ότι ο «κύκλος παραγωγής και κατανάλωσής» του δείχνει να αργεί πολύ να το αποβάλλει από τη ζωή μας.
Έτσι, η επιστήμη αρχίζει να ερευνά με ποιες μεθόδους μπορούμε, τουλάχιστον, να καθαρίσουμε το σώμα μας. Πώς μπορούμε να αποβάλλουμε τα μικροπλαστικά ώστε να εξαλείψουμε ή να επιβραδύνουμε τις συνέπειες που επιφέρουν στην υγεία μας.
Και ενόσω η επιστήμη ερευνά, κάποιοι άλλοι ήδη εφαρμόζουν τις μεθόδους αυτές στους πελάτες τους. Αρκεί να τους εμπιστευτούν και να διαθέσουν 13.000 δολάρια.
Φιλτράροντας τα Μικροπλαστικά
Τόσο η έρευνα με την οποία πειραματίζονται οι επιστήμονες όσο η εμπορική διαδικασία Clari/Clari procedure της Clarify Clinics κάνουν λόγο για διήθηση αίματος/αφαίρεση πλάσματος.
Στη μελέτη «Therapeutic Apheresis: A Promising Method to Remove Microplastics?» αναφέρονται τα αποτελέσματα της πειραματικής αυτής θεραπευτικής διαδικασίας σε 21 ασθενείς με μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα/σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, η οποία έχει παρουσιάσει θεαματική αύξηση τα τελευταία χρόνια και συσχετίζεται με τη ρύπανση του αέρα από σωματίδια μεγέθους 10 μικρομέτρων ή μικρότερα.
Σε τι συνίσταται η διαδικασία; Σε ένα είδος φιλτραρίσματος του αίματος: το αίμα εξάγεται από μία φλέβα και περνάει μέσα από κυκλώματα φίλτρων που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να αφαιρούν συγκεκριμένα στοιχεία. Στη συνέχεια, το «καθαρισμένο» αίμα επιστρέφει στο σώμα μέσω άλλης φλέβας. Το υγρό όπου συγκεντρώνονται αυτά τα στοιχεία αναλύεται ώστε να εντοπιστεί περιεχόμενο που δεν ανήκει κανονικά στο αίμα.
H μελέτη πράγματι εντόπισε μικροπλαστικά, χωρίς όμως να ποσοτικοποιεί με ακρίβεια το ποσοστό που αφαιρέθηκε. Όμως, τα μικροπλαστικά δεν βρίσκονται μόνο στο αίμα, εισχωρούν και σε ιστούς ή όργανα που δεν μπορούν να προσεγγιστούν με απλή διήθηση αίματος. Μια άλλη παράμετρος είναι και το ότι τα σωματίδια διαφέρουν σε μέγεθος, σχήμα, χημική σύνθεση και επεξεργασία, κάτι που επηρεάζει το ποια από αυτά μπορούν να απομακρυνθούν. Για παράδειγμα, κάποια μπορεί να μην «πιάνονται» εύκολα από τα υφιστάμενα φίλτρα ή τις μεθόδους διήθησης.
Κατά την εμπορική αξιοποίηση της (ιδίας λογικής) μεθόδου από την Clarify Clinics με την επωνυμία Clari/Clari Procedure, το πλάσμα διαχωρίζεται από τα ερυθρά και τα λευκά αιμοσφαίρια και στη συνέχεια φιλτράρεται και απομακρύνονται όχι μόνο τα μικροπλαστικά, αλλά και άλλες επιβλαβείς χημικές ουσίες. Στη συνέχεια, το καθαρό πια πλάσμα και τα κύτταρα του αίματος αναμειγνύονται εκ νέου και επιστρέφονται στον οργανισμό.
Η διευθύνουσα σύμβουλος της νεοσύστατης βρετανικής επιχείρησης, η Yael Cohen, αφού εφάρμοσε τη διαδικασία Clari στον εαυτό της, ανέφερε ότι είδε «μείωση κατά 90% στα μικροπλαστικά έπειτα από μόλις μία συνεδρία» –για να είναι αποτελεσματική η διαδικασία πρέπει να επαναλαμβάνεται δύο και τρεις φορές μέσα στο ίδιο έτος– και δημοσίευσε στιγμιότυπα οθόνης από τις εξετάσεις αίματος πριν και μετά.
Η κλινική λειτουργεί από τα τέλη του περασμένου έτους, παρότι δεν έχουν ακόμη λάβει έγκριση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) στις ΗΠΑ, στον οποίο σχεδιάζουν να υποβάλουν αίτηση «άμεσα». Όπως λέει η Cohen, στήθηκε πολύ απλά, καθώς δεν χρειάζεται κάτι περισσότερο από ένα μονόκλινο δωμάτιο, έναν γιατρό και μια νοσοκόμα. Λέει επίσης ότι έχουν ήδη επισκεφτεί την κλινική ή έχουν προγραμματίσει ραντεβού στελέχη επιχειρήσεων, επενδυτές venture capital και διασημότητες. Μεταξύ αυτών ο Orlando Bloom, ο οποίος δημοσίευσε πρόσφατα στο Instagram μια φωτογραφία όπου εμφανίζεται συνδεδεμένος με το μηχάνημα της κλινικής, γράφοντας «Ευχαριστώ για τη βοήθεια @clarifyclinics» και προσθέτοντας ένα emoji με χέρια σε στάση προσευχής.
Ακούγεται λίγο σαν… επιστημονική φαντασία, είναι αλήθεια. Και ναι, ούτε το δείγμα των ερευνών είναι αρκετό ώστε να θεωρήσουμε τα συμπεράσματα ασφαλή. Και βέβαια, τέτοιου είδους διαδικασίες ως «υπηρεσίες υγείας» είναι όχι μόνο πανάκριβες, αλλά και πιθανόν μη βιώσιμες για μαζική χρήση. Μένουν, δηλαδή, να γίνουν και να ελεγχθούν πολλά.
Κανείς δεν αμφισβητεί, ωστόσο, ότι η έρευνα αξίζει τον κόπο. Με την ελπίδα πώς κάποτε αυτό που μοιάζει με sci-fi σενάριο θα γίνει πραγματικότητα. Άλλωστε, δεν θα είναι η πρώτη φορά.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Η Κούβα, ο Αυτισμός και ο Trump
