Μαλλιά πιασμένα ψηλά σε κότσο-σφηγκοφωλιά, πρόσωπο με έντονα χαρακτηριστικά, τονισμένο winged-eyeliner, ρετρό φορέματα, στιλ που παρέπεμπε στις κλασικές ντίβες του παρελθόντος. Και τι φωνή! Soul, jazz και R&B ηχόχρωμα, συνδυασμένο με βαθιά εκφραστικότητα. Nαι, η Amy Winehouse ήταν ξεχωριστή!
Ωστόσο, πίσω από την υπέροχη φωνή και τη vintage γοητεία της κρυβόταν μια τραγική προσωπικότητα που αντανακλούσε στους blues στίχους που τραγουδούσε.
Η Amy ήταν μια παράδοξη ύπαρξη: καλλιτέχνις με αστείρευτο χάρισμα που την εκτόξευσε στα ουράνια, αλλά και με πολλούς προσωπικούς δαίμονες που την κρατούσαν παγιδευμένη σε μια ζοφερή πραγματικότητα.
Γεννημένη στις 14 Σεπτεμβρίου 1983 στο Λονδίνο, η Amy Jade Winehouse μεγάλωσε σε μουσική οικογένεια: είχε θείους επαγγελματίες μουσικούς jazz και ο πατέρας της, που αγαπούσε το τραγούδι, της ενέπνευσε την αγάπη για τη μουσική και τον soulful ήχο που λάτρεψε.
Στα 10 της, επηρεασμένη από τα αμερικανικά R&B και hip hοp συγκροτήματα της εποχής (TLC, Salt-N-Pepa κ.ά.), έφτιαξε το ερασιτεχνικό ραπ γκρουπ Sweet ‘n Sour. Δύο χρόνια αργότερα, έγινε δεκτή στη διάσημη σχολή θεάτρου Sylvia Young Theatre School και τότε απέκτησε και την πρώτη της κιθάρα. Ατίθαση και ανυπάκουη σε κανόνες, αποβλήθηκε στα 16 της.
«Δεν ακούω πολλά καινούργια τραγούδια. Προτιμώ τα παλιά. Είναι όλα δραματικά και ατμοσφαιρικά. Καθένα από αυτά είναι μια ολόκληρη ιστορία». Amy Winehouse
Την ίδια χρονιά όμως, ο συμμαθητής και στενός φίλος της, ο τραγουδιστής της pop Tyler James, έστειλε μια demo κασέτα της στην εταιρεία A&R, η οποία έψαχνε για jazz τραγουδίστρια. Αυτό ήταν. Το πρώτο δισκογραφικό της συμβόλαιο ήταν πια γεγονός.
Το ντεμπούτο άλμπουμ της «Frank» κυκλοφόρησε το 2003. Έγινε διπλά πλατινένιο και ήταν υποψήφιο για το βραβείο Mercury Music Prize, καθώς και για δύο Brit Awards. Το ακατέργαστο διαμάντι είχε αρχίσει να λάμπει. Το μέλλον προμηνυόταν εντυπωσιακό.
Την αλματώδη άνοδό της, όμως, επισκίασε το γεγονός πως η Winehouse άρχισε να προβάλλεται ασύστολα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ως ένα ασταθές party girl με διατροφικές διαταραχές, ροπή στο αλκοόλ και την κατάχρηση ουσιών.
Tην κατάσταση επιδείνωσε και η ταραχώδης «on-off» σχέση της με τον παραγωγό video Blake Fielder-Civil, με τον οποίο αρραβωνιάστηκαν το 2007. Ωστόσο, η ζωή τους ήταν γεμάτη καβγάδες, σκληρά ναρκωτικά, αλκοόλ και σωματική κακοποίηση.
Η ίδια η Winehouse μάλιστα αποκάλυψε πως το μοιραίο αυτό ειδύλλιο αλλά και η αποτυχημένη εμπειρία της σε κέντρο αποτοξίνωσης αποτέλεσαν έμπνευση για αρκετά από τα κομμάτια του «Back to Black» (2006), του δεύτερου άλμπουμ της που την εκτόξευσε στο διεθνές στερέωμα και την εδραίωσε ως μια από τις πιο συναρπαστικές φωνές της γενιάς της.
«Δεν γράφω τραγούδια για να γίνω διάσημη. Γράφω τραγούδια επειδή δεν ξέρω τι θα έκανα αν δεν τα έγραφα. Θέλω οι άνθρωποι να ακούν τη φωνή μου και να ξεχνούν τα προβλήματά τους». Amy Winehouse
Το «Back to Black» έγινε 5 φορές πλατινένιο και best seller άλμπουμ στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2007, αναδεικνύοντας τη Winehouse σε «Καλύτερη Solo Τραγουδίστρια» στα Brit Awards.
Στα αμερικανικά charts του Billboard δε, το άλμπουμ κατέκτησε την υψηλότερη θέση από οποιοδήποτε άλλο αμερικανικό ντεμπούτο Βρετανίδας καλλιτέχνιδας στην ιστορία. Το άλμπουμ παρέμεινε στο Top-10 για αρκετούς μήνες, πουλώντας πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα, με το «Rehab» να γίνεται επίσης top 10 επιτυχία στις ΗΠΑ.
Ωστόσο η περιοδεία που συνόδευσε την κυκλοφορία του άλμπουμ το 2007 δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Η Winehouse εμφανίστηκε μεθυσμένη και εκτός εαυτού στη σκηνή της National Indoor Arena του Μπέρμιγχαμ και αποδοκιμάστηκε έντονα, κάτι που οδήγησε στην ακύρωση όλων των επόμενων δημόσιων εμφανίσεών της.
Την επόμενη χρονιά, λόγω «χρήσης και κατάχρησης ναρκωτικών ουσιών», απορρίφθηκε η αίτησή της για βίζα κι έτσι δεν κατάφερε να παρευρεθεί στην απονομή των βραβείων Grammy στις ΗΠΑ, όπου κέρδισε 5 βραβεία, συμπεριλαμβανομένων των βραβείων «Καλύτερος Νέος Καλλιτέχνης», «Δίσκος της Χρονιάς» και «Τραγούδι της Χρονιάς».
Παρά τη μεγάλη επιτυχία του άλμπουμ, που παρεμπιπτόντως το 2008 ανακηρύχθηκε το δεύτερο σε πωλήσεις άλμπουμ στον κόσμο και το 2009 μπήκε στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες για τα «περισσότερα βραβεία Grammy που κέρδισε Βρετανίδα καλλιτέχνις», η σωματική και ψυχική υγεία της Winehouse επιδεινωνόταν.
Η αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά της συνεχίστηκε με αποκορύφωμα την εμφάνισή της στο θρυλικό φεστιβάλ του Glanstonbury στην Αγγλία, όπου τσακώθηκε έντονα με θεατές.
Μπήκε σε κλινική, αλλά δεν κατάφερε ποτέ να νικήσει τον εθισμό της. Στις 23 Ιουλίου 2011, η τραγουδίστρια βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της στο Camden εξαιτίας «δηλητηρίασης από αλκοόλ».
Τραγική ειρωνεία; Ανήκει πια κι εκείνη στο «Club 27»: στους ροκ καλλιτέχνες που έφυγαν από τη ζωή στα 27 τους όπως ο Brian Jones, ο Jimi Hendrix, η Janis Joplin, ο Jim Morrison, ο Jean-Michel Basquiat, ο Kurt Cobain.
«Δεν νομίζω ότι η ικανότητά σου να παλεύεις έχει να κάνει με την ηλικία σου. Έχει να κάνει περισσότερο με το πόσο θυμό κρύβεις μέσα σου». Amy Winehouse
Παρά την αμφιλεγόμενη, τραγική και τόσο σύντομη ζωή της, η Winehouse άφησε ανεξίτηλο σημάδι στο μωσαϊκό της σύγχρονης μουσικής. Ήταν μοναδική. Στα τραγούδια της έβγαζε «ψυχούλα»: την ευαλωτότητά της αλλά και τη λαχτάρα της για ζωή. Οι στίχοι ήταν εξομολογητικοί και οι ερμηνείες της αποκάλυπταν με οδυνηρή ειλικρίνεια την πολυπλοκότητα των βιωμάτων της. Έμοιαζαν σαν προσπάθειες κάθαρσης και απελευθέρωσης από τα τραύματα, τον πόνο, τους φόβους, το εσωτερικό της χάος.
Δυστυχώς, η μεταμορφωτική δύναμη της τέχνης δεν λειτούργησε αρκετά λυτρωτικά για εκείνη. Όμως η φωνή της, με τις τραχιές αποχρώσεις και τη συναισθηματική της ένταση, εξακολουθεί να γοητεύει και να συγκινεί.
Μας υπενθυμίζει πως ναι, κάθε απόφαση και στάση ζωής έχει το τίμημά της, αλλά και πως στα βάθη της απόγνωσης μπορεί να υπάρξει ομορφιά. Μια στοιχειωμένη αλλά πραγματική ομορφιά.
Tip: To 2015, παρουσιάστηκε και βραβεύτηκε με Όσκαρ το ντοκιμαντέρ «Amy» του Asif Kapadia. Φέτος τον Απρίλιο θα προβληθεί η βιογραφική ταινία «Back to Black», σε σκηνοθεσία του υποψήφιου για BAFTA καλλιτέχνη και σκηνοθέτη Sam Taylor-Johnson, στενού φίλου της Winehouse.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Ποιες Συναυλίες θα Απολαύσουμε το Καλοκαίρι του 2024;
Τα Βράδια του Μαρτίου Είναι Jazz!
Sinéad O’Connor | Tίποτα δεν Συγκρίνεται Μαζί σου
