H εμπειρία της περιήγησης ενός επισκέψιμου οινοποιείου είναι για μένα εξαιρετικά ευχάριστη και γιατί ξέρω πως πάντα έχω να μάθω κάτι καινούργιο σε αυτή. Η γνωριμία με τους ανθρώπους που ζουν εκεί, η μυρωδιά του αέρα, η αύρα της περιοχής, τα μυστικά των οινολόγων, τα λόγια των παραγωγών, αλλά και ένας απλός περίπατος ανάμεσα στα αμπέλια δημιουργούν μια συνολική εικόνα που εντυπώνεται στο μυαλό και εμπλουτίζει κάθε γουλιά του κρασιού που δημιουργείται στον συγκεκριμένο τόπο.
Όταν αντικρίζεις το τοπίο και ουσιαστικά βιώνεις από κοντά τα στάδια της γέννησης ενός κρασιού, τότε δεν μπορείς παρά να το γεύεσαι και με άλλο… μάτι.
Ξεκινήσαμε, λοιπόν, ένα ηλιόλουστο πρωινό από το Σύνταγμα μια παρέα γεμάτη κέφι με προορισμό το Κτήμα Μέγα Σπήλαιο. Η πρόσκληση, που αποδεχθήκαμε με χαρά, ήταν της Πόπης Γουώλικ, που οργάνωσε την εκδρομή. Η διαδρομή ήταν ξεκούραστη, μόλις 2 ώρες και λίγα λεπτά ώσπου να αρχίσουμε να νιώθουμε την ενέργεια του τόπου να μας περιτριγυρίζει. Ήρεμη, μα συγχρόνως τόσο ρωμαλέα.
Λίγο πριν φτάσουμε στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, που ήταν και η πρώτη στάση μας, είδαμε να «ζωγραφίζεται» ένα κατηφορικό πεδίο μέσα στα απόκρημνα βουνά, με τη θέα πάνω από το φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού και στο βάθος ένα οπτικό άνοιγμα προς τη θάλασσα. Εκεί χύνεται το ποτάμι, το νερό όμως δεν το βλέπεις, ακούς μόνο τη ροή του ανάμεσα στους άλλους, κατευναστικούς ήχους της φύσης. Αντιλαμβάνεσαι το οροπέδιο, που ορίζεται από τα γύρω βουνά, με την πρώτη ματιά και, πραγματικά, το θέαμα σου κόβει την ανάσα και ενεργοποιεί όλες σου τις αισθήσεις.
Είχαμε την τύχη ο καιρός που μας συνόδευε να ενισχύει τις εικόνες που αντικρίζαμε. Στην αρχή η ομίχλη και το ψιλόβροχο δημιουργούσαν μια μυστηριώδη ατμόσφαιρα, ενώ όσο περνούσε η ώρα τα σύννεφα άνοιγαν χώρο για να ξεπροβάλει ο λαμπερός ήλιος, που γλύκαινε τις ενδιαφέρουσες ιστορίες του κτήματος.
Όταν πια κατεβήκαμε τον χωματόδρομο και βρεθήκαμε στον πυρήνα αυτού του σκηνικού, τότε νιώσαμε να συμμετέχουμε στη μυσταγωγία του μοναδικού τοπίου.
Η Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου και η Ιστορία
Πριν κατεβούμε στο κτήμα σταματήσαμε στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, όπου μας υποδέχτηκε η Μαριέττα Δεκαβάλα, marketing manager στο Κτήμα Μέγα Σπήλαιο, για μια σύντομη ξενάγηση στα ιστορικά κελάρια που ανοίγονται βαθιά στη σπηλιά. Εκεί, ένας από τους πέντε μοναχούς που ζουν μόνιμα στο μοναστήρι, μας διηγήθηκε την ιστορία της μονής αλλά και του κτήματος.
Το Κτήμα Μέγα Σπήλαιο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά μνημεία και σημεία αναφοράς της ελληνικής ιστορίας, τη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, που είναι η αρχαιότερη ενεργή στην Ελλάδα και δεύτερη στον κόσμο μετά τη Μονή Σινά. Πήρε το όνομά της από την τοποθεσία όπου βρίσκεται, καθώς είναι χτισμένη μέσα σε ένα μεγάλο σπήλαιο, στα Καλάβρυτα, στο φαράγγι του Βουραϊκού.
Το Κτήμα Μέγα Σπήλαιο είναι ο ιστορικός αμπελώνας της μονής, το αλλοτινό Μεγάλο Αμπέλι της, γνωστό και ως Μετόχι του Αγίου Αθανασίου. Η καλλιέργεια του σταφυλιού για οινοποίηση μαρτυρείται από τον 15ο αιώνα, αλλά εντάσσεται σε μια υπερχιλιόχρονη παράδοση, αφού το μοναστήρι λειτουργεί αδιάλειπτα από το 362 μ.Χ., όταν ιδρύθηκε από τους Θεσσαλονικείς αδελφούς μοναχούς Συμεών και Θεόδωρο στο σημείο όπου βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας.
Η μοναστική αμπελοκαλλιέργεια διακόπηκε τα μεταπολεμικά χρόνια, όταν μειώθηκε ο αριθμός των μοναχών και εξέλιπαν τα εργατικά χέρια. Το αμπέλι εγκαταλείφθηκε τελείως και ο τόπος χέρσωσε. Μέχρι τότε, ο τρύγος και το πάτημα των σταφυλιών γίνονταν στο αμπέλι και στη συνέχεια οι μοναχοί μετέφεραν το κρασί στο μοναστήρι με μουλάρια και το αποθήκευαν στο κελάρι.
Ανάμεσα στα υπόλοιπα βαρέλια, υπήρχαν και δύο μεγάλα… επώνυμα, τα βαρέλια «Αγγελής» και «Σταμάτης», προς τιμήν των κατασκευαστών που τα είχαν δημιουργήσει. Καθένα από αυτά χωρούσε 12 τόνους κρασί και ήταν άρρηκτα συνδεδεμένο με την παραγωγή οίνου. Δυστυχώς, σε μία από τις μεγάλες πυρκαγιές, το ένα από τα δύο καταστράφηκε, ενώ το άλλο, o «Σταμάτης», σώζεται μέχρι σήμερα, καθώς και μερικά ακόμα βαρέλια μικρότερης χωρητικότητας.
Το Κτήμα Μέγα Σπήλαιο στο Σήμερα
Η αναγέννηση του αμπελιού ξεκινά το 1999, όταν οι αδελφοί Γιάννης και Θεόδωρος Αναστασίου, έμπειροι και οραματιστές, ιδιοκτήτες της οινοποιίας Cavino από το γειτονικό Αίγιο, αναλαμβάνουν το Μεγάλο Αμπέλι μέσω μακροχρόνιας μίσθωσης από τη μονή και το μετατρέπουν στο Κτήμα Μέγα Σπήλαιο. Οι νέοι διαχειριστές, μαζί με μια ομάδα έμπειρων αμπελουργών και οινολόγων, προχωρούν στην αναμπέλωση του πεδίου και στην παραγωγή ποιοτικού οίνου, δημιουργώντας ένα ξεχωριστό κτήμα με διεθνή απήχηση μέσα στην καρδιά αυτού που πλέον είναι και το Εθνικό Γεωπάρκο* Χελμού-Βουραϊκού, μια από τις Προστατευόμενες Περιοχές του Δικτύου Natura 2000.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν τις προϋποθέσεις ενός μοναδικού τοπίου και παράλληλα διαμορφώνουν το ξεχωριστό μικροκλίμα.
Η Φιλοσοφία και ο Αμπελώνας
Όπως μας εξήγησε ο Στέλιος Τσίρης, οινολόγος του κτήματος με πολυετή πείρα, το Κτήμα Μέγα Σπήλαιο έχει στον πυρήνα της φιλοσοφίας του τη βιώσιμη, αειφόρο ανάπτυξη, αλλά και την προστασία της περιοχής. Οι αμπελώνες του, που βρίσκονται σε μοναδικές φυσικές συνθήκες, σε υψόμετρο 800 μέτρων πάνω από τη θάλασσα, υιοθετούν τις αρχές της οργανικής καλλιέργειας και εκφράζουν την παράδοση αιώνων στην αμπελουργία και στην οινοποίηση, παράγοντας ξεχωριστά κρασιά με έντονη προσωπικότητα, γοητευτικά αρώματα και πολυπλοκότητα.
Στον αμπελώνα απ’ όπου παράγονται τα 4 Κτήματα καλλιεργούνται οι γηγενείς ποικιλίες Μαυροδάφνη, Μαύρο Καλαβρυτινό, Λαγόρθι και Ασύρτικο, καθώς και οι διεθνείς Cabernet Sauvignon και Syrah. Το σχετικά πυκνό φύτεμα, με περίπου 400 φυτά ανά στρέμμα, οδηγεί σε ανταγωνισμό τα φυτά για ποιοτικότερες αποδόσεις, με αποτέλεσμα να παράγεται περίπου ένα μπουκάλι ανά φυτό. Πρόκειται για εξ ολοκλήρου βιολογική καλλιέργεια, για την οποία αξιοποιούνται και άλλοι τρεις κοντινοί αμπελώνες απ’ όπου παράγονται οι λοιπές ετικέτες.
Από τα βουνά κατεβάζει καθημερινά αέρα που ακολουθεί την κλίση του εδάφους και δροσίζει τον τόπο, ενώ η αισθητή διαφορά υψομέτρου εξασφαλίζει καλή αποστράγγιση, με αποτέλεσμα ένα έδαφος μη κορεσμένο με νερό. Οι έντονες τοπικές διαφοροποιήσεις του εδάφους στην έκταση του οροπεδίου δημιουργούν μια σειρά από μικρά terroir, τα χαρακτηριστικά των οποίων αποτυπώνονται στην κάθε ετικέτα. Η φύση του κτήματος είναι τέτοια ώστε να αποτρέπει τη μαζική παραγωγή.
Η Οινοποίηση
Η οινοποίηση γίνεται εν μέρει επί τόπου και εν μέρει στο Αίγιο. Στο κτήμα μόλις αποκαταστάθηκαν και τέθηκαν εκ νέου σε λειτουργία τρεις εντυπωσιακές δεξαμενές στο ισόγειο του παλαιού πετρόκτιστου κτιρίου που είχαν φτιάξει οι μοναχοί πλάι στο εκκλησάκι. Και τα δύο κτίρια είναι ομαλά και ενταγμένα με καλαισθησία στην περιρρέουσα φύση, συνδημιουργώντας τη συνολική ταυτότητα του κτήματος.
Εκτός από τις δεξαμενές, στον ενδιάμεσο όροφο που δημιουργεί η κατωφέρεια του εδάφους βρίσκονται τα βαρέλια και οι αμφορείς. Στον όροφο, προσβάσιμο από μια μικρή πέτρινη καμάρα, ένα άνοιγμα επιτρέπει την απευθείας θέα στις δεξαμενές. Στην άκρη της αίθουσας υπάρχει ακόμα η κόγχη που κάποτε θα χρησίμευε ως εστία για την προετοιμασία του φαγητού. Είναι ένας υψηλός συμβολισμός φιλοξενίας και μια νοερή σύνδεση με την ιστορία. Σήμερα στον ίδιο χώρο –που είναι ενιαίος με δύο μεγάλα μοναστηριακά τραπέζια– γίνονται οι γευσιγνωσίες.
Γευσιγνωσία Φιλοξενίας
Ύστερα από μια βόλτα στις όμορφες γωνιές του κτήματος μας περίμενε ένας απίθανος μπουφές ανάμεσα στα αμπέλια, μια μοναδική γαστρονομική εμπειρία. Αυγοτάραχο, ρεβιθάδα με καπνιστή πέστροφα από την περιοχή των Καλαβρύτων, φάβα με τσάτνεϊ κρεμμυδιού και καρπάτσιο χταποδιού από μια μικρή βιοτεχνία στο Χρυσοβέργι, τσιπούρα από τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, φτιαγμένη σε στιλ σεβίτσε, μυξινάρι, το φιλέτο του κέφαλου, ψημένο σε κρούστα αλατιού, γαρίδα λαδολέμονο και μια τρομερή συνταγή ράντζα μπουργέτο με ντομάτα.
Τα παραπάνω εδέσματα τα συνόδευσε το Mystic Sparkling, ένας απολαυστικός αφρώδης οίνος. Περιέχει δύο μυστικές ελληνικές ποικιλίες που τον οδηγούν στο επιθυμητό αποτέλεσμα: πολυπλοκότητα, φρεσκάδα, φινέτσα και διάρκεια στο στόμα. Χαρακτηριστικά που επιτυγχάνονται και με την παραμονή του στις οινολάσπες για 6 μήνες, με τακτική ανάδευση.
Στη συνέχεια μπήκαμε στο πέτρινο κτίριο όπου μας περίμενε ένα πλούσιο γεύμα. Ο Στέλιος Τσίρης και η συνεργάτιδά του, η οινολόγος Ευαγγελία Αμανατίδη, μαζί με την ομάδα των αμπελουργών και των βοηθών οινολόγων είναι αυτοί που δημιουργούν το κρασί, αλλά και αυτοί που μας καθοδηγούν στην ευχάριστη γνωριμία με αυτό.
Το Κτήμα Μέγα Σπήλαιο προτείνει 17 διαφορετικές ετικέτες, καθεμία εκ των οποίων διαθέτει τη δική της ξεχωριστή ταυτότητα και προσωπικότητα. Η ποιότητα και η μοναδικότητα είναι τα κοινά χαρακτηριστικά τους. Σήμερα, το Κτήμα Μέγα Σπήλαιο είναι ένα αγαπημένο όνομα στους φίλους του ποιοτικού κρασιού στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.
Εξαγωγές
Η εξαγωγή είναι ιδιαίτερα σημαντική σε όλη την Ευρώπη, με έμφαση στη Γερμανία, ενώ το νέο διεθνές στοίχημα είναι ο Καναδάς και η Αμερική. Έχοντας ήδη παρουσία σε 52 χώρες και με την ανάληψη από την Cavino Group της αποκλειστικής διανομής για την Ελλάδα και το εξωτερικό των εταιρειών Santo Wines και Μπαμπατζίμ, leaders της Σαντορίνης και του ούζου-τσίπουρου αντίστοιχα, με προϊόντα που εκπροσωπούν δύο από τα πλέον αναγνωρίσιμα beverage της Ελλάδας, η Cavino καθίσταται ο πρώτος παίκτης στην αγορά του κλάδου της ελληνικής οινοποιίας-ποτοποιίας.
* Τα Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO είναι περιοχές που διαθέτουν μνημεία γεωλογικής κληρονομιάς παγκόσμιας αξίας, αποτελούν πολύτιμα αρχεία της ιστορίας της Γης και μας βοηθούν στην κατανόηση και στην αντιμετώπιση των σύγχρονων περιβαλλοντικών προβλημάτων και των φυσικών κινδύνων στο πλαίσιο του δυναμικού πλανήτη που ζούμε. Τα γεωπάρκα αναδεικνύουν τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, προβάλλοντας πτυχές της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μας. Μέχρι σήμερα έχουν αναγνωριστεί ως Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO 177 περιοχές σε 46 χώρες.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Ικαρία: Νησί με Δύναμη και Χαρακτήρα. Όπως το Κρασί της!
H Mαλαγουζιά στον Διαγωνισμό Thessaloniki Wine & Spirits Trophy
Αντώνης Αλιφραγκής: «Ο Τρύγος σε Χώρα του Νέου Κόσμου Ήταν Πρόκληση»
