Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά η όμορφη και γραφική Χάλκη θα γεμίσει μουσικές και καλλιτεχνική αύρα. Το Μουσικό Φεστιβάλ Χάλκης – Δημήτρης Κρεμαστινός διεκδικεί ξεχωριστή θέση στις καλοκαιρινές μουσικές εκδηλώσεις και ήδη φαίνεται να καθιερώνεται ως σημαντικός εγχώριος καλλιτεχνικός θεσμός.
Με τον τίτλο «Μεταξύ Δύο Κόσμων», φέτος το φεστιβάλ έχει βασική επιδίωξη την ανάδειξη της συνέχειας και της συμπληρωματικότητας των διαφορετικών μουσικών ειδών. Κάτι που υποστηρίζετα άψογα στο πρόγραμμά του, το οποίο περιλαμβάνει ποικιλία μουσικών ακουσμάτων. Κλασική μουσική, ελληνικό τραγούδι της δεκαετίας του ’30, μουσικές από τη Σμύρνη, ενώ το φεστιβάλ κλείνει με μια συναυλία-αφιέρωμα στον σπουδαίο Μίμη Πλέσσα.
Η αθηΝΕΑ –χορηγός επικοινωνίας του φεστιβάλ– είχε τη χαρά να συνομιλήσει με τον Άγγελο Φραγκάκη, δήμαρχο Χάλκης, ο οποίος με ενθουσιασμό και αγάπη μας μίλησε για τον τόπο και την ιστορία του, αλλά και για το παρόν και το μέλλον του φεστιβάλ.
Κύριε Φραγκάκη, πώς γεννήθηκε, πριν από 3 χρόνια, η ιδέα ενός μουσικού φεστιβάλ στο νησί σας;
Το Φεστιβάλ Μουσικής Χάλκης – Δημήτρης Κρεμαστινός ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια ως νέος πολιτιστικός θεσμός στην «υπηρεσία» της μουσικής τέχνης. Η ιδέα για το φεστιβάλ γεννήθηκε από βαθιά αγάπη για τη μουσική αλλά και την επιθυμία να φέρουμε την τέχνη σε ένα νησί με τόσο πλούσια ιστορία και φυσική ομορφιά και την ίδια στιγμή να τιμήσουμε τον αείμνηστο Δημήτρη Κρεμαστινό. Τον Χαλκίτη επιστήμονα, πολιτικό και ευπατρίδη.
Πάντα πίστευα ότι η Χάλκη μπορούσε να γίνει ένας σημαντικός πολιτιστικός προορισμός και η μουσική ήταν το κλειδί για να το καταφέρουμε. Αρχικά, η ιδέα μπορεί να φάνηκε κάπως φιλόδοξη, αλλά με τη βοήθεια της τοπικής κοινότητας, των μουσικών και των χορηγών, καταφέραμε να κάνουμε το όνειρό μας πραγματικότητα.
Ήταν μια μεγάλη πρόκληση, αλλά ταυτόχρονα και μια συναρπαστική περιπέτεια. Θυμάμαι ακόμα την πρώτη συναυλία, όταν είδα τον κόσμο να συγκεντρώνεται στην πλατεία και να απολαμβάνει τη μουσική. Ήταν μια στιγμή μεγάλης ικανοποίησης και συγκίνησης και ένιωσα ότι είχαμε δημιουργήσει κάτι πραγματικά ξεχωριστό.
«Στόχος μας ήταν να δημιουργήσουμε μια μοναδική μουσική εμπειρία, συνδυάζοντας την υψηλή ποιότητα της μουσικής με την ομορφιά και την ιστορία του νησιού μας».
Και τώρα, 3 χρόνια μετά, τι σχόλια έχετε ακούσει ή λάβει και πώς παρατηρείτε να εξελίσσεται η πρωτοβουλία αυτή βάσει της εμπειρίας που έχετε πια αποκτήσει;
Το φεστιβάλ είναι μια ξεχωριστή εμπειρία που μας άφησε πολλές ανεκτίμητες εικόνες και μνήμες τα προηγούμενα χρόνια. Το κοινό το αγκάλιασε. Οι επισκέπτες εκτίμησαν την ποικιλία των μουσικών προτάσεων, την υψηλή ποιότητα των παραστάσεων και τη μοναδική ατμόσφαιρα του νησιού. Πολλοί ανέφεραν ότι το φεστιβάλ συνέβαλε στην αναβάθμιση της πολιτιστικής ζωής της Χάλκης και στην προσέλκυση νέου κοινού.
Από την πλευρά μας, παρατηρήσαμε μια αυξημένη συμμετοχή του κοινού σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, καθώς και μια μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα του φεστιβάλ σε εθνικό επίπεδο. Καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα πολιτιστικό γεγονός υψηλού επιπέδου, που προβάλλει το νησί μας και προσελκύει επισκέπτες από όλη τη χώρα.
Πρόσφατα, στο επεισόδιο #BraveNewIslands της εκπομπής #BraveNewGreece –στην οποία η αθηΝΕΑ είναι συμπαραγωγός–ανακαλύψαμε και άλλη μια πλευρά της όμορφης Χάλκης: πως είναι το πρώτο GR-eco Island της χώρας! Με ποιον τρόπο συνδέεται το φεστιβάλ με την προσπάθεια η Χάλκη να είναι βιώσιμος και αειφόρος τουριστικός προορισμός;
Η Χάλκη, ως το πρώτο GR-eco Island της χώρας, αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα βιώσιμου τουρισμού. Αυτό σημαίνει ότι το νησί έχει αναλάβει δράσεις για να προστατεύσει το περιβάλλον, να διατηρήσει την πολιτιστική του κληρονομιά και να αναπτύξει έναν τουρισμό που να ωφελεί τόσο τους ντόπιους όσο και τους επισκέπτες.
Η σύνδεση του φεστιβάλ με την προσπάθεια αυτή είναι πολλαπλή, καθώς το φεστιβάλ αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία να παρουσιαστεί η Χάλκη ως προορισμός που συνδυάζει την πολιτιστική κληρονομιά με την περιβαλλοντική ευαισθησία.
Μέσα από τις δράσεις του φεστιβάλ, μπορούν να αναδειχθούν οι προσπάθειες που καταβάλλονται για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης των πόρων. Το φεστιβάλ συμβάλλει στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας, υποστηρίζοντας παράλληλα τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν βιώσιμες πρακτικές.
Για παράδειγμα, μπορούν να προωθηθούν τα τοπικά προϊόντα, η παραδοσιακή κουζίνα και οι υπηρεσίες που σέβονται το περιβάλλον. Η οργάνωση του φεστιβάλ γίνεται με τη συμμετοχή της τοπικής κοινότητας, ενισχύοντας έτσι την αίσθηση της ιδιοκτησίας και της υπευθυνότητας για την προστασία του νησιού. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και την ενίσχυση της φήμης της Χάλκης ως προορισμού που συνδυάζει την πολιτιστική κληρονομιά με την περιβαλλοντική ευαισθησία.
«Το φεστιβάλ αποτελεί ισχυρό εργαλείο για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και την ενίσχυση της φήμης της Χάλκης ως προορισμού που συνδυάζει την πολιτιστική κληρονομιά με την περιβαλλοντική ευαισθησία».
Συνεργάζεστε σταθερά με τον κορυφαίο βιολιστή και μαέστρο Νίκο Χαλιάσα. Ποια στοιχεία της προσωπικότητάς του σας ώθησαν να τον επιλέξετε ως καλλιτεχνικό διευθυντή του φεστιβάλ;
Καταρχήν, ο Νίκος Χαλιάσας αγάπησε βαθιά τη Χάλκη, τον τόπο και τους ανθρώπους του. Είναι ένας καλλιτέχνης που αφιερώνει τη ζωή του στη μουσική. Η αφοσίωσή του στην τέχνη είναι εμφανής σε κάθε του έργο. Η βαθιά γνώση του και η ικανότητά του να ανακαλύπτει νέα ταλέντα είναι αδιαμφισβήτητα. Η διεθνής αναγνώρισή του συμβάλλει στην προβολή του φεστιβάλ μας σε ένα ευρύτερο κοινό.
Διαθέτει εξαιρετικές οργανωτικές ικανότητες, οι οποίες εμπνέουν την ομάδα και είναι ακριβώς αυτό που χρειαζόμαστε για να οργανώσουμε ένα φεστιβάλ τόσο μεγάλης κλίμακας. Και φυσικά, να μην ξεχνάμε το βασικότερο συστατικό της επιτυχίας, «το πάθος» του για τη μουσική, το οποίο είναι μεταδοτικό. Είμαστε σίγουροι ότι θα καταφέρει και φέτος να μεταδώσει αυτό το πάθος στο κοινό μας και να δημιουργήσει μια μοναδική μουσική εμπειρία.
Η μουσική έχει –ούτως ή άλλως– τη δική της μαγεία, η οποία ενισχύεται περισσότερο όταν ακούγεται σε ιδιαίτερους χώρους. Με ποιο κριτήριο επιλέξατε τα συγκεκριμένα σημεία του νησιού για τις συναυλίες;
Είναι αλήθεια ότι η μουσική αποκτά μια ξεχωριστή διάσταση όταν ακούγεται σε ιδιαίτερους χώρους. Για την επιλογή των σημείων διεξαγωγής των συναυλιών λάβαμε υπόψη μας μια σειρά από κριτήρια.
Καταρχήν, επιλέξαμε σημεία που προσφέρουν εξαιρετική ακουστική, ώστε το κοινό να απολαύσει τη μουσική στην καλύτερη δυνατή ποιότητα. Επίσης, θελήσαμε να συνδυάσουμε τη μουσική με την ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού, έτσι επιλέξαμε χώρους που έχουν ιδιαίτερη ιστορική σημασία ή που συνδέονται με την πολιτιστική κληρονομιά της Χάλκης, διαλέξαμε χώρους με ιδιαίτερη αισθητική, που δημιουργούν ένα μοναδικό φυσικό σκηνικό για τις συναυλίες. Τέλος, λάβαμε υπόψη μας τη χωρητικότητα κάθε σημείου, ώστε να εξασφαλίσουμε την άνεση του κοινού.
Στόχος μας ήταν να δημιουργήσουμε μια μοναδική μουσική εμπειρία για τους ανθρώπους που θα μας τιμήσουν με την παρουσία τους, συνδυάζοντας την υψηλή ποιότητα της μουσικής με την ομορφιά και την ιστορία του νησιού μας.
Βρήκα πολύ ενδιαφέρον το πρόγραμμα του φεστιβάλ όσον αφορά το ρεπερτόριο και τους συμμετέχοντες. Θα ήθελα να αναφερθώ με συγκίνηση στο αφιέρωμα στον Μίμη Πλέσσα. Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για αυτή την πρωτοβουλία;
Χαίρομαι που το αφιέρωμα στον Μίμη Πλέσσα σας άγγιξε τόσο βαθιά. Η μουσική του αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής μουσικής σκηνής και πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να τιμούμε τους μεγάλους δημιουργούς μας.
Η απόφαση να αφιερώσουμε ένα μέρος του φεστιβάλ στον Μίμη Πλέσσα βασίστηκε σε πολλούς λόγους: τα τραγούδια του έχουν αφήσει ανεξίτηλο σημάδι στην ελληνική μουσική και τραγουδιούνται από όλες τις γενιές, είναι ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες της χώρας μας και έχει συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της ελληνικής μουσικής.
Με αυτό το αφιέρωμα, θέλουμε να τιμήσουμε την πορεία του. Επιλέξαμε να παρουσιάσουμε ένα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει τα πιο αγαπημένα τραγούδια, ερμηνευμένα από εξαιρετικούς καλλιτέχνες. Ελπίζουμε ότι το αφιέρωμα αυτό θα συγκινήσει το κοινό και θα αποτελέσει μια όμορφη αναδρομή στη μουσική ιστορία μας.
Το 2022 –και με αφορμή το 1ο Μουσικό Φεστιβάλ Χάλκης– η Χάλκη απέκτησε ένα καινούργιο πιάνο, «το πιάνο της Χάλκης», το οποίο παρέμεινε στο νησί για να χρησιμοποιηθεί από τα παιδιά του νησιού. Πλέον, πόσο διαδεδομένη είναι η μουσική παιδεία στη Χάλκη και με ποιους τρόπους ενθαρρύνεται η νέα γενιά του νησιού να ασχοληθεί με τη μουσική;
Η προσφορά του πιάνου από τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής το 2022 αποτέλεσε καταλύτη για την ανάπτυξη της μουσικής παιδείας στη Χάλκη. Παρατηρούμε μια αύξηση του ενδιαφέροντος των παιδιών μας για τη μουσική, με αρκετά από αυτά να ξεκινούν μαθήματα πιάνου. Η μουσική έχει γίνει πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των μικρών Χαλκιτών και είμαι πολύ ικανοποιημένος για αυτή την εξέλιξη.
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα πολλά που μπορούμε να κάνουμε. Θα θέλαμε να προμηθευτούμε και άλλα μουσικά όργανα, όπως βιολιά και φλάουτα, και να συνεργαστούμε με επαγγελματίες μουσικούς για να προσφέρουμε πιο εξειδικευμένα μαθήματα. Στόχος μας είναι η μουσική να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη των παιδιών μας.
«Καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα πολιτιστικό γεγονός υψηλού επιπέδου, που προβάλλει το νησί μας και προσελκύει επισκέπτες από όλη τη χώρα».
Έχοντας ασχοληθεί με τους παραδοσιακούς χορούς, γνωρίζω πολλούς σκοπούς και τραγούδια από τα Δωδεκάνησα. Είναι χαρούμενοι και γεμάτοι ενέργεια. Για παράδειγμα, θυμάμαι τον αποκριάτικό χορό «Σκούπα», που είναι και παιχνιδιάρικος! Εσείς έχετε κάποιο αγαπημένο παραδοσιακό άκουσμα και γενικά τι μουσική σας αρέσει να ακούτε;
Είναι υπέροχο που ανακαλύψατε τη μαγεία των παραδοσιακών χορών των Δωδεκανήσων! Προσωπικά, έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στη Σούστα Χάλκης, η μουσική της είναι τόσο ζωντανή και μελωδική που με κάνει να θέλω να σηκωθώ και να χορέψω! Μου θυμίζει τις καλοκαιρινές βραδιές στα πανηγύρια, όταν μαζευόμαστε και γιορτάζουμε όλοι μαζί.
Αλλά, πέρα από τους χορούς, μου αρέσει πολύ και η παραδοσιακή μουσική της Κρήτης. Τα μαντολινάτα και τα κάλαντα έχουν μια μοναδική μελωδία, που με ταξιδεύει σε άλλες εποχές. Και βέβαια, δεν μπορώ να παραλείψω να αναφέρω το ρεμπέτικο, μια μορφή μουσικής που εκφράζει τα βάθη της ελληνικής ψυχής. Κάθε είδος ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, σε όλες τις μορφές της, με συγκινεί. Είναι μια μουσική που με γεμίζει ενέργεια, με συνδέει με τις ρίζες μου και με κάνει να νιώθω πιο κοντά στους ανθρώπους και στην ιστορία μας.
Ευχαριστούμε θερμά και ευχόμαστε καλή επιτυχία στο φεστιβάλ!
- Το 3o Μουσικό Φεστιβάλ Χάλκης – Δημήτρης Κρεμαστινός θα πραγματοποιηθεί στη Χάλκη 7-11 Σεπτεμβρίου 2024. Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα και τους συντελεστές θα βρείτε εδώ.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
3ο Φεστιβάλ Μουσικής Χάλκης – Δημήτρης Κρεμαστινός | Μεταξύ Δύο Κόσμων
