Mπορεί η καλλιέργεια των συγγενικών δεσμών να χαρακτηριστεί αόρατη εργασία; Μήπως πρόκειται για έναν εντελώς άτοπο συσχετισμό;
Και όμως, η συνεχής προσπάθεια για να κρατηθεί μια ευρύτερη οικογένεια συνδεδεμένη προϋποθέτει κόπο και φροντίδα, και μάλιστα έχει συγκεκριμένο όνομα, αν και όχι ελληνικό προς το παρόν: kinkeeping. Εκτός αυτού, έχει και πιστούς θεματοφύλακες, τους kinkeepers, που στην πλειονότητά τους είναι γυναίκες.
Ας πάρουμε για παράδειγμα τις γιορτές, που συχνά αφιερώνονται στις οικογενειακές συνευρέσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που αφήνουν πίσω τους γυναίκες εξουθενωμένες, καθώς είναι εκείνες κυρίως που επωμίζονται όχι μόνο την οργάνωση αυτών των συνευρέσεων, αλλά και εκείνες που σπεύδουν να προσεγγίσουν τους συνδαιτημόνες και να φροντίσουν να ικανοποιήσουν ιδιαίτερες προτιμήσεις και γούστα.
Αν θέλαμε να περιγράψουμε με λιγότερα λόγια τα παραπάνω, θα μπορούσαμε να πούμε πως οι γυναίκες είναι η «αόρατη κόλλα» που κρατάει σε επαφή τους συγγενικούς δεσμούς. Και ναι, αυτό προϋποθέτει αόρατη εργασία.
Ο αντίλογος είναι εύκολος: οι οικογενειακές μαζώξεις δεν είναι ο τρόπος χάρη στον οποίο βρισκόμαστε με αγαπημένους που ενίοτε έχουμε να δούμε πολύ καιρό; Δεν είναι μια «υπενθύμιση» αυτών που μας ενώνουν; Άρα, η φροντίδα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί εργασία, αλλά προϋπόθεση της χαράς και της πληρότητας μέσω της εγγύτητας και της ανταλλαγής. Πράγματι, έτσι είναι, όμως η ένσταση βρίσκεται αλλού.
Όλα αυτά τα χρόνια, εκείνο που έχει παραμείνει σταθερό σε σχέση με τους kinkeeper είναι ότι στην πλειονότητά τους είναι γυναίκες.
Ο Kinkeeper Έρχεται από Μακριά
Ο όρος kinkeeper δεν είναι καινούργιος. Αναφορές σε κοινωνιολογικές μελέτες για εκείνο το μέλος που βοηθά τους συγγενείς να παραμείνουν σε επαφή, φροντίζοντας την ανταλλαγή οικογενειακών νέων και τον προγραμματισμό συγκεντρώσεων, υπάρχουν ήδη από τα μέσα του 20ού αιώνα.
Ο kinkeeper είναι κάποιος που καλλιεργεί μια αίσθηση «οικογενειακής αλληλεγγύης ή σύνδεσης», δηλώνει η Carolyn Rosenthal, ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο McMaster του Καναδά, η οποία ερεύνησε το kinkeeping τη δεκαετία του 1980.
Τις τελευταίες δεκαετίες, οι κοινωνιολόγοι και ψυχολόγοι συμπεριλαμβάνουν στον ορισμό και τη δημιουργία ή η συνέχιση οικογενειακών παραδόσεων, την αγορά δώρων για τα γενέθλια και τις γιορτές και κάθε είδους συναισθηματική φροντίδα.
Όλα αυτά τα χρόνια, εκείνο που έχει παραμείνει σταθερό σε σχέση με τους kinkeeper είναι ότι στην πλειονότητά τους είναι γυναίκες: όταν για μια έρευνα του 2017 αναζήτησαν εθελοντές, πάνω από το 91% αυτών ήταν γυναίκες. Και η συν-συγγραφέας της μελέτης Dawn O. Braithwaite, καθηγήτρια Σπουδών Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα-Λίνκολν, η οποία είχε συμμετάσχει και σε μια σχετική μελέτη το 1996, εντυπωσιάστηκε από το πόσο λίγο είχε αλλάξει η κατανομή των φύλων στο kinkeeping με την πάροδο των ετών.
Άραγε, ποιος είναι ο λόγος που οι γυναίκες επωμίζονται και αυτό το κομμάτι φροντίδας;
Ποιανού ο Χρόνος Είναι πιο Πολύτιμος;
Η Eve Rodsky, συγγραφέας και ακτιβίστρια για τη δίκαιη κατανομή της εργασίας στο σπίτι, πιστεύει ότι η φροντίδα των συγγενών εξακολουθεί να γίνεται κυρίως από γυναίκες, επειδή «εξακολουθεί να υπάρχει τεράστια ανισότητα στον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες και οι άντρες αξιοποιούν τον χρόνο τους». «Οι γυναίκες, όταν θέτουν όρια στον χρόνο που αφιερώνουν για τη φροντίδα άλλων μελών της οικογένειας», λέει, «μπορεί να νιώσουν ενοχές και ντροπή».
Το 2022, μια δευτεροετής φοιτήτρια στο Τμήμα Σπουδών Φύλου στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Ντακότα, η Molly Westcott, δημιούργησε ένα ιδιαίτερα δημοφιλές βίντεο στο TikTok για τη φροντίδα των kinkeeper. Στο βίντεο συγκρίνει την οικογενειακή ζωή με ένα θεατρικό έργο: οι άντρες είναι οι ηθοποιοί και οι γυναίκες το συνεργείο παραγωγής, οι ταξιθέτες και όλοι οι άλλοι που εργάζονται εκτός σκηνής. «Απαιτείται πολύς κόπος, χρόνος και ενέργεια για ένα θεατρικό έργο», λέει στο βίντεο. «Αλλά στο τέλος της ημέρας, όταν τελειώνει το έργο, οι άνθρωποι δεν χειροκροτούν για όλα εκείνα που δεν είδαν».
Το βίντεο της Molly Westcott εισήγαγε τον όρο kinkeeping στην καθομιλουμένη, εμπνέοντας δεκάδες χιλιάδες σχόλια και απαντήσεις, καθώς και ένα podcast, αλλά και την αναγνώρισή του ως «Λέξη της Ημέρας» στο Dictionary.com.
Όμως, η διατήρηση των συγγενικών δεσμών μπορεί να είναι χρονοβόρα και να έχει συναισθηματικό κόστος.
Ένας Φύλακας Άγγελος;
Δεν είναι αμελητέο να είσαι το πρόσωπο στο οποίο οι συγγενείς απευθύνονται για συναισθηματική υποστήριξη ή το πρόσωπο που είσαι υπεύθυνο για τη μεταφορά της σκυτάλης από τις παλαιότερες γενιές στις νεότερες. Είναι πολλοί εκείνοι που πιστεύουν πως η διατήρηση των συγγενικών δεσμών ενισχύει την αίσθηση της σύνδεσης, της ταυτότητας και της ασφάλειας, υλικής και ψυχολογικής, μιας οικογένειας. Σημαντική επίσης μπορεί να είναι η συμβολή των kinkeeper και στην υγεία των μελών της ευρύτερης οικογένειας, καθώς συχνά γνωρίζουν το ιατρικό ιστορικό της ή και ενθαρρύνουν τους αγαπημένους τους να αναζητήσουν προληπτική φροντίδα.
Όμως, η διατήρηση των συγγενικών δεσμών μπορεί να είναι χρονοβόρα και να έχει συναισθηματικό κόστος. Άραγε, η επιλογή του kinkeeping είναι πάντα προϊόν ελεύθερης βούλησης;
Δυστυχώς όχι. Και όταν αυτό γίνεται περισσότερο σαν αγγαρεία, επόμενο είναι να κακοποιείται τόσο το άτομο που αναλαμβάνει τον ρόλο όσο και –τελικά– οι ίδιες οι οικογενειακές σχέσεις.
Φροντίζοντας τους άλλους, δεν πρέπει να ξεχνάμε να φροντίζουμε τον εαυτό μας.
Όχι Μόνο τους Άλλους…
Πολλές φορές κατηγορούνται οι kinkeeper ότι οι ίδιοι κακοποιούν τον εαυτό τους, όταν ακολουθούν κατά γράμμα κάποιες οικογενειακές παραδόσεις που είναι χρονοβόρες και κουραστικές. Ωστόσο, είναι εκείνες οι παραδόσεις –συχνά κοινότοπες– που μπορεί να έχουν ιδιαίτερη συναισθηματική αξία για όλους και να καταλαμβάνουν μεγάλο κομμάτι της συλλογικής τους μνήμης.
Είναι σημαντικό, όμως, οι kinkeeper να δίνουν ενίοτε χάρη στον εαυτό τους. Αυτό λέει η Randi Owsley, ψυχοθεραπεύτρια στο Μπόιζ του Αϊντάχο, η οποία είναι συν-διοργανώτρια του podcast «Women’s Mental Health», στο οποίο αφιέρωσε μια σειρά επεισοδίων στο kinkeeping. Φροντίζοντας τους άλλους, δεν πρέπει να ξεχνάμε να φροντίζουμε τον εαυτό μας.
Όσο για εκείνους που απολαμβάνουν τη φροντίδα ενός kinkeeper, καλό είναι να έχουν κατά νου πόσο δύσκολη «δουλειά» μπορεί να είναι αυτή που έχει επωμιστεί, πόσο σημαντική είναι η έκφραση ευγνωμοσύνης για όσα προσφέρει, πόσο σημαντικό είναι ένα χέρι βοήθειας.
Άλλωστε, προσφέροντας βοήθεια φροντίζουν τις δικές τους σχέσεις, έτσι χτίζουν τις δικές τους πολύτιμες στιγμές.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ.
Diversity, Equity, Inclusion | Τρεις Λέξεις με Αμέτρητες Εκδοχές
Είμαι Νευροδιαφορετικός… Όταν η Κοινωνία το Επιτρέπει
Είναι η «Συγγνώμη» μια Δύσκολη Λέξη;
