Ο Ιταλός σκηνοθέτης Pier Paolo Pasolini είναι γνωστός για το ασύλληπτο ταλέντο του και για τον ασύλληπτα βίαιο θάνατό του. Τον Νοέμβριο του 1975 βρέθηκε νεκρός έπειτα από άγριο ξυλοδαρμό και θανατηφόρα τραύματα που του προκάλεσε ο δράστης, ο οποίος τον πάτησε κατ΄ επανάληψη με το ίδιο του το αυτοκίνητο.
Σύμφωνα με την ομολογία ενός από τους μάρτυρες του εγκλήματος, δεν είναι απίθανο η δράση αυτή να συνέβη λόγω των πολιτικών φρονημάτων του Pasolini και του σεξουαλικού του προσανατολισμού, καθιστώντας αυτή την πράξη, την ύστατη κίνηση λογοκρισίας και βίας απέναντι στην ατομική ελευθερία.
Η Ελληνική Περίπτωση
Η σύγχρονη και πλέον δυστοπική επικαιρότητα μας υπενθυμίζει ένα παρόμοιο περιστατικό, με τη Δήμητρα από τη Λέσβο, η ταυτότητα της οποίας επιβεβαιώθηκε όταν, αφού είχε εξαφανιστεί, βρέθηκε νεκρή, θύμα τροχαίου και εγκατάλειψής της από τον οδηγό.
Μαζί με τη Δήμητρα από τη Λέσβο οφείλουν να αναφερθούν ο Άλεξ, ο Βαγγέλης Γιακουμάκης, ο Παύλος Φύσσας, η Σοφία Μπεκατώρου, η Ελένη Τοπαλούδη, ο Ζακ, ο Λουκμάν και η σαφέστατη και αδιαμφισβήτητη γυναικοκτονία της Καρολάϊν.
Πρόκειται για θύματα μιας φαινομενικά μη συντηρητικής εποχής, που ωστόσο επιτρέπει με ευκολία την πλήρη καταπάτηση δικαιωμάτων όσων ατόμων δεν ανήκουν στην πλειονοτική-κανονιστική ομάδα που μέσα στην πατριαρχία κατέχει την επιτρεπτή εξουσία άσκησης τιμωρίας.
Η Πλειονότητα και η Μειονότητα είναι Σχετικές Έννοιες
Οι προερχόμενοι από την Κοινωνική Ψυχολογία όροι “πλειονότητα/μειονότητα” και “πλειοψηφία/μειοψηφία” συχνά αποτελούν πεδίο σύγχυσης και συμπλοκής. Ειδικότερα, οι πλειονότητες και οι μειονότητες αφορούν το ποσοστό της κανονιστικής ισχύος μιας ομάδας, με άλλα λόγια το πόσο αποδεκτές είναι οι στάσεις, οι συμπεριφορές και οι πεποιθήσεις της, ενώ οι πλειοψηφίες και οι μειοψηφίες αφορούν απλά αριθμητικούς δείκτες.
Η γυναικοκτονία της Καρολάϊν ως αποτέλεσμα της κυριαρχίας που ασκούσε πάνω στο σώμα και τη ζωή της ο σύζυγός της (τοξική αρρενωπότητα), είναι σεξιστική πράξη.
Για παράδειγμα, μπορεί ένα μικρό ποσοστό ατόμων του φοιτητικού πληθυσμού να ασκεί bullying σε gay άτομα, και άρα να είναι μειοψηφία απέναντι στην πλειοψηφία, ωστόσο οι πατριαρχικές και σεξιστικές τους πεποιθήσεις που ευνοούν την αποδοχή των cis-straight ατόμων, κατατάσσουν την εν λόγω ομάδα στην πλειονότητα απέναντι σε μειονότητες που δεν ανήκουν στην κανονιστική τάξη, την τάξη δηλαδή που αποδεκτά ασκεί και μεταθέτει μεγαλύτερη επιρροή και εξουσία σε διατομικό, διομαδικό και ιδεολογικό επίπεδο.
Υπό αυτή την έννοια, η σύγκρουση μεταξύ ομάδων, ατόμων και ιδεολογιών σχετίζεται πάντα με την κατεύθυνση της βίας, από που προέρχεται δηλαδή και προς τα πού κατευθύνεται. Έτσι, η γυναικοκτονία της Καρολάϊν ως αποτέλεσμα της κυριαρχίας που ασκούσε πάνω στο σώμα και τη ζωή της ο σύζυγός της (τοξική αρρενωπότητα), είναι σεξιστική πράξη, όπως επίσης η δολοφονία του Αφροαμερικανού George Floyd διαπράχθηκε από έναν λευκό αστυνομικό (νόμιμος και κανονιστικός φορέας της εξουσίας) είναι ρατσιστική πράξη.
Σκοπός του φεμινισμού, ιδίως στη συμπεριληπτική και διαθεματική του μορφή, είναι ακριβώς αυτή η ισοπέδωση και αναδιάρθρωση των συγκρουσιακών και στερεοτυπικών όρων φύλου-φυλής και τάξης και η ίση και ισοδύναμη αποδοχή όλων των φύλων/ατομικοτήτων/ομάδων. Πρόσφατα κυκλοφόρησε η ταινία “Υποσχόμενη Νέα Γυναίκα”, σε σκηνοθεσία της “υποσχόμενης νέας” Emerald Fennell, η οποία πραγματεύεται ακριβώς αυτή την προβληματική.
Στην ταινία, η πρωταγωνίστρια έρχεται αντιμέτωπη με την συγκάλυψη του βιασμού της φίλης της, η οποία τραυματίζει σε διαφορετικά επίπεδα τις σχέσεις της. Σκοπός της είναι η απόδοση δικαιοσύνης, μέσα σε ένα φεμινιστικό thriller με cult στοιχεία κωμωδίας και μετα-κριτικής του συστήματος της πατριαρχίας, που ευνοεί και ενισχύει την ανάπτυξη μοτίβων τοξικής αρρενωπότητας.
Η Διαφωνία με τα Φαινόμενα Βίας Είναι Σημαντική
Κάτι ίσως σχετικό να αναφερθεί για την τάση ερμηνείας τέτοιων συμπεριφορών είναι η λεγόμενη “ψυχιατρικοποίηση του δράστη”. Η έννοια αυτή είναι συνώνυμη με την ουσιαστικοποίηση της συμπεριφοράς. Και οι δύο εκδοχές είναι εξίσου δυσλειτουργικές. Σύμφωνα με την ουσιαστικοποίηση, μια συμπεριφορά ερμηνεύεται με βάση το γεγονός ότι ανήκει σε μια ευρύτερη κατηγορία συμπεριφορών.
Οι λεγόμενες ψυχικές διαταραχές δεν είναι κάτι που το άτομο “έχει”, αλλά ένα μοτίβο συμπεριφορών που συνηθίζει να υιοθετεί.
Οι λεγόμενες ψυχικές διαταραχές δεν είναι κάτι που το άτομο “έχει”, αλλά ένα μοτίβο συμπεριφορών που συνηθίζει να υιοθετεί. Με άλλα λόγια, οι ονομασίες των ψυχικών διαταραχών είναι περισσότερο μια γλώσσα επικοινωνίας και όχι κάτι το απτό και πραγματικό. Είναι μια σύμβαση για μοτίβα στατιστικά συσχετιζόμενων κατά μέσο όρο συμπεριφορών. Η αναφορά και ερμηνεία μιας συμπεριφοράς με βάση μια ψυχική διαταραχή δεν επαρκεί για τη λειτουργική περιγραφή και ανάλυση της αιτίας εμφάνισής της, παρά μόνο στιγματίζει τα υπόλοιπα άτομα που εμφανίζουν αντίστοιχα στοιχεία στη συμπεριφορά τους.
Η συγκρουσιακή και ανταγωνιστική πραγματικότητα που περιθωριοποιεί άτομα και ομάδες, επομένως, δεν είναι ένα ακόμη σημείο των καιρών. Για τον λόγο αυτό η ευαισθητοποίηση και διαφωνία με φαινόμενα βίας είναι σημαντική για τη λεγόμενη αλλαγή που προοιωνίζει. Σύμφωνα με την Κοινωνική Ψυχολογία, άλλωστε, “μια μειονότητα εφευρίσκει μια καινοτομία, η οποία μέσω της διατομικής μίμησης γίνεται κανονικότητα”.
Κάποιες τέτοιες καινοτομίες είναι και το κίνημα Pride ή το #MeToo, που βρίσκουν συμμάχους και μεγάλη απήχηση, με σκοπό την εξάλειψη των καταλοίπων και της πατριαρχίας.
Διαβάστε ακόμη στην αθηΝΕΑ:
