H διαχρονική γοητεία της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας είναι δεδομένη και συχνά λέμε ότι ο πολιτισμός και ο τουρισμός αποτελούν την ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας. Σήμερα, η αξιοποίηση της τεχνολογικής καινοτομίας υπόσχεται να προσφέρει καθηλωτικές εμπειρίες για τους επισκέπτες, περισσότερο διαδραστικές, περισσότερο συμπεριληπτικές, περισσότερο προσωποποιημένες.
Η στήλη Working Girl φιλοξενεί αυτό το μήνα τη Δάφνη Τσεβρένη, συνιδρύτρια και οικονομική διευθύντρια της Clio Muse Tours, μιας βραβευμένης πλατφόρμας ψηφιακών ξεναγήσεων για μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους και διαδρομές στην πόλη. Συνδυάζοντας την αγάπη της για τον τουρισμό και τον πολιτισμό και τις γνώσεις της στα οικονομικά ως απόφοιτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ρίχτηκε στην επιχειρηματικότητα από τα 23 της χρόνια, με μεράκι και φιλοδοξία να προωθήσει τα προϊόντα της εταιρείας της στις μεγαλύτερες παγκοσμίως τουριστικές πλατφόρμες, όπως οι TripAdvisor, GetYourGuide και Booking.com.
Με όραμα να συνεισφέρει στον βιώσιμο και υπεύθυνο τουρισμό ενδυναμώνοντας ταυτόχρονα τις τοπικές κοινωνίες, η Δάφνη και μαζί οι συνιδρυτές της Clio Muse Tours Ανδρέας Φατούρος και Γιάννης Νικολόπουλος δημιούργησαν ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο που έχει αποσπάσει διεθνή και εγχώρια βραβεία, μεταξύ άλλων από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNWTO) για τον Στόχο 8 «Αξιοπρεπής Εργασία και Οικονομική Ανάπτυξη» το 2021.
Σύστησέ μας τη Δάφνη, ποια είναι η Δάφνη Τσεβρένη;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα, σε μια οικογένεια προσανατολισμένη από την πλευρά της μητέρας μου στην τέχνη και την αρχιτεκτονική και από την πλευρά του πατέρα μου στην ιατρική – στοιχεία αντίθεσης αλλά και σύνθεσης, που θεωρώ πως έχουν επηρεάσει πολύ την πορεία της ζωής μου.
Στην οικογένειά μου, η μητέρα μου με έμαθε να έχω έντονη κριτική σκέψη, να είμαι πολύ ανεξάρτητη και πάντα προσγειωμένη. Ο πατέρας μου με έμαθε να ζητώ να κάνω το καλύτερο που μπορώ σε ό,τι επιλέγω για μένα, αλλά και για τους γύρω μου. Κανείς στην οικογένεια και στο κοντινό μου περιβάλλον δεν είχε εμπειρία στο επιχειρείν. Ούτε εγώ η ίδια ποτέ περίμενα ότι τελικά θα συν-δημιουργήσω μια νεοφυή εταιρεία, την Clio Muse Tours, που φέτος μάλιστα θα κλείσει αισίως τα 10 χρόνια λειτουργίας.
Το σίγουρο είναι πως είμαι πολύ χαρούμενη για την έως τώρα πορεία μου, με όποια λάθη και επιτυχίες μπορεί να περιλαμβάνει, γιατί είναι πολύ γεμάτη από εμπειρίες, ταξίδια, προκλήσεις και αγαπημένα πρόσωπα.
«Η μητέρα μου πάντα μου έλεγε ότι τα έργα τέχνης δεν χρειάζονται εξήγηση. Πρέπει να τα αφήνεις να μιλούν σε σένα χωρίς απαραίτητα να γνωρίζεις περισσότερα στοιχεία για αυτά, έτσι βγάζεις τα δικά σου συμπεράσματα».
Μπορείς να μοιραστείς μια ουσιαστική προσωπική σύνδεση που έχεις με την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά που σε ενέπνευσε να δημιουργήσεις εμπειρίες και για τους άλλους;
Λόγω της μητέρας μου, η οποία είναι ζωγράφος, από μικρά παιδιά πηγαίναμε με τα αδέρφια μου σε πολλές εκθέσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Έμαθα έτσι να εκτιμώ και να απολαμβάνω όλες τις πτυχές της πολιτιστικής δημιουργίας. Μεγαλώνοντας όμως έβλεπα κενά στη μεταδοτικότητα και τη σύνδεση με το ευρύ κοινό.
Η μητέρα μου πάντα μου έλεγε ότι τα έργα τέχνης δεν χρειάζονται εξήγηση. Πρέπει να τα αφήνεις να μιλούν σε σένα χωρίς απαραίτητα να γνωρίζεις περισσότερα στοιχεία για αυτά, έτσι βγάζεις τα δικά σου συμπεράσματα. Για εμένα όμως αυτό δεν ήταν αρκετό και πάντα θεωρούσα ότι υπάρχει κενό για τους ανθρώπους που αναζητούν περισσότερες πληροφορίες ή απλώς αναρωτιούνται για το τι σκεφτόταν ο καλλιτέχνης του έργου κατά τη δημιουργία του.
Έτσι, όταν παρουσιάστηκε η ευκαιρία για τη «γέννηση» μιας καινοτόμας ιδέας, με παρακίνησε πολύ το θέμα αυτό και, ευτυχώς, ταίριαξε πολύ και με το όραμα των συνεταίρων μου. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα της Clio Muse Tours.
Στόχος της Clio Muse Tours είναι να αξιοποιήσει την τεχνολογία για να προσφέρει την καλύτερη εμπειρία σχετικά με την πολιτιστική κληρονομιά. Πώς δημιουργείτε αξέχαστες εμπειρίες για τους επισκέπτες και τι πιστεύετε ότι κάνει μια εμπειρία πραγματικά αξέχαστη;
Αξέχαστη σου μένει μια εμπειρία, ένα ταξίδι, μια επίσκεψη σε ένα πολιτιστικό χώρο όταν καταφέρεις να «συνδεθείς» με κάποιον τρόπο με τον προορισμό ή το αντικείμενο. Αυτό στοχεύουμε, να δημιουργήσουμε τέτοιες «συνδέσεις». Πώς; Παρέχοντας στον επισκέπτη διαφορετικού είδους πληροφορίες για τον χώρο ή το έκθεμα, που συνδυάζουν την ιστορική πληροφορία με πτυχές της κοινωνίας της εκάστοτε εποχής μέσα από ιστορίες προσώπων και συμβάντων.
Κι αυτό το καταφέρνουμε μέσα από τεχνολογικά εργαλεία που έχουμε αναπτύξει ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να ξεναγηθεί αυτόνομα μέσω του κινητού του σε ένα μουσείο, σε έναν αρχαιολογικό χώρο, ή και περπατώντας μέσα στην πόλη για να ανακαλύψει σημεία της και να τα δει μέσα από μια θεματική που θα τον συναρπάσει.
Τα εργαλεία αυτά περιλαμβάνουν φυσικά την εφαρμογή ξενάγησης που ενσωματώνει πάνω από 500 ξεναγήσεις για 26 χώρες. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη σε όλους μέσα από δημοφιλείς πλατφόρμες, όπως το App Store και το Play Store.
Ταυτόχρονα, έχουμε αναπτύξει και ένα web-app που με ένα σύνδεσμο μπορεί ο επισκέπτης να έχει την πρόσβαση στην ίδια εμπειρία και λειτουργικότητα: ακουστική ξενάγηση με χάρτες και πρόσβαση χωρίς σύνδεση στο ίντερνετ, χωρίς να κατεβάσει μια εφαρμογή, αξιοποιώντας μόνο τον browser του κινητού ή του υπολογιστή του. Αυτό το web-app είναι και παραμετροποιήσιμο και μπορεί να βοηθήσει και άλλους φορείς (τουριστικούς και πολιτιστικούς), για να το διανείμουν εκείνοι φέροντας το δικό τους brand.
Μπορείς να μας περιγράψεις σε δυο γραμμές την εμπειρία μιας συγκεκριμένης ξενάγησης;
Η εμπειρία της ξενάγησης με την Clio Muse Tours θυμίζει το Spotify, ενισχυμένο με φωτογραφίες και χάρτες. Η ξενάγηση παρουσιάζεται στον χρήστη σαν μια διαδρομή με στάσεις στον χάρτη. Στην κάθε στάση, τα σημεία ενδιαφέροντος παρουσιάζονται μέσα από 2-5 ιστορίες διαφορετικού τύπου. Κάθε ιστορία έχει το δικό της τίτλο και διαρκεί έως 40 δευτερόλεπτα. Η μέση ξενάγηση διαρκεί περίπου 2 ώρες.
Στόχος της εμπειρίας είναι ο χρήστης να ακούει πώς να κινηθεί στην πόλη ή το αξιοθέατο και να μη χρειάζεται να κοιτάει το κινητό του. Έτσι, θα απολαμβάνει περισσότερο τον περίγυρό του.
Πρόσφατα η Clio Muse Tours εκδήλωσε ενδιαφέρον να συμμετάσχει στον πρώτο επιταχυντή της Microsoft για την παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη στην Ελλάδα. Πώς πιστεύεις ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συνεισφέρει στην καλύτερη εμπειρία του επισκέπτη;
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι πλέον στη ζωή μας και εμείς, με τη σειρά μας, εξετάζουμε τρόπους ενσωμάτωσής της στα εργαλεία μας για καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών μας. Θεωρούμε ότι είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για βελτιστοποίηση της εμπειρίας του πελάτη μας σε όλο το φάσμα της επαφής μαζί μας και στόχος μας είναι να διασυνδέσουμε το πρωτότυπο περιεχόμενο που έχουμε ήδη αναπτύξει για να δημιουργήσουμε πιο προσωποποιημένες ξεναγήσεις.
Τι έχεις μάθει για την επιχειρηματικότητα, αλλά και για τον εαυτό σου μέσα από την πορεία της Clio Muse Tours;
Η επιχειρηματικότητα είναι κάτι που συνεχώς σε κρατά σε εγρήγορση. Συνεχώς ανακαλύπτω στοιχεία του εαυτού μου που εξελίσσω, προκλήσεις που έρχονται απρόσμενα σε πολλαπλά επίπεδα και που καλούμαι να διαχειριστώ, είτε αφορούν διαπροσωπικές σχέσεις είτε επιχειρηματικά ζητήματα. Με μια φράση, έμαθα ότι πρέπει να είμαι έτοιμη και ανοιχτή για συνεχή εξέλιξη. Η επιχειρηματικότητα δεν σου επιτρέπει να σταματάς, σου ζητά να κοιτάς συνέχεια μπροστά.
«Θέλουμε ταυτόχρονα να σεβόμαστε το περιβάλλον τους, την κοινωνία τους και τον τρόπο ζωής τους. Ο σεβασμός δεν είναι τελικά και ο τρόπος για να έρθουμε σε αρμονία με άλλους πολιτισμούς;»
Υπάρχουν αναδυόμενες τάσεις ή εξελίξεις στην ελληνική τουριστική βιομηχανία που σε ενθουσιάζουν;
Η κυριότερη τάση που με συναρπάζει είναι ο βιώσιμος τουρισμός σε συνδυασμό με την αύξηση ζήτησης για διαφορετικές εμπειρίες σε τοπικό και διεθνές επίπεδο. Είναι μια τάση για την οποία έχουμε βραβευτεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού το 2021. Συγκεκριμένα, βραβευτήκαμε για τον στόχο 8 «Αξιοπρεπής Εργασία και Οικονομική Ανάπτυξη», καθώς όλες μας οι ξεναγήσεις δημιουργούνται από ντόπιους επαγγελματίες του χώρου του πολιτισμού και τουρισμού, για κάθε χώρα και προορισμό που δημιουργούμε ξεναγήσεις.
Αυτό είναι πολύ σημαντικό για εμάς. Στα ταξίδια μας πλέον θέλουμε να βιώνουμε τον προορισμό μέσα από τα μάτια των ντόπιων, να μάθουμε περισσότερα για αυτούς και τον πολιτισμό τους. Θέλουμε ταυτόχρονα να σεβόμαστε το περιβάλλον τους, την κοινωνία τους και τον τρόπο ζωής τους. Ο σεβασμός δεν είναι τελικά και ο τρόπος για να έρθουμε σε αρμονία με άλλους πολιτισμούς;
Πώς οραματίζεσαι το μέλλον του πολιτιστικού τουρισμού στην Ελλάδα;
Θεωρώ πως είναι ένα έργο σε εξέλιξη και έτσι πρέπει να είναι. Ο πολιτισμός εξελίσσεται, και αντίστοιχα πρέπει να εξελίσσεται και ο πολιτιστικός τουρισμός. Είναι στο χέρι μας να αναδείξουμε την πολιτιστική κληρονομιά μας για την οποία όλοι μας γνωρίζουμε κι όλοι μας είμαστε περήφανοι.
Εξίσου σημαντικό όμως είναι να αναδείξουμε τι έχουμε δημιουργήσει και μετά τα χρόνια των αρχαίων Ελλήνων, να προωθήσουμε και άλλους πολιτιστικούς χώρους πέραν της Ακρόπολης, που όλοι οι ταξιδιώτες έχουν ακουστά. Πρέπει δηλαδή να ενισχύσουμε το τι έχουμε κάνει και μετέπειτα αλλά και άλλα μνημεία, περιοχές και προορισμούς. Και αυτό πλέον οι εταιρείες και οι οργανισμοί που ασχολούνται με το αντικείμενο το γνωρίζουν και προσπαθούν να το αναδείξουν.
Έχεις κάποια φράση, κάποιο motto που σε κινητοποιεί και σε εμπνέει;
Προχωράμε μπροστά, πάντα αφουγκραζόμενοι τις αλλαγές της κοινωνίας και με εργαλείο την ιστορία.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ.
From Farm to Fork με Ξεναγό την Έφη Λαζαρίδου
Αμαλία Κωνσταντακοπούλου | Οι Στοχευμένες Ερωτήσεις Είναι η Δεξιότητα της Δεκαετίας
Γεωργία Λαλέ | Η Τέχνη ως «Καταφύγιο»
