Μήνας των βιβλίων ο Απρίλιος και «Οι ιστορίες ταξιδεύουν πάνω σε φτερά, λαχταρώντας ν’ ακούσουν το χαρούμενο χτύπο της καρδιάς σας».
Τα ίδια λένε «Είμαι μια ιστορία που ταξιδεύει. Πετάω παντού.
Με τα φτερά του ανέμου ή τα φτερά των κυμάτων, ή καμιά φορά και με τα μικροσκοπικά φτερά της άμμου. Πετάω, βέβαια, και με τα φτερά των αποδημητικών πουλιών. Ακόμα και με τα φτερά των αεροπλάνων.
Στέκομαι δίπλα σου. Γυρίζω τις σελίδες για να σου πω μια ιστορία, εκείνη που θέλεις ν’ ακούσεις».
Σε ρωτάνε κάθε φορά, με κάθε αφορμή, σε κάθε στιγμή, εποχή, με ήλιο και βροχή «Θα σου άρεσε μια παράξενη και θεσπέσια ιστορία;
Ή τι θα έλεγες για μια λυπητερή, μια τρομακτική ή μια αστεία;»
Ξέρουν πως κάθε στιγμή δεν είναι η στιγμή που θες να το κρατήσεις στα χέρια σου γιατί βιάζεσαι, νυστάζεις, θέλεις να παίξεις, να δουλέψεις, να ταξιδέψεις, γι’ αυτό λένε «Αν δεν έχεις διάθεση να την ακούσεις τώρα, δεν πειράζει. Όμως ξέρω πως κάποια μέρα θα θέλεις».
Eκείνο είναι πάντα εκεί, όταν μπορείς και θέλεις να το ανοίξεις και να χαθείς στις σελίδες του, γι’ αυτό «Όταν θα θέλεις, φώναξε: “Ιστορία που ταξιδεύεις, έλα! Κάθισε δίπλα μου!”. Κι αμέσως θα πετάξω κοντά σου. Έχω τόσες ιστορίες να μοιραστώ!»*.
Μήνας των βιβλίων ο Απρίλιος. Στις 23 Απριλίου, όπως κάθε χρόνο, τιμούμε δύο μεγάλους της παγκόσμιας λογοτεχνίας, τον William Shakespeare και τον Miguel de Cervantes, με την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου. Όμως, ο Απρίλιος ξεκινά κάθε χρόνο με μια άλλη μεγάλη βιβλιογιορτή.
Εκείνη την ημέρα, στις 2 Απριλίου, τιμούμε τον Hans Christian Andersen και είναι η ημέρα που αφιερώνουμε στα παιδικά βιβλία. Σωστά ξεκινά ο μήνας από εκείνο το είδος βιβλίου που μας εισάγει στη χαρά της ανάγνωσης, γιατί η ανάγνωση πρώτα απ’ όλα μόνο χαρά μπορεί να είναι.
Μήνας των βιβλίων ο Απρίλιος και ζητήσαμε από εκείνους που φροντίζουν να φτάσουν στα χέρια των παιδιών όμορφα βιβλία, εκείνες οι ιστορίες «που πετάνε με τα φτερά του ανέμου ή των κυμάτων», για να προσγειωθούν σε χέρια που θα τα διαβάσουν μια, δυο, πολλές φορές –γιατί τα παιδιά ξέρουν καλύτερα από τους μεγάλους να εκτιμούν τις ωραίες ιστορίες– να μας προτείνουν ένα αγαπημένο τους βιβλίο από όλα εκείνα που φροντίζουν.
Μη νομίζετε πως είναι εύκολη επιλογή. Η πρόκληση είναι μεγάλη. Γιατί πώς να ξεχωρίσουν ανάμεσα στα τόσα βιβλία, τα δικά τους βιβλία, ένα από αυτά; Δύσκολη απόφαση, όμως μπορεί να υπάρχει ένα βιβλίο που τους/τις συγκινεί, που κρύβει μια ιστορία, ένα βιβλίο που αγαπούν για λόγους που μόνο εκείνοι/ες γνωρίζουν και θέλουν να μοιραστούν μαζί μας.
Όταν Ανοίγω τα Φτερά μου | Marc Majewski | Μτφρ. Μάνος Μπονάνος
Ένα παιδί φοράει τα πολύχρωμα φτερά του, προσθέτει μια τελευταία πινελιά και βγαίνει στην εξοχή για να πετάξει. Η χαρά του όμως θα σβήσει όταν μια παρέα παιδιών καταστρέψει τη στολή του. Η αγάπη και η ενθάρρυνση του πατέρα θα δώσει πίσω στο παιδί τα φτερά του και θα αγκαλιάσει το όνειρό του.
Ένα εικονογραφημένο βιβλίο που ξεχώρισα από την πρώτη στιγμή! Μια ιστορία που θα ήθελα εγώ να είχα διαβάσει όταν ήμουν μικρή. Ένιωσα ότι αυτό το πεταλουδόπαιδο, με λίγα λόγια, έχει πολλά να πει στην ελληνική πραγματικότητα. Και τι πιο ωραίο να ειπωθούν μέσα από ένα παιδικό βιβλίο.
Ο συγγραφέας και εικονογράφος Marc Majewski εμπνέεται από τη φύση όπου μεγάλωσε και, βαθιά επηρεασμένος από τον ιμπρεσιονισμό, δημιουργεί μικρούς πίνακες ζωγραφικής που ταξιδεύουν μικρούς και μεγάλους σε δρόμους ενσυναίσθησης και αλληλεγγύης.
Μια συγκινητική ιστορία για τον εκφοβισμό που δέχεται αρχικά ο μικρός πρωταγωνιστής. Για τη θέση του παιδιού σε μια μονογονεϊκή οικογένεια, για τη διαφορετικότητά του και τη μη απόρριψη του πατέρα στις επιλογές του.
Λύντη Γαλάτη, για τις Εκδόσεις Διόπτρα
Αγριολούλουδα | Ricardo Siri Liniers | Μτφρ. Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη
«Αγριολούλουδα» λέγεται ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία στις εκδόσεις Ίκαρος, επειδή με παρέσυρε γλυκά στην ξέφρενη δύναμη της παιδικής φαντασίας.
Ο Liniers έγραψε και ζωγράφισε μια τρυφερή ιστορία που εμπνεύστηκε από τις κόρες του, τα Αγριολούλουδά του. Η φαντασία των κοριτσιών ξετυλίγεται σιγά σιγά, συμπαρασύροντας και μεταμορφώνοντας ολόκληρο τον κόσμο που τις περιβάλλει. Κι όλα γίνονται μια πολύ σοβαρή υπόθεση: όλα γίνονται παιχνίδι.
Τα κορίτσια έχουν χαθεί στο αφιλόξενο δάσος ενός μυστηριώδους νησιού. Σε αυτό το νησί τα λουλούδια μιλάνε, οι γορίλες χωράνε σε μια τσέπη, το χιόνι έχει γεύση ποπ-κορν και μόνο η πραγματικότητα μπορεί να σκοτώσει έναν δράκο. Όταν η μαμά καλέσει τα κορίτσια για φαγητό, εκείνα θα τρέξουν στο σπίτι, κρατώντας ακόμα σφιχτά στις παλάμες τους ολόκληρο τον κόσμο. Και η μικρή, που όλο πίσω μένει, θα φωνάξει στις άλλες δύο, «Περιμένετέ με!».
Στη μετάφραση από τα ισπανικά, η Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη έκανε θαυμάσια δουλειά, ενώ η εικονογράφηση, η ποιότητα του χαρτιού, η βιβλιοδεσία, η εκτύπωση, όλα συντελούν σε ένα μοναδικό βιβλίο, που δεν καταφέρνει να παραμείνει στη βιβλιοθήκη του σπιτιού μας για περισσότερο από λίγες ημέρες.
Σε λίγο το παιχνίδι θα τελειώσει και τα Αγριολούλουδα θα μεγαλώσουν. Το χιόνι δεν θα έχει πια γεύση ποπ-κορν, και οι γορίλες δεν θα χωράνε στην τσέπη τους, όμως το μυστηριώδες νησί των παιδικών τους χρόνων θα είναι πάντα εκεί.
Ελένη Κατσαμά, για τις Εκδόσεις Ίκαρος
Ραϊάν και Νουρ ή… Νουρ και Ραϊάν | Αγγελική Δαρλάση
Βραβευμένο με το Κρατικό Βραβείο Συγγραφής Θεατρικού Έργου για Παιδιά το 2018, το «Ραϊάν και Νουρ ή… Νουρ και Ραϊάν» αποτελεί ένα θεατρικό έργο ιδανικό για σκηνική παρουσίαση, με το εύρος των μηνυμάτων που μεταδίδει και τις πολλαπλές δυνατότητες σκηνικής εικονοποίησης που προσφέρει.
Η Αγγελική Δαρλάση αναφέρεται σε δύο ήρωες οι οποίοι αγωνίζονται για τα πιστεύω και την έμφυλη ταυτότητά τους, παλεύοντας με τα κοινωνικά στερεότυπα και τις έξωθεν επιταγές, που κάποιες φορές έρχονται σε κόντρα με την ιδιοσυγκρασία τους.
Πρόκειται για μια όμορφη, αλληγορική ιστορία με στοιχεία παραμυθιού, απαλλαγμένη από προκαταλήψεις και διδακτισμό, η οποία διακρίνεται για την ισορροπημένη θεατρική δομή της, αλλά και για τη σύγχρονη οπτική της σε ένα θέμα πάντα επίκαιρο και πολυδιάστατο.
Αυτό που μετράει είναι να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας και τους άλλους και να πιστεύουμε σε αξίες όπως η ελευθερία, η φιλία, η ειρήνη. Και αυτό το βιβλίο είναι μια όμορφη αλληγορική ιστορία για την ελευθερία τη φιλία και την ειρήνη.
Μαρία Δημάκη-Ζώρα, για τις Εκδόσεις Κάπα
Λίλυ και Άλεξ: Μια ιστορία Φαντασμάτων
Αντώνης Μυλωνάκης | Εικον. Γεωργία Μαυρομάτη
Πάντα όταν πρέπει να διαλέξω ανάμεσα σε πράγματα που αγαπώ δυσκολεύομαι αρκετά. Ωστόσο θα γράψω για το πρώτο βιβλίο που σκέφτηκα όταν διάβασα την ερώτηση: πρόκειται για το βιβλίο «Λίλυ και Άλεξ: Μια Ιστορία Φαντασμάτων» του συγγραφέα Αντώνη Μυλωνάκη.
Το συγκεκριμένο βιβλίο έπεσε στα χέρια μου έπειτα από μια σειρά άλλων υποψήφιων που δεν είχαν κάτι να μου πουν. Ίδιες θεματικές, στεγνό γράψιμο, διδακτισμοί με το δάχτυλο… Και ξαφνικά ήρθε σαν κομήτης η «Λίλυ». Ολόφρεσκη γραφή που μου θύμιζε συγγραφείς που διάβαζα όταν ήμουν στη Νέα Υόρκη. Οι διάλογοι ήταν φυσικοί και άμεσοι, το φανταστικό στοιχείο σε απόλυτη ισορροπία και τα παιδιά συμπεριφέρονταν και σκέφτονταν… σαν παιδιά. Σαν αληθινά παιδιά.
Και για ακριβώς αυτόν το λόγο το βιβλίο ζωντάνεψε μπροστά στα μάτια μου και βαθιά μέσα στην καρδιά μου. Φροντίσαμε πολύ να έχει και την εικονογράφηση που του αξίζει και το αποτέλεσμα μας κάνει μόνο να χαμογελάμε υπερήφανα.
Ελένη Μαρκοπούλου, για τις Εκδόσεις Καστανιώτη
Το Καταφύγιο της Λύπης | Anne Booth | Εικον. David Litchfield | Μτφρ. Αργυρώ Πιπίνη
Πράγματι, αποτελεί πρόκληση η επιλογή ενός και μόνο τίτλου από τα βιβλία των εκδόσεών μας. Ένα βιβλίο μας που ξεχώρισε, τόσο από άποψη περιεχομένου, όσο και από άποψη εικονογράφησης, είναι «Το Καταφύγιο της Λύπης» των Anne Booth και David Litchfield, σε μετάφραση της Αργυρώς Πιπίνη. Ένα βιβλίο που αγαπήσαμε και μας συγκίνησε από την πρώτη ματιά.
Ξεχωρίζει, καθώς προτείνει ένα «βαρύ» σχετικά θέμα για τα παιδιά –τη διαχείριση της λύπης–, προσεγγίζοντάς το με μια φρέσκια, τρυφερή και ειλικρινή οπτική: υποδεχόμαστε όλα τα συναισθήματά μας και μαθαίνουμε να συνυπάρχουμε μαζί τους χωρίς να τα καταπιέζουμε. Τους δίνουμε τον χώρο και τον χρόνο για να εκφραστούν, φροντίζοντάς τα ανάλογα με τη διάθεση και τις ανάγκες τους.
Η ζωή είναι όμορφη και συνεχίζεται ακόμα και παρέα με τη λύπη. Για τον λόγο αυτό ο αφηγητής της ιστορίας την καλωσορίζει στη ζωή του προστατεύοντάς την, όπως μαθαίνει να προστατεύει τον εαυτό του, δημιουργώντας γύρω της έναν χώρο ασφαλή, ένα καταφύγιο.
Αποτελεί εξαιρετικό συνδυασμό κειμένου και εικόνων. Ο David Litchfield κατάφερε με την τέχνη του να κάνει αυτό το κείμενο, το τόσο συναισθηματικό, να γίνει ένα βιβλίο που να απευθύνεται και σε παιδιά μικρών ηλικιών (από 4 ετών και άνω).
Ηρώ Μαστορίδου, για τις Εκδόσεις Μάρτης
Αν σε Χάσω, Μικρέ Ελέφαντα | Κωνσταντίνα Αρμενιάκου | Εικον. Zafouko Yamamoto
«Τα βιβλία για όλους εμάς που έχουμε την τύχη να υπηρετούμε το παιδικό βιβλίο είναι σαν τα παιδιά, τα αγαπάς όλα το ίδιο. Μια μεγαλύτερη αδυναμία όμως έχω στο βιβλίο της Κωνσταντίνας Αρμενιάκου «Αν σε Χάσω, Μικρέ Ελέφαντα». Το κείμενο αυτό με συγκίνησε από την πρώτη στιγμή που μου έστειλε η Κωνσταντίνα το χειρόγραφό της. Πολλά βιβλία κυκλοφορούν για την απώλεια και τη διαχείρισή της. Τι λοιπόν κάνει αυτό το βιβλίο ξεχωριστό;
Η υποθετική απώλεια. Μέσα από ένα ΑΝ τόσο γοητευτικό, η Κωνσταντίνα καταφέρνει να παρουσιάσει στα παιδιά όλα τα στάδια της απώλειας χωρίς ίχνος διδακτισμού. Παράλληλα, η δύναμη που έχει ο χρόνος να μας οδηγεί μπροστά περιγράφεται τόσο όμορφα από τη συγγραφέα που κερδίζει μικρούς αλλά και μεγάλους. Ένας μικρός «οδηγός» για ένα θέμα δύσκολο, που η Κωνσταντίνα καταφέρνει να το διαχειριστεί με τρόπο αισιόδοξο και στο τέλος λυτρωτικό!
Αθηνά Λυρώνη, για τις Εκδόσεις Μίνωας
«Εμείς οι Ασταμάτητοι: Γιατί ο Κόσμος δεν Είναι Δίκαιος»
Yuval Noah Harari | Εικον. Ricard Zaplana Ruiz | Μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης
Θα ήθελα να προτείνω ένα βιβλίο για μεγαλύτερα παιδιά, γι’ αυτά που πολλές φορές εγκαταλείπουν το διάβασμα, γιατί προς το τέλος του δημοτικού τα κερδίζει η εικόνα και η εύκολη πληροφορία που αντλούν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σε αυτά τα παιδιά θα ήθελα να πω ότι υπάρχουν ακόμη βιβλία που με σύντομο και διασκεδαστικό τρόπο μπορούν να τους προσφέρουν μια καλύτερη κατανόηση του κόσμου γύρω τους, που ίσως τον βρίσκουν μπερδεμένο και εχθρικό.
Ένα τέτοιο βιβλίο είναι το «Εμείς οι Ασταμάτητοι: Γιατί ο Κόσμος δεν Είναι Δίκαιος», γραμμένο από τον καθηγητή Γιουβάλ Νώε Χαράρι, έναν πραγματικό σοφό του αιώνα μας, σε μια εποχή που οι σοφοί που μπορούν να μας δείξουν έναν πιο φωτεινό δρόμο στα αδιέξοδα της ανθρώπινης συνύπαρξης σπανίζουν.
Το βιβλίο αυτό είναι ένα πραγματικό δώρο για οποιονδήποτε προ-έφηβο ή έφηβο, γιατί ο συγγραφέας είναι από αυτούς τους σπάνιους εξαιρετικά ευφυείς ανθρώπους, που όμως δεν γίνονται ενοχλητικοί με την ευφυΐα τους, παρά απολαμβάνεις να τους διαβάζεις και να τους ακούς, σαν μια ζεστή σοκολάτα στο τζάκι, και τελικά βγαίνεις κι εσύ λίγο πιο μορφωμένος από την επικοινωνία αυτή.
Θοδωρής Τσώλης, για τις Εκδόσεις Μεταίχμιο
Πώς Φτιάχνεται ένα Παιδικό Βιβλίο, Και οι Συνέπειες για το Περιβάλλον μας | Ροδούλα Παππά | Εικον. Κώστας Μαρκόπουλος
Πώς φτιάχνεται ένα βιβλίο; Πώς φτιάχνεται το χαρτί και το μελάνι; Τι είναι ένας εκδοτικός οίκος και ποιος είναι ο ρόλος του; Πώς μετατρέπονται σε βιβλίο το κείμενο μιας συγγραφέα και οι εικόνες ενός εικονογράφου; Τι συμβαίνει στο τυπογραφείο και στο βιβλιοδετείο; Και τι συνέπειες έχει για το περιβάλλον μας η παραγωγή ενός βιβλίου;
Το βιβλίο αυτό περιέχει όχι ένα κείμενο, αλλά δύο!
– Ένα πολύ σύντομο, για τους πολύ μικρούς αναγνώστες, καθώς και για τους βιαστικούς μεγαλύτερους.
– Και ένα εκτενέστερο, για όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα για το πώς πραγματικά φτιάχνεται ένα βιβλίο!
Τα βιβλία της σειράς «Τσαλαπετεινός» τυπώνονται στην Ελλάδα, σε χαρτί από βιώσιμα δάση, με μελάνια «χαμηλής μετανάστευσης» (εγκεκριμένα για την επαφή με τρόφιμα). Αυτό το βιβλίο είναι όμορφο, ενδιαφέρον και χρήσιμο για μικρούς και μεγάλους, ενώ ταυτόχρονα σέβεται το περιβάλλον και την υγεία των παιδιών. Εύχομαι όλα μας τα παιδικά βιβλία να του μοιάσουν.
Περικλής Δουβίτσας, για τις Εκδόσεις Νεφέλη
Τη Μέρα που Μεταμορφώθηκα σε Πουλί
Ingrid Chabbert | Εικον. Guridi, Raul | Μτφρ. Μαρία Παπαγιάννη
«Επανάσταση για τη “Φωτεινή”!»: η κατάληξη από έναν χείμαρρο λέξεων, από ένα τεράστιο και ανεξερεύνητο συναίσθημα που ψάχνει δύο ολόκληρες ώρες να βρει τρόπο να εκφραστεί. Είναι εφτά. Και είναι η πρώτη του φορά.
Εγώ, μόλις έχω αρχίσει να εργάζομαι στις Εκδόσεις Πατάκη, χαμένη στα διαμάντια που ανακαλύπτω με αφορμή την επέτειο των 50 χρόνων από την ίδρυσή τους, γράφοντας άρθρα και «χουζουρέματα», ζω επιτέλους τον έρωτά μου για το παιδικό βιβλίο.
Έτσι έχω στα χέρια μου «Τη Μέρα που Μεταμορφώθηκα σε Πουλί», το πιο ωραίο βιβλίο που διάβασα ποτέ για την αγάπη, ένας ύμνος στην απλότητα, μια αριστουργηματική σύνθεση λέξεων και εικόνων. Το βιβλίο θα γίνει τα λόγια μου εκείνο το βράδυ που, βαθιά συγκινημένη και άναυδη, κάθομαι δίπλα του πριν κοιμηθεί. «Μαμά, έλα να μιλήσουμε για τη “Φωτεινή”».
«Τη μέρα που ξεκίνησαν τα σχολεία ερωτεύτηκα», εξομολογείται ο ήρωας. «Ήταν η πρώτη μου φορά». Κι αφού εκείνη αγαπούσε τα πουλιά, αποφάσισε να μεταμφιεστεί σε πουλί. Κι ας ήταν δύσκολο να παίζει μπάλα ή να σκαρφαλώνει σε δέντρα. Κι ας γελούσαν μαζί του οι άλλοι. Εκείνος ήθελε να είναι ένα από τα πουλιά που αγαπούσε.
Η αγάπη που μεταμορφώνει, που απελευθερώνει γίνεται το φυλαχτό που θέλω να του δώσω αυτή την πρώτη φορά της ζωής του που νιώθει ερωτευμένος. Και ως τέτοιο θα ήθελα να το διαβάσουν όλοι – μικροί και μεγάλοι! Επανάσταση για την αγάπη!
Άρτεμις Μάνου, για τις Εκδόσεις Πατάκη
Μείνε Eκεί που Eίσαι και Mετά Φύγε | John Boyne | Μτφρ. Πετρούλα Γαβριηλίδου
To εφηβικό μυθιστόρημα «Μείνε Eκεί που Eίσαι και Mετά Φύγε» του πολυβραβευμένου συγγραφέα Τζον Μπόιν, γνωστό για το εμβληματικό «Το Αγόρι με τις Ριγέ Πιτζάμες», μπορεί να είναι ένα από τα λιγότερο γνωστά μυθιστορήματα του συγγραφέα, αλλά είναι βιβλίο το οποίο με έχει σημαδέψει. Η ιστορία του εννιάχρονου Άλφι κατά τη διάρκεια του Α′ Παγκοσμίου Πολέμου και η περιπέτεια «διάσωσης» του πατέρα του από νοσοκομείο στην ακτή της νότιας Αγγλίας συγκινεί και συγκλονίζει ταυτόχρονα.
Μέσα από τα μάτια του μικρού αγοριού ο αναγνώστης διαβάζει μια συγκινητική και ανθρώπινη οικογενειακή ιστορία εποχής, η οποία, παρά την απλότητά της, κατορθώνει να γεννήσει εικόνες τόσο παραστατικές που μοιάζουν κινηματογραφικές.
Η πλοκή λειτουργεί σαν παράθυρο σε μια κοινωνία, την «κοινότητα» ενός δρόμου στο Λονδίνο της εκάστοτε εποχής και στο πώς οι άνθρωποι που ζουν σε αυτόν επιβιώνουν από την ταραχή και τις καταστάσεις που φέρνει μαζί ο πόλεμος. Το βιβλίο αυτό διαβάζεται το ίδιο άνετα από παιδιά 10 ετών και άνω, αλλά και από ενήλικες.
Δομινίκη Σάνδη, για τις Εκδόσεις Ψυχογιός
***
Το κείμενο σε εισαγωγικά στην αρχή του άρθρου είναι από το φετινό παγκόσμιο μήνυμα για την Ημέρα Παιδικού Βιβλίου. Κάθε χρόνο ένα τμήμα της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (ΙΒΒΥ) αναλαμβάνει να γράψει το μήνυμα και να φιλοτεχνήσει την αφίσα της ημέρας. Φέτος για το ανέλαβε το Τμήμα της Ιαπωνίας – το μήνυμα έγραψε η συγγραφέας Eiko Kadono και την αφίσα ζωγράφισε η εικονογράφος και συγγραφέας Nana Furiya. Το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ φρόντισε να μεταφράσει το κείμενο, μετάφραση που για πολλά χρόνια υπογράφει η συγγραφέας Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, ενώ την εκτύπωση και τη διανομή τους ανέλαβαν οι Εκδόσεις Πατάκη. Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το μήνυμα και να δείτε την αφίσα εδώ.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
10 Ερωτήσεις Αναζητούν Συγγραφέα | Ζέφη Συρίβλη
Οι Έφηβες Γίνονται «Μικρές Επικίνδυνες»…
Φωτεινή Στεφανίδη: «Ήθελα η Ζωγραφιά να Αγκαλιάσει τον Πλανήτη»